Watermolen van de Nedervijver

De Watermolen van de Nedervijver was een graanwatermolen aan de Nedervijver, gelegen bij de stadsmuur achter de Onze-Lieve-Vrouwekerk, nabij de Kanunnikpoort.  Deze poort stond aan het begin van de huidige Groeningestraat. Het was nooit een echte stadspoort, maar eerder een toegangspoort tot de sluizen en de watermolen. De Kanunnikpoort had aan de noordzijde een vrij grote toren. Deze werd vroeger de Gruzenbergtoren genoemd. De poort zelf was een gebouw met een ruimte op de eerste verdieping, zoals trouwens de meeste stadspoorten. Deze ruimte werd in vredestijd gebrruikt om armen en andere behoeftigen onderdak te verlenen. De poort werd in 1665 gesloopt.

De watermolen werd wellicht in de 13de eeuw gebouwd en was in het bezit van de graaf van Vlaanderen. Een sluis, die tevens dienstig was voor de waterkering van de vestingen, zorgde voor de nodige waterstuwing. De huurder-molenaar moest ook de wacht houden op het kasteel als de Vlaamse graaf naar Kortrijk op bezoek kwam.

De watermolen was in 1382 het slachtoffer van de furie van de Bretoense huurlingen. Ze vernielden niet enkel de molen, maar staken ook de stad in brand. De watermolen werd naderhand niet meer herbouwd. Voor de graaf was deze molen niet meer renderend. Trouwens, hij bezat op de Leie heel wat belangrijkere watermolens die meer geld in de kist brachten: de banmolens van Menen en van Harelbeke.

Pierre MATTELAER

Mattelaer Pierre, "De Kortrijkse molens", De Leiegouw, XVIII, 1976, 4, p. 323-352.
Mattelaer Pierre, "De windmolens van Kortrijk", De Leiegouw, LIII, 2011, 1, p. 5-77.
Van Hoonacker Egied, "Ikonografie van Kortrijk", Kortrijk, 1977, 400 p.
Thurman P., Bonquet P. & Gruwez F. "Steden van België / Kortrijk", Kortrijk, 1989, 144 p.
Despriet Philippe, "2000 jaar Kortrijk", Kortrijk, 1990, 352 p.
Despriet Philippe, Kortrijk: nieuwe Leiepoort (1400-1782), in: Archaeologia Mediaevalis, XXXV, 2012, p. 133-134.
Maddens Niklaas (ed) e.a., "De geschiedenis van Kortrijk", Tielt, Lannoo, 544 p.
Mattelaer Pierre, "Verdwenen molens en stadspoorten", in De Gids (Mededelingenblad van de Westvlaamse Gidsenkring Kortrijk-Menen), nov-dec. 1997, nr. 67, p. 1-8.