Molen Den Dale

Molen Den Dale, later molen Zamen en molen De Kesel (naar de molenaars) was aanvankelijk een houten korenwindmolen. Hij werd voor 1539 opgericht op de heerlijkheid Buskensambacht aan de noordzijde van de Molenstraat (ten O van nr. 91), tegenover de Molenveldstraat. Ook de nabijgelegen Molenwal- en de Molenakkerstraat verwijzen naar molen "Den Dale".

De molen wordt aangeduid op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601).

In 1717 werd de houten molen volledig verwoest en heropgebouwd. We zien hem als staakmolen afgebeeld op de Kabinetskaart van  de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris  (1770-1778). In een verkoopsakte van 1806 werden naast de korenwindmolen "Den Daele" ook een huis, schuur en andere gebouwen vermeld; de molen was op dat ogenblik eigendom van hertog d'Ursel, eveneens eigenaar van het kasteeldomein "Gruuthuse" (Stationsstraat nr. 196 te Oostkamp).

De molen staat eveneens afgebeeld op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1850) met het grondoppervlak van een staakmolen op teerlingen.

De staakmolen werd tussen 1894 en 1905 herbouwd als een stenen bergmolen.

Later in de 19de eeuw kreeg de molen ook de naam "Zamanmolen" naar eigenaar-molenaar Zaman. De molen staat niet aangeduid op de Atlas der  Buurtwegen (circa 1843), wel op andere 19de-eeuwse kaarten.

Eigenaars na 1800:
- tot 1806, eigenaar: hertog d'Ursel
- voor 1834, eigenaar: Zaman Charles, molenaar te Oostakmp
- 29.07.1844, verkoop: Zaman Rosalie (later gehuwd met Strubbe Josephus, molenaar te Varsenare), zonder beroep te Oostkamp (notaris Beaucourt)
- 01.08.1882, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Josephus Strubbe)
- 1888, erfenis: de kinderen: a) Strubbe Medard, b) Strubbe Leonia en c) Strubbe Charles (ovelrijden van de weduwe)
- 1913, rectificatie: Strubbe Medard, rentenier te Oostkamp
- 07.05.1927, erfenis: Strubbe Charles Louis, rentenier te Oostkamp (overlijden van Medard Strubbe)
- 31.03.1934, erfenis: De Kesel-Strubbe Raymond Henri Joseph, zonder beroep te Oostkamp (overlijden van Charles Strubbe)
- 19.09.1943, verkoop: Cools-Devos Gaston Vaast Joseph, landmeter te Sint-Andries (notaris Lootens - graanwindmolen) 

In 1894 werd bij de molen een maalderij gebouwd, aangedreven door een stoommachine met een een hoge schoorsteen, met een  naastgelegen woonhuis. Er werd evenwel ook nog graan gemalen met de wind.

De staakmolen werd pas in 1910 vervangen door een stenen bergmolen. In 1931 ontstond er een brand in de machinekamer. De herstellingskosten liepen te hoog op, waardoor de productie in 1933 definitief werd stilgelegd. Het binnenwerk werd uitgebroken.

In januari 1945 werd de verlaten molen gesloopt: eigenaar Raymond De Kesel-Strubbe (die ver woonde) verkocht de grond waarop de sloop volgde. De molenwal werd afgegraven. Het perceel is thans onbebouwd.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

B. Bouljon, Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 1984, p. 60. G. Claeys, De gemeente Oostkamp, Brugge, 1953, p. 114-115.
G. Claeys, Kroniek van Oostkamp, Brugge, 1985, p. 163, 241.
G. Claeys, Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1982, nr. 23.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999
J. Van Slambrouck, De molens van Oostkamp, in: Ons Molenheem, vol. 30, p. 95, p. 200.
A. Vanwalleghem m.m.v. S. Creyf, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, 2007.
C. Devyt, De Westvlaamse windmolens in de oorlogsjaren, Biekorf, 1945.
Mailbericht John Verpaalen, Roosendaal, 18.12.2015.