Rosmolen van de brouwerij d'Hollander-Blancquaert

Achter de brouwerij d'Hollander-Blancquaert aan de Dendermondsesteenweg nr. 31, aan de zijde van de Kapellekensbaan, werd in 1851 een rosmolen gebouwd  Het was een een witgekalkt bakstenen vierzijdig gebouw.

Brouwer Pierre Joseph Moens kreeg op 17 februari 1849 de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen om op het perceel B196/196bis een moutwindmolen op te richten. Er zijn ons geen aanwijzingen bekend dat de windmolen werd opgericht, blijkbaar opteerde men voor een rosmolen.

Spijtig genoeg werd het overgebleven gebouwtje in 2010 gesloopt voor de bouw van woningen van een verkaveling. Op het laatste was het dak (type tentdak) met roofing bedekt. Er was een hoge poort in de gevel richting brouwerij.

Lieven DENEWET & Maarten OSSTYN

Over de brouwerij d'Hollander-Blanquaert (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Brouwershuis en voormalige brouwerij, ingeplant op het oude tracé van de steenweg, tussen de steenweg en de Kapellekensbaan. Een bestaande woning, vermoedelijk opklimmend tot de 17de eeuw, werd in 1824 verkocht aan J. Moens, stoffenfabrikant, die de toestemming kreeg om er een bierbrouwerij op te richten.

In 1851 werd deze verkocht aan J. Blancquaert-Cooreman, die volgens het kadasterarchief in hetzelfde jaar nog de brouwerij uitbreidde, een rosmolen oprichtte en ruime stallen en een azijnstokerij bijbouwde palend aan de Kapellekensbaan.

In 1890 werd het brouwershuis door de weduwe Blancquaert uitgebreid. Bij de overname door de zoon Raymond in 1892 werd de brouwerij gedeeltelijk gereconstrueerd. In 192 was de brouwerij gekend onder de naam “d’Hollander-Blancquaert” en nadien onder “Gebroeders d’Hollander”. In 1962 werd de brouwerij stopgezet en omgevormd to bierdepot.

Brouwershuis, diephuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder leien schilddak, in kern vermoedelijk opklimmend tot de 17de eeuw met aangepaste midden 19de-eeuwse neoclassicistische voorgevel.
Toegangspoort met doorrit in aanpalend rechter brouwerijgebouw. Gepleisterde en geschilderde voorgevel, begrensd door hoekkettingen en horizontaal gemarkeerd door een geprofileerde puilijst, kordonlijsten en een eenvoudig hoofdgestel met houten kroonlijst. Rechthoekige omlijste vensters met behouden schrijnwerk. Korfboogvormige toegangspoort in vlakke omlijsting met imposten, sluitsteen en geprofileerde waterlijst; behouden dubbele paneeldeur.
Ingangsdeur links in de doorrit: neoclassicistische beglaasde dubbele paneeldeur met fraaie ijzeren vulling. Links ervan ovale, in een zandstenen omlijsting gevatte muurschildering met voorstelling van Cambrinus. Deels vrijstaande geschilderde bakstenen zijgevels met bewaarde oude ankers met kram en krul, plint in zandsteenblokken en een rechthoekig bovenvenster met sponning en duimen, wijzend op de oude kern. Overstekende houten kroonlijst op uitgesneden daklijstconsoles. Gecementeerde verankerde achterpuntgevel met rechthoekige benedenvensters met uitgewerkte houten rolluikkasten, rechthoekige bovenvensters en korfboogvormige zolderluiken.
Interieur met dwarsgang en trappenhuis in neoclassicistische stijl en latere mozaïekvloer. Twee salons aan de straat met stucplafonds met gestucte moerbalken en geprofileerde lijsten, 19de–eeuwse marmeren schouwen en tegeltapijtvloer. Achterbouw van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, naar verluidt vroegere weverij, thans met keuken en pomphuis met betegelde wanden met landschapstaferelen. Links van het poortgebouw, brouwerijgebouw met twee bouwlagen onder zadeldak aan de straat en recenter bakstenen en betonnen gebouw met drie bouwlagen en plat dak erachter. Deels bewaarde infrastructuur zoals de ketels, waterreservoir op zolder en elektrische motor.

In de tuin, voormalige rosmolen, volgens het kadasterarchief gebouwd in 1851. Gewit bakstenen gebouw op vierkante plattegrond onder tentdak (roofing) en hoge poort vooraan.

Achteraan, bakstenen stallen, schuur en azijnstokerij, volgens het kadasterarchief opgericht in 1861, laatst genoemde binnenin overwelfd met troggewelven op gietijzeren zuilen. Rechts achteraan, grote ommuurde moestuin, palend aan de Kapellekensbaan. azijnstokerij, volgens het kadasterarchief opgericht in 1861, laatst genoemde binnenin overwelfd met troggewelven op gietijzeren zuilen. Rechts achteraan, grote ommuurde moestuin, palend aan de Kapellekensbaan.

Chris BOGAERT & Mieke VERBEECK

J. Dauwe, "Oud Lebbeke", Lebbeke, 1973.
Chris Bogaert & Mieke Verbeeck, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N.
Frank Becuwe, "Tel orge, tel malt. Klein- en grootmouterijen in Vlaanderen (1850-1950)", Brussel, Onroerend Erfgoed - Gent, Mens & Cultuur, 2016, p. 156.
Google Street View, fotodatum: februari 2010 (rosmolengebouw nog aanwezig - coördinaten: 51.002525,4.128198

Mailberichten
John Verpaalen, 12.05.2017.