Molenechos's Homepage Molenechos.org

Lijnmolen

Sint-Amandsberg (Gent), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Lijnmolen, Molen Braeckman, Braeckmansmolen
Ligging
Antwerpsesteenweg 549
9040 Sint-Amandsberg (Gent)
noordwestzijde
Zingemkouter
kadasterperceel B265
(tot 1872: Oostakker, B 1798)
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
tussen 1800 en 1816
Verdwenen
1879 - 30 maart, brand - gevolgd door sloop
Type
Stenen windmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Bescherming
niet
Database nummer
5226

Beschrijving / geschiedenis

De Lijnmolen of Braeckmansmolen (naar de eigenaar-molenaar) was een stenen koren- en later ook oliemolen aan de noordwestzijde van de Antwerpsesteenweg (nr. 549), in de kouter, rechtover het klooster. Hij werd opgericht tussen 1775 en 1816.

We vinden hem nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), maar wel op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met een cirkel en met de benaming "Braekmansmolen"
- Topgrafische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming ""Braekmans Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1850) zonder benaming.

Eigenaar-gebruiker Francis Impens liet in de "Gazette van Gend" van 16 oktober 1823 de volgende advertentie plaatsen: "Uyt'er hand te koopen of te hueren, eenen grooten schoonen hollandschen steenen graen- en olie-Wind-molen, met dry koppelen steenen, onlangs uyt den grond nieuw gebouwd, staende binnen de prochie van Oostakker, by S. Amandsberg, jegens den kassyde-weg van Gend op Antwerpen. Zig te adresseeren by d'heer Francies Impens, proprietaris en gebruyker van diere".

Eigenaars na 1820:
- 1823, eigenaar: Impens Francis, molenaar en olieslager te Oostakker
- voor 1834, eigenaar: Braeckman Jerome, olieslager te Oostakker
- 30.08.1834, erfenis: de kinderen: a) Braeckman Ivon, te Oostakker, b) Braeckman Frederic, te Oostakker, c) Braeckman Romain, te Oostakker, d) Braeckman Julie, te Oostakker, e) Braeckman Victoire, te gent, f) Braeckman Leon, te Gent, g) Braeckman Brunon te Gent en h) Braeckman Monique, te Gent (overlijden van Jerome Brackman)
- 1838, deling: a) Braeckman Fredericus, zonder beroep te Oostakker en b) Braeckamn Ivo, zonder beroep te Oostakker
- 20.05.1848, deling: Braeckman Ivo, olieslager te Oostakker (onderhandse akte)
- 25.10.1862, erfenis: Braeckman Clemence Leonie, minderjarige te Oostakker (overlijden van Ivo Braeckman)
- 28.11.1864, verkoop: a) Braeckman Romanus, olieslager te Oostakker en b) Braeckman Julie, zonder beroep te Oostakker (notaris Lammens)
- 08.10.1868, erfenis: Braeckman Juliana, zonder beroep te Oostakker (overlijden van Romanus Brackman)
- 14.06.1879, verkoop: Spilthoorn Jan Frans, bouwkundige te Gent (notaris De Ruder - de gebouwen van eenen afgebrande windmolen)

In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 maart brandde hij uit. Ziehier het uitgebreid verslag dat verscheen in de "Gazette van Brugge en der provinice West-Vlaenderen" van 7 april 1879.
"Brand. – In den nacht van zaterdag tot zondag is er te St-Amandsberg een schrikkelyke brand uitgeborsten.
Het was rond 12 1/2 ure dat er vuer ontstond in den alouden oliemolen, toebehoorende aen madame weduwe Braeckman, en staende in de kouters, regtover het aldaer nieuw opgebouwde klooster.
De vlammen werden, zegt men eerst bemerkt door de voorbygangers, die hen spoedden om den mulder-bestuerder te wekken, die in de nabyheid van den afgebranden molen woont.
Het vuer, aengezet door de hoeveelheid vaten olie die nog in dien molen lagen, was in eenige oogenblikken verschrikkelyk en aen redden moest er niet gedacht worden.
De brand werd van verscheidene uren in de ronde gezien en was by de duisternis des nachts een grootsch maer tevens schrikverwekkend schouwspel.
De as en de zeilen van den molen zyn met zulk geweldig gekraek gevallen dat men het gerucht op eenen grooten afstand heeft kunnen waernemen, ook is de as ruim een meter diep in den grond geboord.
Geheel het personeel der pompiers der stad Gent is ter plaets geweest, maer is onverrigter zake moeten terugkeeren: alle hulp was onmogelyk.
Er zyn geene ongelukken te betreuren.  Alles  bepaelt zich by stoffelyke schade, die ongetwyfeld zeer aenzienlyk zal zyn, doch door de verzekeringmaetschappyen gedekt is."

Ondanks de verzekering, werd de oliewindmolen niet herbouwd.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Landkaarten
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, nr. 1235 van 16 oktober 1823.
Gazette van Brugge en der Provincie West-Vlaenderen, 02.04.1879, p. 2-3.

Werken
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten 0-R", Opwijk, 2006.
H. Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2007.
M. Gysseling, Geschiedenis van Oostakker en St.-Amandsberg tot 1794, Oostakker, 1974.
Van Poeck M., Geschiedenis en beschrijving van St.-Amandsberg, St.-Amandsberg, 1910.
Gysseling M., Het hof te Zingem, bakermat van St.-Amandsberg, Heemkundig Nieuws, Heemkundige Kring "De Oost-Oudburg", jg. 6, nr. 3, 1978, p. 7-9.