Molen van Hillegem

Deze houten graanwindmolen werd in 1734 opgericht te Hillegem. Hij stond op een hoogte, de Molenkouter, langsheen een wegel (de vroegere Molenweg) ten oosten van de Diepestraat. Hij was afkomstig van Gent (Hoge Molen), op het Eekhout, parochie Sint-Pieters, waar hij voor 1394 werd opgericht. Laatste afgaande pachter aldaar Joos Vandevelde.
De molen staat aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen.

Gedwongen openbare verkoping, door de Gentse notaris Driesens (hoek Savaanstraat), van een aantal bezittingen van de Gentse Sint-Pietersabdij. Tot die goederen behoort o.m. ook, als koop 5 : een korenwindmolen, gelegen binnen Hillegem, gebruikt wordende door Francies de Cock, onder pachtcontract dat nog tot 1801 loopt. De molen wordt verkocht samen met de hofstede “de Meyerye”.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Hillegem (1824): "men vindt in de gemeente Hillegem eenen graanmolen door den wind bewogen, toebehoorende aan de heer Mulier en medegenoot. Over dezen eigendom geen pachtcontract of huurcedeel hebbende kunnen bekomen, heeft den taksateur bij de eigenaren en gebruikers veel inlichtingen ingewonnen, welke hem met aandacht over de alreeds gekadastreerde molen, dezen hebben doen begrooten tot eene huurwaarde van 165 guldens waarvan een derde voor herstel en onderhoud moet afgetrokken worden, derhalve blijft tot zuivere belastbare jaarlijksche opbrengst f. 110.00".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Muller en consoorten (waaronder religieuzen), te Gent
- 04.05.1839, verkoop: De Cock-Van Doorselare Pierre, burgemeester te Hillegem (notaris Deman)
- 17.01.1871, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Pierre De Cock)
- 23.05.1872, deling: De Cock Bernard Victor, landbouwer en later burgemeester te Hillegem (notaris De Vuyst)
- 15.01.1881, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Bernard Victor De Cock)
- 28.03.1881, deling: Debrabandere-De Cock Domanus, brouwer te Aarsele (notaris De Vuyst - "een deel grond genaamd Den Molenberg met den daarop bevindende molen")
- 30.01.1882, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Domanus)
- 19.03.1920, deling: De Brabandere Victor Camiel, hoogleraar te Gent (notaris Landrieu)
- 19.06.1922, verkoop: (van het gebouw) Beurms-Van Audenhove Philemon, molenaar te Hillegem (notaris De Vuyst)
- 29.01.1942, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Philemon Beurms)

De staakmolen had een open voet en met een buik op de windweeg voor de plaatsing van het derde steenkoppel.

Hij werd in 1944 omgetrokken. Een groot deel van het hout werd door Albert van Heghe, schrijnwerkter te Hillegem, aangekocht. Zijn dorpsgenoot Jef de Schepper kocht de molenstenen. Hij was eigenaar van een elektrische maalderij op het "Wolvens Hof" aan de Lavenderstraat. Maria van Audenhove bleef tot enkele jaren voor haar dood in het molenhuisje wonen. Tijdens de jaren 1969 en 1970 werden molenhuis en molenberg openbaar verkocht aan de familie De Wandel, die het huis liet opknappen. 

Op de vroegere molensite op de Molenkouter werd archeologisch onderzoek verricht, waaruit blijkt dat het om een laat- of postmiddeleeuwse site gaat. Deze site (CAI 500094) maakt deel uit van de ankerplaats "Vallei van de Cottembeek met omringende kouters", voorlopig aangeduid door Vlaams minister Bourgeois van Onroerend Erfgoed op 18 januari 2012.

Zie ook: Gent, Hoge Molen

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Gazette van Gend, 9 februari 1795, of 21 pluviöse jaar III.
F. De Potter & J. Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Gent (1895), reeks V, dl.II,
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000;
Georges Souffreau e.a., De molens van Herzele. Een historisch overzicht, Herzele, vzw De Hellebaard, 2009, 104 p.
John Scheerlinck & Jean-Paul De Graeve. Gezinsreconstructie Hillegem, 2009.