Moulin de l'Enclus

De Moulin de l'Enclus of Moulin Béghin (naar de laatste molenaar) was een houten korenwindmolen, type staakmolen, boven op de Kluisheuvel, aan de oostzijde van de Enclus du Haut, op de grens met Kluisbergen (Oost-Vlaanderen).

In de penningkohieren van 1572 van Orroir (f° 12 v°, staat deze molen ingeschreven: "De Jacques Piers lequel tient a censse le mollin de vent de Lenclut se rendt par an à madame le dougière de Croisilles 94 p. par.

In 1774 behoorde de molen toe aan de familie Cabilliau de Triponseau.

We zien hem aangeduid op:
- Villaretkaart (1745-1748), met het symbool van een staakmolen en met de benaming "Moulinde Lanclus"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen onder de benaming "Moulin de l'Enclus"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) als "M(oul)in de L'Enclus".

Op het einde van de 18de eeuw was de molen in het bezit van Charles Béghin en zijn vader, verbannen uit Frankrijk tijdens de Franse Revolutie. 

Op 22 juli 1830 deed notaris Van den Staepele van Berchem een oproep: "... uit er hand terstond te pachten eene hofstede met Koornoliewindmolen en 18 hectaren landen en meersen te Orroir". Op 30 maart 1889 is "te huren een koornwindmolen met woning genaemd de Kluismolen gestaen en gelegen te Orroir, met kuischer en dry koppels maalsteenen, met keus in pacht te nemen 1 tot 6 hectaren land. Voor de Conditien, zich te vervoegen bij Odon Dumoulin, veldwachter te Orroir".

De Kluismolen werd in 1882 aangekocht door Charles Errembault de Dudzeele van Doornik (Tournai) en de eigenaar van de draaiende werken was Désiré Béghin van Orroir. In 1887 kwam de bezitting op naam van de weduwe Emilie de Lossy de Froyennes-Ernembault de Dudzeele Leopoldine voor de helft en Gustave Errembault de Dudzeele van Sint-Petersburg (Rusland) voor de andere helft. Het volgende jaar stond deze laatste zijn deel af ten voordele van de weduwe.

In 1900 kocht notaris Opsomer-Putzeys van Kortrijk deze windmolen en liet hem afbreken. Het perceel grond is vervolgens een eigendom van nijveraar Edmond De Backer-De Kimpe van Kortrijk, die in 1909 er een "Châlet" liet oprichten. Later kwam dit gebouw in het bezit van de familie D'Huiyvvetter van Berchem.

De laatste molenaar was Charles-Louis Vancoppenolle (1838-1921), zoon van molenaar Antoine-Joseph Vancoppenolle et grootvader aan moederszijde vanl Etienne Vandenbussche uit Orroir.

Lieven DENEWET & Julien VANDEPUTTE

----------------

Ce moulin était la propriété de Charles Béghin et son père, expulsés de France lors de la Révolution française. Il existe une photo avec le meunier Charles-Louis Vancoppenolle (1838-1921), fils du meunier Antoine-Joseph Vancoppenolle et grand-père maternel d'Etienne Vandenbussche d'Orroir.
Le moulin fut démoli en 1900.

Jules DEWERT

Archieven  en landkaarten / Archives et cartes
- Rijksarchief Gent, Penningkohieren Orroir (1572), f° 12v°.
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Werken / Ouvrages
- Ch. Verdonck, article dans: Cercle d'histoire locale de Mont-de-l'Enclus, n° 5.
- "Le moulin de Labroye à Russeignies... vu par Stijn Streuvels", in  Cercle d'histoire locale Mont de l'Enclus. Bulletin n° 12, s.p.
- Julien Th. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974, p. 178.
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).