Rollegemmolen

De Plaatsmolen of Rollegemmolen was de molen van het leengoed van Rollegem was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van Molenkouter, aan de zijde van de Rollegemsestraat en tegenover de Lanteweg (waarvan het vroegere verlengde langsheen de molen liep).

De staakmolen werd voor 1502 opgetrokken en vernield tijdens de godsdiensttroebelen rond 1580. Voor 1620 werd hij heropgericht.

Er bleef een herstelrekening uit 1713 bewaard.

We zien hem aangeduid op:
- de Villaretkaart (1845-1748) als een staakmolen met de benaming "Moulin de Rolleghem"
- de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Moulin de Rolleghem"
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- de topgorafische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1860)

Eigenaars na 1830:
- voor 1824, eigenaar: d'Ennetières Fredericus Josephus, eigenaar te Tournai
- 23.07.1875, erfenis: d'Oultremont de Duras - d'Ennetières Octave, eigenaar te Brussel (overlijden van Fredericus d'Ennetières)
- 16.03.1876, erfenis: d'Oultremont Adhémar, legatiesecretaris te Brussel (overlijden van Octave d'Oultremont)
- 11.12.1894, verkoop: a) Nijs Gustaaf, nijveraar te Kortrijk en b) Nijs-Doutreligne Eduard, nijveraar te Kortrijk (notaris Delange).

De molen liet zijn sporen na in de toponymie, met:
- Molenstraat
K. De Flou, Woordenboek der toponymie...", deel X, p. 853: weg te Rolleghem
Atlas der Buurtwegen: weg nr. 22: molenstraetjen.
- Molenwal
De Meulenwal daer den Meulen Opstaet
Rijksarchief Kortrijk, Fonds d’Ennetières I 186, p. 330-331 (met plan)
- Molendijk
Monografie van Rolleghem, p. 54: de meulendyk van Lowys Hanecourt renteland van de Groeningeabdij.
Rijksarchief Kortrijk, Fonds d’Ennetiçres: cfr. Situering op plan. 2497 (1764)
Rijksarchief Kortrijk, Oud stadsarchief Kortrijk, nrr. 1202: Oorkondenboek van de Groeningeabdij f° 256 n° 94: de meulendyk palende met de oostzijde jeghens ‘t landt van Pieter Goetgebeur, met de westzijde jeghend zijn zelfs voorgaende.
- Molendreef
Rijksarchief Kotrijk, Fonds d’Ennetières 2408: Het hooghestick van Jan Cannaert abouteerde met de oostzijde jegens de meuledreve.

De staakmolen waaide om op donderdagnamiddag 16 mei 1895 en werd niet meer heropgericht. De dam werd afgevoerd in 1909. De laatste molenaar was een Vermeersch. Op de afgegraven molenheuvel verrees een nieuwe woning.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
Rijksarchief Kortrijk, Oud stadsarchief Kortrijk, 1202.orkondenboek van de Groeningeabdij, f° 256, n° 94 (meulendyk)
Rijksarchief Kortrijk, "Bruine pakken", I, nr. 6546: Klacht op de heerlijkheid en molen van Rolleghem wegens schulden.
Rijksarchief Kortrijk, "Acten en contracten", reg. 1519-1520, f° 236: "een windtmeulene staende inde prochie van Rolleghem".
Rijksarchief Kortrijk, "Fonds d’Ennetières", nr. 2501. Rekening molen (1713)
Rijksarchief Kortrijk, "Fonds d'Ennetières", I, 186, p. 330-331.
Rijksarchief Kortrijk, "Fonds d'Ennetières", nr. 2408 ("meuledreve")

Gedrukte bronnen
Atlas der Buurtwegen, ca. 1844

Werken
K. De Flou, Woordenboek der Toponymie van Westelijk Vlaanderen.., deel X, p. 853 (Molenstraat).
'Monografie van ROlleghem", p. 54.
Pierre Mattelaer, De molens van Zuid-West-Vlaanderen, in: De Leiegouw, XXI, 1979, p. 31-64.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (90).
E. Van Hoonacker, Duizend Kortrijkse straten, Kortrijk, 1986I. Callens C. Decaluwé, P. Haeyaert, Rollegem, in Landelijk leven en hoevengids Groot Kortrijk, deel 8, Tielt, 1997.
P. Despriet, De Zuidwestvlaamse parochiekerken. Een duizendjarige geschiedenis, deel 2, Kortrijk, 1983, p. 319-327.
R. Ooghe e.a., Rollegem, in Archeologische en historische monografieën van Zuid-West-Vlaanderen, deel 5, Kortrijk, 1982.
Herman Holemans,  Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2001.