Molen Cnudde

De Cnuddes molen was een windmolen aan de zuidzijde van de Molenstraat (nr. 1), waar sinds 1973 opnieuw een windmolen bevindt (de Huisekoutermolen, zie aldaar).

De molen werd tussen 1748 en 1775 gebouwd als een staakmolen op torenkot. We zien nog niet aangeduid op de Villaretkaart (1745-1748), maar wel op de Ferrariskaart (ca. 1775) met een roodgekleurde onderbouw met erboven het bruin symbool van een staakmolen. Anderzijds zien hem afgebeeld in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen.

Tussen 1793 en 1830 werd hij op initiatief van Salomon Van Heuverzwijn herbouwd als een stenen olie- en graanwindmolen, type stellingmolen.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van Heuverzwijn Salomon, molenaar te Huise
- later, eigenaar: a) Cnudde Eduard, b) Saveyn-Van Heuverswijn Philippe te Kruishouten en c) consoorten
- 02.09.1846, verkoop: Cnudde Eduard, kandidaat-notaris te Huise (notaris Christiaens - "un moulin à vent avec tous les ouvrages tournants et mouvants au lieu dit Kruysplaete")
- 23.02.1850, erfenis: Cnudde Elodie, zonder beroep te Eke (overlijden van Eduard Cnudde - "moulin à huile à vent incendié le 9 octobre 1850 et démolie en 1851")

Midden 19de eeuw werd hij betrokken door molenbouwer K. Adams.

Notaris Ruysschaert verkocht op zaterdag 16 februari 1850 in herberg Sint Eloy, bij Jan Karel Gevaert te Huise: Koop 1: "Eenen goeden steenen koorn- en oliewindmolen staende op Galery (= stellingmolen) voorzien van allerbeste pletterstenen en andere onlangs nieuw gemaekt. Draeyende werken zijnde van boven eene schoone maelderij en van onder een gemakkelijke olieslagerij; gestaen en gelegen te Huysse tegen het dorp: deze molen in volle werkzaamheid wordt gebruikt door den eigenaar". Koop 2: "Een goed woonhuis met stallingen zijnde het molenhuis groot 8 aren 40 centiaren nevens voorgaende koop".

Amper een week, op 23 februari, overleed de verkoper, Eduard Cnudde. De verkoop ging niet door en Elodie Cnudde uit Eke erfde de molen.

De molen brandde af op 9 oktober 1850. De geblakerde romp werd in 1851 gesloopt. De molen staat nog aangeduid op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Het molenaarshuis, die tijdelijk als cafe "In 't Meuleke" was ingericht, is bewaard gebleven en is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.
Sinds 1973-1875 is op hetzelfde perceel (maar iets verderaf van de Molenstraat)  wederom een windmolen geplaatst, met name de houten Huisekoutermolen (zie aldaar).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige beschrijving van de molenaarswoning (Agentschap Onroerend Erfgoed)
Ingeplant schuin tegenover de  molen op een volledig omhaagd en door bomen omgeven erf.
Woonhuis van zeven traveeën onder zadeldak (pannen, nok loodrecht op de straat) uit eind 18de eeuw (confer kaart van 1792). Verankerde gewitte gevels op  gecementeerde plint en aflijnende getrapte daklijst. Rechthoekige deur en  vensters met luiken en houten latei.

Archieven
- Villaretkaart (1745-1748)(niet aangeduid)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
Rijksarchief Gent, Fonds della Faille, doos 82/nr. 229 (kaart van 1792).
- Atlas der Buurtwegen (1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (1855)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860) (niet aangeduid)

Werken
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N4
Julien L. Th. Vandeputte, De molens van het arrondissement Oudenaarde, Uit hun geschiedenis, Oudenaarde, 1974.