Leytemolen

De Leitemolen was een houten korenwindmolen aan de huidige Terluchtestraat. Deze straat wordt reeds  aangeduid op de op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus  (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601): ze vertrekt van aan  de Kortrijksestraat en loopt langs twee kleine heidevelden, van mekaar gescheiden door een weg, en de Leitemolen naar de dorpskern.

Volgens de ommeloper van Ruddervoorde, gedateerd 1724-1729, is in  het begin van de 18de eeuw enkel het grootste heideveldje bewaard en het  wegje slechts gedeeltelijk; de Leitemolen wordt, evenals een bijhorend gebouwtje, wel duidelijk afgebeeld.

Op de Kabinetskaart van de  Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris  (1770-1778), is er weinig verandering te merken: "den Leyte Molen", die in de 18de eeuw eigendom was van de heer van Ruddervoorde, Frederick Nieulandt, paalde aan een moerassige weide, ongeveer ter hoogte van de voormalige  toegangsdreef van het kasteel "Pecsteen" (Hillestraat nr. 41). We vinden de op die kaart de molen aangeduid met het bruin molenteken van een staakmolen.

De Leitemolen (alsook de Westmolen, een andere korenwindmolen in de Torhoutsestraat te Ruddervoorde) was in 1794 in het bezit van burggraaf de Nieulant, heer van Ruddervoorde, die in de Savaanstraat te Gent woonde. Pachter-molenaar van de Leitemolen was Augustinus Van Gaver die jaarlijks 24 ponden groten betaalde.
De goederen van deze burggraaf werden echter in 1794 in beslag genomen. Een aantal ervan, waaronder de beide molens, werd op 11 en 15 november 1794 (of 21 en 25 brumaire jaar III) openbaar verkocht in het Gildenhof van Sint-Antonius te Gent, "om daeruyt te voldoen het aendeel waermede den voornaemden burggraeve de Nieulant belast is  in de gevraegde Contributie van 7 miljoen", zo meldt de Gazette van Gend van 6 november 1794 (16 brumaire jaar III). Deze gerechtelijke dwangverkoop gebeurde onder leiding van Francies Ramont. Hij was notaris en procureur van de Raad van Vlaanderen in Gent en was door de municipaliteit van de Stad en de Oudburg van Gent aangesteld als curator over de goederen van burggraaf de Nieulant.

We vinden de Leitemolen ook aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850).

Eigenaars vanaf 1834:
- voor 1834, eigenaar: Pecsteen Dhondt Jacobus Philippus, eigenaar te Brugge (de huurder is Van Gaever Joannes)
- 19.02.1850, deling: Pecsteen-Devrière Gustaaf Honoraat Jacobus, eigenaar te Brugge (onderhandse akte)

De Leitemolen werd in 1883 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Gent, Inv. 194. Algemeen Familiefonds. Nr. 1122. De Nieulandt - De Pottelsberghe. Heerlijkheid Ruddervoorde. Documenten betreffende de aankondigingen gedaan in de kerk van Ruddervoorde. 1649. Processtukken. 1600-1650. Stukken betreffende molens te Ruddervoorde. 18de eeuw. 1600-1800 1 bundel
- Rijksarchief Brugge,  Landmetersarchief Peper (16de-18de eeuw), nr. 401:  Ommeloper van de parochie Ruddervoorde, naar Cornelis Verhaeghe, J.  Ghuuse, Simon Vandewalle, 1724-1729.
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Gedrukte bronnen
- "Gazette van Gend", 6 november 1794 (16 brumaire jaar III)
- "Gazette van Gend", 1807.

Literatuur
- Paul Vandewalle, "De molens van Ruddervoorde", Ruddervoorde, Heemkundige Kring, 1994, p. 29-32.
- L. Goethals, "Ruddervoorde vroeger en nu", Roeselare, 1980.
- H. Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. - Gemeenten P-R", Rotem, 2001.
- De Flou K., "Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthie"u, deel IX, Brugge, 1929, kolom 991-992.
- Lambert R., "Onze straatnamen", in: De Merel, jg. 19, nr. 3, 1989, p. 97.
- Verhaeghe  A., "Onze straatnamen", in: De Merel, jg. 26, nr. 1, 1996, p. 29.
- A. Vanwalleghem m.m.v. S. Creyf, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30", 2007.