Turfbankenmolen

De Turfbankenmolen (naar de ligging) of Molen Bogaert en Molen De Jonghe (naar de molenaars) was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Lange Meersstraat (nr. 1), in het gehucht Turfbanken.

Gillis De Wilde bekwam op 18 juli 1776 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia om in de polder "de Turfbanck" een graanwindmolen te bouwen.

We zien de molen nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), die net voor de oprichting werd opgemaakt. Wel staat de molen aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Pppp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen.

De molen werd in 1834 ingedeeld in klasse 3, met een kadastraal inkomen van 170 frank.

Eigenaars:
- 1776, oprichting: De Wilde Gillis
- voor 1834, eigenaar: De Jonghe Francis en consoorten, landbouwer te Meerdonk
- 12.02.1846, erfenis: De Jonghe Frederik en broers, landbouwers te Meerdonk (overlijden van Francis De Jonghe)
- 19.09.1850, erfenis: De Jonghe-Van den Brande Frederik, de weduwe, molenarin te Meerdonk, en h aar minderjarige kinderen (kinderen: a) De Jonghe Scholastique, b) De Jonghe Victor, c) De Jonghe Philomène, d) De Jonghe Rosalie, e) De Jonghe François, f) De Jonghe Gustave, g) De Jonghe Jeanne en h) De Jonghe Eduard (overlijden van Frederik De Jonghe)
- later, eigenaar: a) De Jonghe Victor, molenaar te Meerdonk, b) De Jonghe Gustaaf, molenaar te Meerdonk, c) De Roeck-De Jonghe Petrus, landbouwer te Meerdonk en d) Thielman-De Jonghe Joannes, burgemeester te Doel
- 16.02.1894, verkoop: a) De Jonghe Victor, molenaar te Meerdonk en b) De Jonghe Gustaaf, molenaar te Meerdonk (notaris Raemdonck)
- 14.12.1895, erfenis: a) De Jonghe Victor, molenaar te Meerdonk en b) De Jonghe Gustaaf, de erfgenamen (overlijden van Gustaaf De Jonghe)
- 04.07.1901, verkoop: Bogaert-De Maere Pieter Jan, koopman en landbouwer te Meerdonk (notaris Bontinck - graanmolen door wind en stoom).

De staakmolen werd in 1920 gesloopt.

Het malen werd verder gezet in een achterin gelegen maalderij. Het bakstenen gebouw had afgeschuinde hoeken De maalinrichting was ireeds voor 1981 uitgebroken en het dak was toen al vewijderd. Deze nu verdwenen maalderij was uitgerust met een tarwe- en een roggemolen, een haverpletter en werd sinds ca. 1920 aangedreven door een elektrische motor, ter vervanging van een armgasmotor (gaz-pauvre).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1903 (oprichting, 1776)

Landkaarten
- de Ferrariskaart (ca. 1775) 
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale Poppkaart (ca. 1855)

Werken
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963)
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
A. Demey, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N2 (S-T), Brussel - Gent, 1981.
W. Smet, De windmolens in het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1974.
W. Smet, Kijk op het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1977, p. 17-66.
Demey Anthony, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N2 (S-T)", Brussel - Gent, 1981.