Papiermolen

De Kortrijkse kaarsgieter en boekbinder Anthonis van Ghemmert (Antoon van Gemert) richtte in 1555 een papierwatermolen op in Kortrijk op de vesting tussen de Steenpoort en de Canesiepoort.

De drukkersfamilie Van Ghemert woonde in de 16de-18de eeuw in "Het Gouden Cruys", op de hoek van de Grote Markt en de Korte Steenstraat. De huidige woning dateert van 1673 en heeft een gevel in rode baksteen met trapgevel en gevelankers.

Omwille van de troebelen werd de fabricatie in 1577 gestopt. Later volgde geen heroprichting.

Lieven DENEWET

Antoon Viaene, "Kleine verscheidenheden. Papieren watermuelene", Biekorf, jg. 69, 1968, p. 398.

PAPIEREN WATERMUELENE. - Watermolen voor papierfabrikatie. In 1528 bouwde de ondernemende Gentse drukker en uitgever Pieter de Keysere een watermolen voor zijn bedrijf op de vesting bij de oude Keizerpoort. ‘In dit jaer [1528] was de papieren watermuelene ghestelt by eenen Pieter de Keysere, boucbindere up de Verhildeplaetse’. (Memorieboek van Gent II 74). Langer dan 25 jaar heeft de molen niet gewerkt; in 1563 kopen de schepenen van de Keure ‘ten profyte vander stede den pampier-muelen staende aen de Keyserpoorte binnen haerlieder schependom’, en laten tegelijker tijd een volmolen oprichten ‘aen de Vyf-Wintgaten’. (Memorieboek II 326). Inmiddels had de kaarsgieter en boekbinder Anthonis van Ghemmert te Kortrijk ook een papiermolen op de vesting opgericht (tussen Steenpoort en Canesiepoort). Die Kortrijkse papierfabrikatie ligt in de jaren 1555-1577 (Bull. GoKring Kortrijk X 108 349). Zijn Gent en Kortrijk de oudste papiermolens van Oud-Vlaanderen? Brabant heeft zeker oudere adelbrieven: in 1494 worden maatregelen genomen om ‘den papiermolen ten Broeke’ (bij Heverlee, Leuven) in stand te houden (Vaderl. Museum III 51-52) en ook Vorst bij Brussel had zijn papiermolen (ESB. 43, 1960, 224-236) en later staan ook Ukkel, Zaventem, Diegem (Biekorf 1952, 40) in de rij met ‘papieren watermolens’.

- Antoon Viaene, "Kleine verscheidenheden. Papieren watermuelene", Biekorf, jg. 69, 1968, p. 398.
- Bulletin van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, jg. X, 108 349.
- E. Van Hoonacker, "Duizend Kortrijkse straten", Kortrijk, 1996, p. 470-471.