Groignemolen

De Groignemolen, Roodhuismolen, Rodepoortmolen (naar de ligging), Roversmolen of Molen Van Biervliet (naar de molenaars) was een houten korenwindmolen aan de zuidzijde van de Alveringemstraat (nr. 11), in het gehucht Groigne, op 1,1 km ten westen van de kerk van Oudekapelle.

De molen werd voor 1700 opgericht en behoorde bij de nog bestaande boerderij "Rood Huis" (Lampernissestraat 15, Nieuwkapelle) en was tot het einde van de 18de eeuw in het bezit van de abdij van Clairmarais (bij Saint-Omer, F).

Molenaar in het midden van de 18de eeuw was Petrus Joannes Barremaecker (Wulpen, 20.02.1715 - Alveringem, 09.03.1775), gehuwd op 6 december 1740 met Joanna Theresia De Cuypere (+ 18.01.1752). Hij was tevens meester paardensmid. De boedelbeschrijving of "staat van goed" die kort na zijn overlijden werd opgemaakt, vermeldt: "Barremaecker Pieter Joannes competeert een leen in de prochie van Oudecappelle & Nieuwcappelle zynde een vrye visscherie ghehouden door den leenhove der proosdie van St Donaes te Brugge in districjt Veurne. Een cooren wyntmeulen met olie slaeghers allaem in Oudecappelle genamt de roodepoortemeulen gebruikt door Pieter Joannes Barremaeker staende op 2 lynnen lants competeerende de Abdy van Clairmarais by St.Omaers".

We zien de molen aangeduid op:
- Fricxkaart (1712)
- Massekaart (1729-1730) met de benaming "M(oul)in de Rovers"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Groingne Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen.

De molen staat evenwel niet aangeduid in de Atlas der Buurwegen (ca 1843) en op de Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850), hetgeen mogelijk kan wijzen op een tijdelijke verdwijning. We zien hem wel weer verschijnen op het kadastraal plan van Vandermaelen (ca. 1860).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Gheldof Philippe, molenaar te Oudekapelle
- 17.09.1834, verkoop: Van Biervliet-Gheldof Pierre Jean, molenaar te Oudekapelle (notaris Decae)
- 01.09.1873, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Gheldof)
- 18.06.1884, verkoop: Van Biervliet Louis François (°11.09.1837, +21.05.1925), gehuwd met Loones en later met Eulalie Coene, molenaar te Oudekapelle (notaris Simpelaere)
- zoon Van Biervliet Joseph-Julien, °06.10.1888, +Diksmuide 02.09.1948, gehuwd met Taveirne Zulma
- Taveirne Henri, gehuwd met Taveirne Clémence, °Ruddervoorde 26.11.1855, +Diksmuide 17.05.1947.

De molen werd in 1912 afgebroken: we vinden hem niet meer vermeld in een akte van 10 april 1912. Hij werd dus niet vernield in de eerste wereldoorlog, zoals soms ten onrechte wordt beweerd. Na de eerste wereldoorlog werd de mechanische maalderij herbouwd (molenaars Joseph Julien Van Biervliet-Taveirne en Henri Taveirne-Taveirne).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Brugge, Inv. 219. Oud archief van de gemeente Alveringem.
- Rijksarchief Brugge, Kasselrij Veurne. Staten van Goed, nr. 1342 (Alveringem, 1775) (vondst van dhr. Henk Barremaecker)
- Rijksarchief Brugge, Frans Fonds, Plakbrieven bundel 624 (Leiedepartement), plakbrief nr. 32 (5).
- Agentschap Onroerend Erfgoed, Cel West-Vlaanderen, archief nr. 276.
- Fricxkaart (1712)
- Massekaart (1729-1730)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurwegen (ca 1843)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- "Dit is West-Vlaanderen, steden-gemeenten-bevolking", Tweede Deel, 1960, p. 1183.
- Demoen H., Het Diksmuidse van toen, Een verzameling beknopte historische gegevens, aangevuld met historische foto's en prentbriefkaarten, Brugge, 1984, p. 100-103.
- Heindriycx J., Wedstrijd ingericht onder de gemeenten van de arrondissementen Veurne en Diksmuide, Oudekapelle, s.l., 1952.
- Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999, p. 91.
- Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (122).
- "Oudekapelle, ingedommeld polderdorp aan de IJzer", in Curiosa, jg. 35, n° 342, 1997, p. 15-19.
- Missiaen Halewijn & Vanneste Pol m.m.v. Gherardts F. & Scheir O., "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen", Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, 2005.
- Verhaeghe F., " Monumentale toegangspoort bij de hoeve het "Rood Huis" (nota i.v.m. archeologische prospectie).

Websites
www.geneanet.org (genealogie van de familie Barremaecker door dhr. Henk Barremaecker)

Mailberichten
- Henk Barremaecker, genealoog, 29.10.2021.