Veldemolen
Ichtegem, Vlaanderen, West-Vlaanderen
- Naam
- Veldemolen, Veldmolen
- Ligging
- Veldemolenstraat 1
8480 Ichtegem
noordzijde
tegenover Bergstraat
2 km Z v.d. kerk
kadasterperceel C803
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1699
- Verdwenen
- 1914 - 14 oktober, oorlog
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen, oliemolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 3408
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Veldemolen was aanvankelijk een houten korenwindmolen die al in 1699 werd vermeld. Voor 1834 werd hij tevens ingericht als oliemolen. Het werd dan een driezolder-staakmolen, met een koppel pletstenen (kollergang) op de onderste zolder.
Hij was gelegen aan de noordzijde van de Veldemolenstraat nr. 1, tegenover de Bergstraat, op 2 km ten zuiden van de kerk van Ichtegem.
De staakmolen wordt aangeduid op:
- een figuratieve kaart die in 1771 werd opgemaakt op initiatief van J.B. en F.J. Fraeys, eigenaars van de molen op Koekelare-plaats, tegen de oprichting van een nieuwe molen in Koekelare, met als benaming: "Ichteghem velt molen".
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- kaart van na 1806 ("Perceelsgewijze kaart ter verdeling van een boerderij te Koekelare met landerijen te Ichtegem, in het bezit van de kinderen van Pierre van de Velde en Godelieve Honoré"). als een staakmolen op open voet.
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Eigenaars en molenaars:
- 1771, molenaar: Jacob Ketele
- voor 1834, eigenaar: Verhaeghe Joseph, molenaar te Ichtegem
- 14.01.1860, verkoop: Beernaert-Verhaeghe Marcellinus, molenaar te Ichtegem (notaris Van den Weghe)
- later, erfenis: de weduwe Verhaeghe (overlijden van Marcellinus Beernaert)
- 26.10.1878, erfenis: Beernaert-Toortelboom Marcellin, molenaar te Ichtegem (overlijden van de weduwe Verhaeghe van Marcellinus Verhaeghe)
Molenaar Isidore De Necker, °Koekelare 05.12.1863, +01.10.1929, gehuwd met Marie-Louise Boucquez en een tweede maal met Augusta Germonprez.
Naast de molen werd een stoommaalderij gebouwd, maar er werd ook nog met de wind gemalen.
De Duitsers staken op 14 oktober 1914 de molen in brand. Ook de maalderij werd vernield.
De windmolen werd niet herbouwd, wel de mechanische maalderij in 1920. Het bakstenen gebouwtje werd opgetrokken even achter de molenplaats. Er werd vooral vooral haver en lijnzaad geplet. De molenstenen werden door een motor aangedreven. Het afkoelingswater putte men uit een 10 meter diepe waterput. Het graan werd naar de boeren gereden bij middel van een kar met een paard (kleine leveringen) of een kar met twee paarden (gote leveringen). De molenaar beschikte dus over drie paarden en twee karren. De maalderij brandde later opnieuw af.
De molenaarshoeve bestaat nog, maar werd sterk verbouwd.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1888. Twee verzoekschriften van Engelbert Francis van Bavinckhove uit Leke voor de oprichting van een koren- en oliewindmolen aan de Provinciebaan in Koekelare. Akte voor Jan Baptist & en Francis Joseph Fraeys uit Koekelare, gezamenlijke eigenaars van de Dorpsmolen in Koekelare, waarbij hen toegestaan werd dat niemand in Koekelare een andere graanmolen mocht oprichten, 14.09.1771, met figuratieve kaart van de molens van Koekelare en omgeving, 1771.
- Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nr. 764.
Werken
K. De Flou, Woordenboek der Toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel 16, Brugge, 1935, kolom 182.
W. Hosten, Ichtegem, dorp van Fransmans en Flandriens: Deel 1, Aartrijke, 1993, p. 97.
Gilté S. & Vanneste P. m.m.v. Baert S., Boone B. & Vranckx M., Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ichtegem met deelgemeenten Bekegem en Eernegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL48, 2010.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Verleyen Herwig, "De Veldmolen te Ichtegem", Ons Heem, XXX, 1976, 1, p. 19.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (120).