Markegemmolen

De Markegemmolen, Bul- of Lauwersmolen was een houten korenwindmolen aan de oostzijde van de Tieltstraat (nr. 18), even ten noordwesten van het "Goed Ter Hoyen".

Hij hoorde bij de heerlijkheid  "Ter Hoyen". Reeds in 1375 wordt op deze locatie melding gemaakt van een molen.

De naam "Bulmolen" is afgeleid van het perceel "den Bul" zoals vermeld in het Landboek van Markegem, opgemaakt door Charles Philippe Minne uit 1761, en verwijst naar de ontbossing van deze kouter (een bul is een boomstam, klaar om te verzagen). De molen en de "Bulmolenweg" (die nog steeds onder die naam bestaat) worden aangeduid in het genoemde landboek.

De latere naam Lauwersmolen verwijst naar Bernard Lauwers (°1798), pachter van de molen in 1823 en zoon van de toenmalige burgemeester. In 1840 hoorde bij deze molen nog een kleine rosmolen.

De molen staat afgebeeld op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen, in de Atlas der Buurtwegen (1843) onder de benaming "Lauwersmolen", op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850), en op het kadastraal plan van P.C. Popp (ca. 1860) als "Lauwers-Molen".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Paepejans Theodoor, eigenaar te Gent
- voor 1835, eigenaar: Pycke-de Keerle, de weduwe te Gent
- 04.04.1843, erfenis: a) Pycke Gabriël Marie Ghislain (voor 1/2 vruchtgebruik + 1/2 volle eigendom), eigenaar te Sint-Denijs-Westrem en b) de Crombrugghe-de Keerle Marie Victoria Ghislène, de weduwe (voor 1/2 naakte eigendom) (ovelrijden van de weduwe de Keerle van Pycke)
- voor 1850, eigenaar: a) Pycke de ten Aerde Charles François Ghislaine, eigenaar te Gent, b) Pycke de ten Aerde Désirée Marie Ghislaine, echtgenote du Moerman d'Harlebeke, eigenaar te Gent, c) Pycke de ten Aerde Auguste François Ghislain, eigenaar te Gent en d) Pycke de ten Aerde Gabriël Marie Ghislain, eigenaar te Sint-Denijs-Westrem
- 02.08.1850, verkoop: Stas de Richelle-Devolder Bernardus Guillelmus, eigenaar te Gent (notaris Vandepoele)
- 28.01.1881, deling: de Loen d'Enschede-Stas Ferdinand Antoine Charles Albert, eigenaar te Villeers-devant-Orval (notaris Nève)
- 29.10.1883, verkoop: Vanmonckhoven-Tackels Désiré, de weduwe, eigenares te Gent (notaris Nève)

Vanaf 1885 werd er met een stoommachine gemalen en in 1888 werd de windmolen afgebroken. De Bulmolenweg herinnert ons nog aan het bestaan van de molen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
- Bisschoppelijk Archief Brugge, C (Sint-Amandsproosdij Kortrijk), nr. 3, twee tiendenregisters van Markegem, 1541 en 1629.
- Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, nr. 6992, Renteboek Markegem en Ter  Hoyen, 1699.
- Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, 1944, Landboek van Markegem, opgemaakt door Charles Philippe Minne, 1761.
- Ferrariskaart, ca. 1775.
- Atlas der Buurtwegen, 1843.
- Topografische kaart van Ph.Vandermaelen, ca. 1850.
- Kadastraal plan van P.C. Popp, ca. 1860.
- Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Markegem, 1836/1.

Gedrukte bronnen
- Atlas der Buurtwegen van Markem, 1843

Werken
- Holemans Herman, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.
- Hollevoet Frans, Markegem, Het vermaakelijk dorp, Tielt, 1996.
- Hollevoet Frans, "De roede van Tielt. Als straten gaan...praten", 2005, p. 75.
- Van Vlaenderen Patricia & Vranckx M., Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Dentergem, Deelgemeenten Markegem, Oeselgem en Wakken, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL32, 2007.

Mailberichten
- Jan Hollevoet, 07.04.2021.