Grachtmolen
Oudenaarde, Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
- Naam
- Grachtmolen
- Ligging
- Grachtschelde
9700 Oudenaarde
hoek met Krekelput en Tussenbruggen
op de Grachtschelde (gedempt)
kadasterperceel B598bis
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1200
- Verdwenen
- 1850, ontmanteld / 1960, sloop gebouw
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 3202
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Aan beide uiteinden van de Krekelput, op de thans gedempte Schelde-armen, zogenaamde Burgschelde en Grachtschelde, bevonden zich vroeger molens, nl. de Tweemolen en de Grachtmolen. De Grachtmolen was gelegen op de Grachtschelde, ter hoogte van de Krekelput en Tussenburgen, tussen brouwerij Felix en apotheek Gerday. Beide watermolens werden opgericht door de baron van Pamele en worden afgebeeld in Le Veil Rentier (circa 1275). De Grachtmolen werd voor 1200 gebouwd.
Zowel de Grachtmolen als de Tweemolen werden verkocht in 1803.
Door de Oudenaardse “Commissie van weldaedigheyd” werd op 4 september publiek verpacht: een korenwatermolen (= de Grachtmolen) en een windmolen (= de Hammolen), met een huis daaraan annex, onlangs uit de grond nieuw gebouwd, staande in het midden van de stad Oudenaarde “op een ader der Schelde”. Verpachting in de herberg “Sint-Sebastiaens-Hof” in de Kattestraat te Oudenaarde. (advertentie in de "Gazette van Gend", nrs. 1297 en 1298 van 21 en 25 augustus 1806.)
Eigenaars:
- voor 1806, eigenaar: Commissie van Weldadigheid / Commissie voor Openbare Onderstand, te Oudenaarde
- 16.06.1849, verkoop: Domeinen van de Staat (beslissing arrondissementscommissaris - "un bâtiment avec ses dépendances")
Na verkoop aan de staat in 1849, werd de Grachtmolen - die al niet meer in werking was - ontmanteld (1850), maar het gebouw werd pas in 1960 gesloopt ter gelegenheid van het dempen van de Grachtschelde een jaar later. Van de Tweemolen daarentegen bestaat nog het gebouw (zie aldaar).
Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Julien VANDEPUTTE
Literatuur
Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", nrs. 1297 en 1298 van 21 en 25 augustus 1806.
Werken
J. Damman, "Toponymie van Oudenaarde", 1959.
Julien Th. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974,
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten 0-R", Opwijk, 2006.
Cyril Carton, "Oudenaarde op kaart. Een grondige analyse van de 16de-eeuwse kaart van Oudenaarde van Jacob van Deventer", Masterthesis Universiteit Gent, 2009-2010.