Staaktemolen

De Staaktemolen (genoemd naar de ligging) was een houten korenwindmolen in de Moleneindstraat, nabij de Zamanstraat, in het gehucht Staakte. Naast de windmolen stond een rosmolen om ook in windstille periodes te kunnen malen.

Een eerste staakmolen werd voor 1503 opgericht: "up staecte coutere noort an iaens van doreslaer meuleberch".

Vermeldingen:
- 1616: "hofstede op staecte met de boeckmuelen zuut sheerenstraete" (Staat van Goed, boek 3, f° 316).

Na zijn vernieling tijdens de Troebelen rond 1580, werd hij in 1620 herbouwd. Daartoe werd op 9 januari 1620 octrooi verleend aan "Jooris en Gheert metgh(aeders) Gheert Taelman". De lokatie werd als volgt aangegeven: "up den gront ligghende up Staeckte-coutere oost sheerenstr(aete) zuut Jan Poppe, west Marc Strobbe ende noordt Jan de Schaepdrijver". Er was een jaarlijkse cijns van 8 ponden parisis verschuldigd.

Reeds in 1627 bleek een grondige vernieuwing noodzakelijk. Een nieuwe herbouw vond plaats in 1806.

Pieter Josephus Bauwens, stadhouder van het Land van Waas te Sint-Niklaas, en procureur Augustinus Nicolaes Bauwens te Lokeren, als geautoriseerden vanwege de erfgenamen ten sterfhuize van Philippus Vlaminck te Lokeren, liet op 22 mei 1790 inde herberg “den Gieter” aan het Klein Kaeyken te Lokeren, bewoond door de wezen van Laureys Goossens, openbaar verkopen: een korenwindmolen, met de molenberg, het molenhuis en verdere toebehoorten, gestaan en gelegen te Lokeren op de Staaktekouter. De grond, leen zijnde, ressorteert onder de heerlijkheid van Mistellis en is er met cijns belast. Actueel pachter, nog tot 25 mei 1790, is Josephus Cornelis (jaarpacht: 34 £ 10 schell.). In dezelfde advertentie wordt ook de openbare verkoping aangekondigd van een huis met een boekweitpelderij en een rosmolen, gestaan en gelegen te Lokeren in de Toomstraat, palende aan de ene zijde sieur Bernard d’Hanens en ter andere zijde de weduwe van sieur Rynier de Vylder.

Notaris Maximiliaan Talboom, die woonde op de  Beestenmarkt te Lokeren, verkocht in het openbaar op donderdag 5 pluviôse jaar XII of 26 januari 1804 in de herberg het Groot Lammeken, op de wijk Staakte in Lokeren: een wel-gekalante patrimoniële graanwindmolen, genaamd de Staektemolen, met rosmolen, huizingen, lochting en andere edificiën, naast elkaar gelegen, actueel in gebruik door Jan Frans Waelput. Liber gebruik vanaf 11 floréal jaar XII of 1 mei 1804.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: De Lange Pierre Emmanuel (zoon van Emmanuel), molenaar te Lokeren
- 01.05.1846, verkoop: Vervaet-De Wilde Jean Baptist, molenaar te Oostakker (notaris Van de Perre)
- 17.01.1848, verkoop: de weduwe (die later hertrouwde met Van den Avyle Leopold) en haar minderjarige kinderen (kinderen: a) Vervaet Angeline, b) Vervaet Victor, c) Vervaet Melanie, d) Vervaet Rosalie en e) Vervaet Pierre) (overlijden van Jean Baptiste Vervaet)
- 09.11.1851, verkoop: a) Wijtinck Angèle, te Gent, b) Wijtinck Jean Baptiste, te Gent, c) Wijtinck Bernard, molenaarsgast te Sleidinge en d) Vervaet Jan Baptiste, de weduwe en de kinderen (notaris Haverbeke)
- 02.03.1872, verkoop: (en akten voor notarissen Van Haverbeke en Muys, respectievelijk geregistreerd op 21.11.1851 en 15.03.1867): Wijtinck-Verstraeten Ange, molenaar te Lokeren (notaris Tolliers)
- 01.01.1874, verkoop: a) De Landtsheer Yvan, molenaar te Lokeren en b) De Keghel Prudence (notaris Tolliers)
- 1881, huwelijk: De Landtsheer-De Keghel Yvan, molenaar te Lokeren
- 16.07.1918, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Yvan De Landtsheer)
- 22.06.1932, afstand: De Landtsheer-Vispoel Achiel Henri, molenaar te Lokeren (notaris Thuysbaert)
- 27.12.1950, erfenis: a) De Landtsheer-Vispoel Achiel, de weduwe (voor vruchtgebruik) en b) De Landtsheer-Vispoel Achiel, de erven (voor naakte eigendom) (overlijden van Achiel De Landtsheer)

De staakmolen werd in 1952 omgetrokken. Hiervan bleef een foto bewaard.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Gazette van Gend, 20 mei, 7 en 10 juni 1790 (verkoopsadvertenties)
Gazette van Gend, nrs. 1027, 1028, 1034 en 1035 van 19 en 23 jan., 13 en 16 febr. 1804) (verkoopsadvertenties)
F. De Vos, "Onze Lokerse windmolens", in: De Stad Lokeren, 3-10-17 en 24 december 1960,
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2002
Roland Meyfroot e.a., "Lokerse Molens", Ekeren, 2002, 82 p.
W. Smet, "Kijk op het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1976.
W. Smet, "De Windmolens in het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1974.
Paul Huys, "Molens te Lokeren in 1769", De Souvereinen, XII, 1981, p. 101.