Klijtmolen

De Klijtmolen was een houten korenwindmolen aan de zuidzijde van de Klijtstraat, nabij de Klijtbosstraat, op 3,1 kilometer ten noorden van het centrum van Wervik.

De staakmolen werd al in 1403 vermeld. Op 21 december 1554 verpachtte Jacques Callewaert  de "Clyten meulne" aan Willem Berch filius Daneels voor "vier mael twintigh pond grooten".

In 1637 sloten de molenaars van Wervik een onderling akkoord voor uitlevering van bakten in de verschillende wijken van Wervik: de meulenaere van de Berchmeulen, Martin Liagre van de Groote Meulen, Passchier Coorne van de Clytmeulen en Jan Pollet, meulenaere van de Cleene Meulen.

In 1669 was Joos Temmerman de pachter-molenaar.

Eigenaars sinds 1834
- voor 1834, eigenaar: Bruneel Jan Frans, bleker te Kortrijk
- 1836, erfenis: Bruneel-Delevijne Pierre Martin, eigenaar te Lille (F) (overlijden van Jan Frans Bruneel)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Pierre Martin Bruneel)
- 0.03.1868, deling: a) Bruneel Theodore Louis, eigenaar te Schaarbeek en b) Gife-Bruneel Charles Gédéon, inspecteur van de registratie te Elsene (notaris Reyntjens)
- later, erfenis: a) Bruneel Theodore Louis, eigenaar te Schaarbeek en b) Gifé-Bruneel Charles Gédéon, de weduwe te Elsene (overlijden van Charles Gédéon Gifé-Bruneel)
- 05.07.1881, verkoop: Delva-Catulle Pieter Frans Fidelis, eigenaar te Wervik (notaris Vaneecke)
- 30.04.1883, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Pieter Frans Fidelis Delva)
- 29.01.1887, erfenis: a) Bruneel-Delva Lodewijk, de weduwe, eigenares te Kortrijk en b) de Thibault de Boesinghe-Delva Alfons Maximiliaan Amaat Jozef Ghisleen, eigenaar te Kortrijk (overlijden van de weduwe van Pieter Frans Fidelis Delva)
- 01.12.1888, deling: de Thibault de Boesinghe-Delva Alfons Maximiliaan Amaat Jozef Ghisleen, eigenaar te Kortrijk (notaris Carette)
- 29.08.1898, erfenis: de weduwe (+1916) en de kinderen (overlijden van Alfons de Thibault de Boesinghe)

Sinds 1 januari 1890 werd de molen gebruikt door Theofiel Lemeire-Stragier, die van de Keibergmolen te Beselare kwam. Gedurende twintig jaar beging hij de molen. De laatste jaren voor de oorlog werd hij opgevolgd door A. Braem.

Op zondag 25 oktober 1914 werd het gehucht door de Duitsers in bloedige strijd ingenomen. Reeds verscheidene dagen werd daar hevig gekampt. 's Avonds, midden de gevechten en gedurende heel de nacht, stond de molen in lichterlaaie. Ondertussen week de 20ste Engelse infanteriebrigade achteruit, onder de druk van de 3de en 7de Duitse cavaleriedivisie, versterkt door de landweerregimenten 20 en 35. In Wervik en Geluwe kwamen voortdurend gewonden aan. Eens het gehucht ingenomen was, werden boeren en werklieden verplicht om gewonden af te voeren en om eten en en water naar het front te voeren. Zij beleefden er benarde ogenblilkken, midden het geschut. Overal lagen er lijken van Engelse en Duitse soldaten, alsook enkele burgers, naast omgekomen vee. De lijken werden in masssagraven bedolven.

De Klijtmolen werd na de eerste wereldoorlog niet heropgericht.  In de weide is nog een verhoging zichtbaar waar de molen ooit stond.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005, p. 46-47.
Roger Bailleur, "Herinneringen aan de Ma Campagne- of Kruisekemolen", in: Jaarboek Stedelijk Oudheidkundige Commissie Wervik, 1995, p. 193-212;
J. Maes, "Wervikse molens", in: De Belgische Molenaar, LIX, 1959, p. 190-192;
J. Maes, "Nog over Wervikse molens", in: De Belgische Molenaar, LVII, 1962, p. 127;
R. Defrancq, Bijdragen tot de geschiedenis van Wervik, 1960, 128 p., ill.; vol. 2, 1961, 225 p., ill.; vol. 3, 1966, 267 p.-XXX p., ill.
Pierre Logie, "Wervik: Van de Klijtschool naar de Wolvenstraat", in: De Gidsenkring, 1974, 1, p. 13-14.
Zettingboek van Wervik, 1669.
Stadsarchief Menen, nr. B 2, verpachting Clyten meulne, 21.12.1554.
J. Roelandt, "Eigen beleid van de molenaars in Wervik 1636-1692", Biekorf, jg. 73, 1972, p. 27-33.