Hulstbosmolen

De Hulstbosmolen of Stampkot Verriest was een houten oliewindmolen aan de noordzijde van de Hulstweg (ten oosten van nr. 9), aan de zuidzijde van de spoorweg Kortrijk-Brussel.

Jacob Poleyn, inwoner van Anzegem, kreeg op 26 oktober 1771 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia voor de oprichting van een oliewindmolen op een terrein, groot 300 "cens", dat deel uitmaakte van de "bruière nommée L'Hulstbosch", dat voor 99 jaar in erfpacht werd genomen van Louis Thomas Lesage, heer van Landergem, Beaulieu enz.

Jacob Poleyn vroeg begin 1774 de toestemming aan de Financiële Raad om zijn oliewindmolen te verplaatsen naar de heerlijkheid "Diestvelt" in Ingooigem en om er ook graan te mogen malen. De Raad vroeg om advies aan de Rekenkamer op 9 februari 1774, maar er volgde geen toestemming.

De staakmolen wordt  aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen op teerlingen, onder de benaming "Hulstbosch Meulen", in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844), zonder naam, op de topografsche kaart van Vandermaelen (ca. 1850) als "Hulsbosch Molen" en zonder molennaam op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar (voor de grond) de Gallard de Béarn-Lesage d'Hauteroche d'Hulste Etienne Alexandre Hector, eigenaar te Parijs (F) en (voor het gebouw) Mestdag Franciscus, arbeider te Hulste.
- 08.06.1846, verkoop: (van het gebouw): Verriest Marcus Antonius, olieslager te Tiegem.
- 08.01.1872, verkoop (van het gebouw): de Gallard de Béarn-Lesage d'Hauteroche d'Hulste Etienne Alexandre Hector, eigenaar te Parijs (F) (notaris Vandevenne).

Een anekdote uit de periode 1846-1850 toen Verriest de Stampersmolen te Tiegem beheerde. Louis Bossuyt was er stampersknecht en hij werd door zijn baas aangesteld om het stampkot te Yveghem (Ijvegem, Ingooigem) te begaan. "Goed en wel baas", zei Louis, "maar zonder wijf of zonder geld, wat kan ik daar gaan uitmeten?... "Ik zorge voor geld en alaam, zoekt gij naar 't ander!" (genoteerd door Hector Vindevogel alias Torie Mulders in "De windmolens tussen Schelde en Leie"). Lang moest de muldersknecht blijkbaar niet zoeken. Hij trok zijn stoute schoenen aan en vroeg de meid van zijn baas ("de muldersmaarte"), nl. Therese Vanderschelden ten huwelijk.

Voor talrijke andere gebeurtenissen uit de 19de eeuw, verwijzen naar het volledige relaas van Torie Mulders die hij in 1931 neerpende (zie bijlage): over het leven van stamper Louis  Boussuyt en zijn 'Treeze' (Therese Vanderschelden), over de diefstal van 1851, over het ongeval van molenmaker Eugeen Manderiks uit Deerlijk toen hij een moleneinde in de askop stak, over Ivo Debaene (stampersknecht te TIegem) die een vinger onder de voorslaghei verloor.

De staakoliemolen werd in 1874 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1888 (oprichtingsoctrooi van 1771)
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad,nr. 1897. Verzoekschrift van J. Poleijn om zijn oliewindmolen te mogen verplatsen naar de heerliheid "Diestvelt" en om er ook graan te mogen malen, advies aan de Rekenkamer, 09.02.1774.

Werken
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (p. 96-98)(uitgegeven handschrift uit 1931).
P. Mattelaer, "Molens van groot-Anzegem", in: 33ste Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring "De Gaverstreke", Waregem, 2005, p. 147-198, ill.
Santens F., Ingooigem in 1736, Vichte, 1994.
G.K. Kockelberg, Molens van Anzegem, in: Ons Molenheem, XXX, 2005, nr. 2, p. 28-32.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Lieven Denewet, "Echt gebeurde Vlaamse molenhumor - 9", Molenecho's, jg. 30, 2002, nr. 1, p. 57.