Dorpsmolen

De Dorpsmolen of Bellemolen was een houten graanwindmolen aan de oostzijde van de Dendermondsesteenweg (40), tegen de Hogelandweg, op 900 meter ten zuidoosten van de kerk van Schellebelle.

De staakmolen werd gebouwd in 1409 en een aantal keren herbouwd.

Hij staat aangeduid op:
- Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Dorp Molen"
- kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen.

Op het einde van de 18de eeuw was Emmanuel Francis de Bette eigenaar van deze molen, alsook van de Rijmeersmolen te Wanzele (een watermolen) en van de Houten Molen te Lede. Zijn erfgenamen verhuurden deze drie molens in 1800. In de "Gazette van Gend" van 16 juni 1800 (of 27 prairial jaar VIII) verscheen de volgende advertentie vanwege de Gentse “practesyn” L. le Begue de oude, als gevolmachtigde over de algemene erfgenamen van E.F. de Bette: "Openbare verpachting op 1 messidor jaar VIII (of 20 juni 1800) in de herberg “het Klein Kasteel” te Lede, van drie molens:
a. een schone en welgelegen windmolen met hofstede, staande in Lede dichtbij het Dorp;
b. de watermolen “te Reymersch”, met het muldershuis, gestaan en gelegen op de grens (“het gescheet”) van Lede en Wanzele (maar zonder specificatie in welk van de beide dorpen de watermolen gelegen is);
c. de korenwindmolen met de medegaande hofstede in Schellebelle".

Volgens een advertentie verschenen in de "Gazette van Gend" nrs. 1232 en 1234 van 22 en 29 december 1806 en nr. 1236 van 5 januari 1807, verpachtte of verkocht Sieur Egidius Lalemant, mulder te Schellebelle, "een van ouds geöctrooieerde en welbeklante korenwindmolen, met woonhuis, schuur, stallingen, lochting, boomgaard  enz., alles in één blok bijeen gelegen, staande op het einde van het dorp van Schellebelle, dicht bij de Schelde, ten voorhoofde aan de grote baan van Wetteren naar Dendermonde, groot in erf ca. 25 aren of 72 roeden (oude grote maat). Vrij in gebruik vanaf 1 mei (1807) a.s. De publieke verkoping heeft plaats op donderdagen 1, 15 en 29 januari 1807 ten huize van de “maire” (burgemeester) Lalemant, in het Dorp te Schellebelle. Inlichtingen bij de notaris public Charles Baeyens te Wetteren (aan de brugge)".  

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Schellebeke in 1818:
"il existe dans la commune deux moulins à vent, construits en bois. Le premier appartenant à Josse Mets, Section A, n° 1070, est situé près du chef-lieu et à une demie lieu du moulin de Wichelen. Il sert à moudre du grain et est exploité par son propriétaire. L'expert estime qu'à raison de sa position et de sa construction, il doit être évalué à 420. Déduction du tiers pour frais d'entretien et de réparation, reste en produit net 280."

Eigenaars:
- tot kort voor 1800: de Bette Emmanuel Francis
- 1800, eigenaar: zijn erfgenamen
- 1800, verkoop: Mets Judocus ("Josse"), molenaar te Schellebelle
- 1806, eigenaar-molenaar: Lalemant Egidius, Schellebelle
- voor 1830, eigenaar: De Ridder Pierre Jean, de weduwe en de kinderen (a) De Ridder Constant,  herbergier te Schellebelle, b) De Ridder Jeanne, echtgenote De Moey Augustin, herbergier te Schellebelle en c) De Ridder Joseph, molenaar te Massemen-Westrem), molenarin te Schellebelle
- 10.06.1847, verkoop: a) De Ridder Victor, molenaar te Schellebelle en b) De Ridder Antoinette, molenarin te Schellebelle (notaris Leirens)
- 08.08.1890, erfenis: De Ridder Antoinette (voor vruchtgebruik), te Schellebelle en b) De Ridder Victor, de erfgenamen (voor naakte eigendom), te Schellebelle (overlijden van Victor De Ridder)
- later, eigenaar: a) De Ridder Edmond, molenaar te Schellebelle en b) De Winter-De Ridder Pierre, molenaar te Schellebelle (overlijden van Antoinette De Ridder)
- 27.02.1892, verkoop: De Clercq Leon, molenaar te Schellebelle (notaris Tibbaux)
- 07.04.1900, verkoop: Redijn-Van der Cruyssen Henri, molenaar te Schellebelle (notaris Van der Auwermeulen).

De Dorpsmolen werd in 1902 afgebroken.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Gent, Scheldedepartement (Registratie en domeinen, registers, processen verbaal van de openbare verkoop van nationale goederen), nr. 5854. Register 27. 17-27 maart 1798 (27 ventôse - 7 germinal VI); nr. 5855. Register 28. 31 maart - 20 april 1798 (11 germinal - 1 floréal VI) (Rijksarchief te Gent - PV1 - 5854 - 5855)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
De Pauw Daniël, "De molen van de Familie De Pauw", in: Rond de Stenen Linde (tijdschrfit van de Heemkring Schellebelle), XXIII, 1998, 1, p. 6-7.
Lammens Edmond, "De Molen van de Familie De Pauw", in: Rond de Stenen Linde (tijdschrift van de Heemkring Schellebelle), XXVII, 2002, 4, p. 100.
"Zo was Schellebelle", Schellebelle, 1983;
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962).
Robert Ruys, "Leven de wind.Het molenpatrimonium van Wichelen", in: Tijdschrift van de Heem- en Oudheidkundige Kring Wichelen, XXV, 1999, nr. 1, p. 29-34. 25.1, 29-34.
J. Pieters, "De windmolen te Schellebelle (1638-1901)", Gedenkschriften - Oudheidkundige Kring van het Land van Dendermonde, 3de reeks, XX, 1972, p. 103-112.