Bossuitmolen

De Molen van Bossuit of Bossuitmolen was een houten koren- en oliewindmolen (type driezolder-staakmolen) aan de noordzijde van de Doorniksesteenweg (nr. 485), op 1,3 km ten westen van de kerk van Outrijve, tegen de grens met Bossuit.

Het is eigenaardig dat de molen deze naam droeg, aangezien hij niet op het grondgebied van de (vroegere) gemeente Bossuit bevond. In de volksmond droeg de molen de naam Smets molen, naar de molenaars Desmet.

De molen werd voor 1550 gebouwd. Hij behoorde toe aan de abdij van Ename. De molen werd vernield tijdens de godsdienstoorlog rond 1580. De abdij van Ename zag zich genoodzaakt de overgebleven molenwal in cijns te geven aan een particuliar die voor de heroprichting zou instaan. 

De weduwe en de erfgenamen van Antoon Tkindt verkochten de molen in 1661 aan de abdij van Ename. Er bleven pachtcontracten bewaard uit de periode 1686-1688.

We zien hem aangeduid op:
- kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669, Stadsarchief Oudenaarde) als een staakmolen
- de Fricxkaart (1712)
- de Villaretkaart (1745-1748) als een staakmolen met de benaming "Moulin de Bossuyt"
- de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen onder de benaming "Moulin de Bossut"
- kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1860) met de benaming "Molen van Bossuyt".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: a) Guillet Pierre, zonder beroep te Bossuit en b) Marichal Marie Rose, eigenares te Bossuit
 05.01.1838, verkoop: Desmet-Derijcke Antoine, molenaar te Bossuit (notaris Parmentier)
- 22.05.1844, erfenis: en de kinderen (kinderen: a) Desmet Auguste, landbouwer te Outrijve, b) Desmet Antoine, landbouwer te Outrijve, c) Desmet Pierre, zonder beroep te Outrijve, d) Desmet Victoire, echtgenote Velghe Jan-Baptist, wagenmaker te Outrijve, e) Desmet Ursule, zonder beroep te Outrijve en f) Desmet Julie, echtgenote Velghe Joannes (overlijden van vrouw Derijcke)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van Antoine Desmet)
- 24.07.1851, deling: Desmet-Desplechin Auguste, molenaar te Bossuit (notaris Parmentier)
- 15.06.1880, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Auguste Desmet)
- 16.12.1884, verkoop: a) Desmet-Tonniau Henri, herbergier te Bossuit en b) Debleeckere-Desmet Henri, sluiswachter te Outrijve (notaris Moreels)
- 20.11.1905, erfenis: de weduwe (voor 1/4 volle eigendom + 1/2 vruchtgebruik) en de kinderen (voor 1/2 volle eigendom  1/2 naakte eigendom) (overlijden van Henri Desmet)

De driezolder-staakmolen werd in 1912 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten

Rijksarchief Gent, Abdij van Ename,
- nr. 2163. Diverste stukken i.v.m. een verheffing en denombrementen van lenen gehouden van de heerljkheid en het leenhof van Ename te Bossuit, 17de-18de eeuw (met bijlage), 1 bundel
- nr. 2168. Diverse stukken betreffende het pachthof van de abdij te Bossuit, 17de-18de eeuw, 1 bundel
- nr. 2172. Plan van de bezittingen van de abdij te Bossuit, s.d., 1 stuk
- nr. 2173. Stukken betreffende de verpachting van het pachthof van de abdij te Bossuit, 16de-18de eeuw, 1 bundel
- nr. 2174. Stukken betreffende de verpachting van de molen van de abdij in haar heerlijkheid te Bossuit, Outrijve en Moen, 1686-1688, 4 stukken
- nr. 2178. Diverste stukken (vooral processtukken) betreffende de aanspraak van Ename op goederen uit de nalatenschap van Antoon tkindt, gelegen binnen de heerlijkheid van Ename te Bossuit, 1661-1717 (met retroacten), 1 bundel
- nr. 2192. Stukken betreffende miitaire schade, lasten en inkwartieringen tenlaste vaninwoners van Bossuit, 1658-1656, 1 bundel.
- nr. 2195. Uittreksel uit regksters van wettelijke passeringen van de burgemeester en schepenen van de heerlijkheid van Ename te Bossuit m.b;t. verkopingen, erfenissen en onterfenissen, 1683-1724, 1 register.
- nr. 2199. Stukken i.v.m. een proces voor de schepenen van de heerlijkheid vn Ename tegen Clara Adins, weduwe van Joos Kindt, pachteres van het hof van Bossuit, 1630-1634 (met bijlage), 1 bundel
- nr. 2334. Schets van de ligging van de goederen van de abdij te Outrijve, 1641, 1 stuk.
- nr. 2335. Kaart van de ligging van goederen van de abdij van Ename te Outrijve, 1645, 1 stuk
- nr. 2336. Stuk betreffende de verkoop van een molen te Outrijve die toebehoorde aan de weduwe en erfgenamen van Antoon Tkindt, 1661, 1 stuk.
- nr. 2338. Diverse pachtcontracten te Outrijve, 16de-17de eeuw, 1 bundel
- nr. 2342. Stuk i.v.m. een proces voor de Raad van Vlaanden van de baljuw en schepenen van Outrijve tegen de abdij van Ename en de weduwe van Antoon Kint nopens militaire lasten, 1655, 1 katern.
- nr. 2343. Stukken van een proces voor de Raad van Vlaanderen van de abdij en Anthonius Kindt tegen de baljuw en schepenen van Outrijve i.v.m. de ommestellingen, 1658, 3 stukken.

- de kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669, Stadsarchief Oudenaarde) 
- Fricxkaart (1712)
- de Villaretkaart (1745-1748)
- de Ferrariskaart (ca. 1775) 
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken

H. Bierre, "Autryve, zijn gewezen Kasteel en zijne Kerk", Gent, 1872.
G. Martyn, "Avelgem en de Schelde: een historische gids", Avelgem, 1999.
"Uit eigen streek: een dorp in de west. Outrijve, de parel van het westvlaamse Scheldeland", in Curiosa, vol. 39, 2001, pagina's 27-30.
Jan Luyssaert, "Toponymie van Bossuit, Moen en Outrijve tot 1650", Oudenaarde, 1968.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (65).

Mailbericht
Delphine Herreman, 15.10.2016. Haar ouders woonden dan al meer dan 30 jaar op de vroegere site van de Bossuitmolen.