Het Merelaantje

Deze kleine staakmolen op torenkot werd in 1930 te Gistel (West-Vlaanderen) gebouwd op het domein Ter Waere van molenexpert Alfred Ronse (1876-1962). Molenbouwer was Charles Peel uit Gistel. Het molentje was ingericht met een koppel maalstenen en een installatie voor de opwekking van elektriciteit. Achter op de kapspanten van de molen lezen we nu nog steeds het opschrift:
AR * UM
ANo. 1930.
„ ´t MERELAANTJE .
AR staat voor Alfred Ronse (+Gistel 1962), UM voor zijn echtgenote Urbanie Moerman (+Gistel 1967).

Alfred-Joseph-Pierre Ronse was molendeskundige, eigenaar, burgemeester van Gistel en provincieraadsvoorzitter van West-Vlaanderen. Hij was geboren te Brugge op 18 mei 1876, huwde met Urbanie Moerman en overleed te Gistel op 22 november 1962.

De bovenas draagt als opschrift: J.N. VanA..(rest onleesbaar) .. Fondeur Anvers. Dit verwijst naar Joseph Van Aerschot die woonde aan de Cogels Osylei te Antwerpen en een gieterij bezat in Herentals.
Het molentje stond model voor de bouw in 1933 van de nog bestaande molen "De Meerlaan" te Gistel, die op een veel hogere kuip is gebouwd omwille van de hinderende bomen.
In 1938 werd 't Merelaantje naar Slijpe overgebracht. Hij werd er opnieuw opgericht door molenbouwer Charles Peel uit Gistel. Het molentje stond er op de Zelte in de Molenstraat (thans Tempelhofstraat 7), tegenover de Rattevalle, op de pachthoeve van Marguerite Maria Josephine Hortense Ronse (in 1947: Michotte-Ronse, Leon, Brussel-Elsene), thans bewoond door Marc Feys. Hier werd de molen bemalen door de pachters Inghelram tot bij een blikseminslag. Zowel in Gistel als in Slijpe was de molen met houten pestelroeden uitgerust.

In 1973 werd 't Merelaantje door Frederik Vanden Brande gekocht en bracht Frans Callaerts de molen over naar Londerzeel, op het Hof ter Winkelen dat uitgroeide tot het CJP (ecologische compostverwerking). In de lente van 1974 werd de molen ingehuldig.

Voor verdere gegevens, zie: Sliljpe, Het Merelaantje en Londerzeel, Het Merelaantje

Lieven DENEWET & Mike EKELSCHOT

C. Devyt, In Memoriam Alfred Ronse 1876-1962, Biekorf, jg. 63, 1962, p. 400-401.
In zijn zijn 86e levensjaar overleed op 22 november 1962 de Heer Alfred Ronse, voorzitter van de Provinciale Raad van West-Vlaanderen en burgemeester van Gistel. In de bibliografie is zijn naam verbonden aan een werk over hoevenbouw (Fermes types et constructions rurales en West-flandre) dat hij, in samenwerking met architect Theo Raison, onmiddellijk na de eerste wereldoorlog (1918) heeft gepubliceerd. En meer nog aan het molenboek De Windmolens (1934), het standaardwerk over dit onderwerp.
Zijn ingeboren technische vaardigheid dreef hem tot de ware liefde voor een oud beroep: het bedrijf van molenaars en molenmakers, en voor een aloud werktuig dat hem zeer dierbaar was de windmolens. Meer het menselijke en het ambachtelijke dan wel het monument of de geschiedenis weerhielden zijn belangstelling. Zijn grootste vreugde was zelf in de werkwinkel of aan de werkbank te staan.
Voor zeer veel windmolens heeft hij de plannen van herstelling opgemaakt en, met zijn zeer grondige vakkennis, de werken geleid. Als toegevoegd Koninklijk Hoogcommissaris aan de Wederopbouw 1919 kon hij bekomen dat een tiental staakmolens naar de frontstreek werden overgebracht om er in gebruik te worden genomen. Als lid van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen was het, tot het laatste, zijn doel die molens te klasseren die nog in bedrijf zijn en alle andere desnoods van de rangschikking te ontheffen.
Uitgenodigd door ‘De Hollandse Molen’, Vereniging tot Behoud van molens in Nederland, om een voordracht te houden op de algemene ledenvergadering van 6 maart 1937, kondigde hij aldaar onder de titel ‘Naar de Redding van den Belgischen Windmolen’ de stichting aan van de VZWD ‘De Belgische Windmolen’. Hij had toen reeds de toetreding bekomen van verscheidene personen. De statuten en toetredingsformulieren werden opgesteld en gestencild maar niet meer verzonden, omdat de tijdsomstandigheden ongunstig werden. Na de tweede wereldoorlog achtte hij zelf dat deze stichting weinig nut zou hebben. Persoonlijk heeft hij zijn kennis en invloed ten dienste gesteld, zodat het behoud en onderhoud van veel windmolens aan hem alleen is te danken.

Alfred Ronse, "De Windmolens", Brugge, 1934;
Luc Schepens, "De provincieraad van West-Vlaanderen 1836-1921", Tielt/Amsterdam, 1976, p. 551-552;
Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 206-207 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9);
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-G", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1994.
Maarten Van Landeghem, "The Meerlaanmolen in Gistel and its surrounding biotope", Leuven, 2004, 186 p. + bijlagen (Diss. Master of conservation of historic towns and buildings. KU Leuven. Fac. Toegepaste Wetenschappen Raymond Lemaire centre for the conservation of historic towns and buildings, promotoren: Barbara Van der Wee; Koen Van Balen).
C. Devyt, Westvlaamse windmolens. Inventaris volgens de toestand op 1 januari 1966", Brugge, 1965;
"De molens van Middelkerke", in Graningate (Driemaandelijks tijdschrift van de Heemkring van Middelkerke), II, 1982, nr. 5, p. 1-87.
Mike Ekelschot, "Redding van 't Merelaantje van Alfred Ronse uit Gistel / Slijpe / Londerzeel", in: Molenecho's, XXXV, 2007, 3-4, p. 332-339.
Alfons Moeyersons, "Molen Meerlaantje", in: Tijdschrift van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Londerzeel, 2007, nr. 2, p. 79-81.
Alfons Moeyersons, "De Molens van Londerzeel", in: Tijdschrift van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Londerzeel, 2004, nr. 1, p. 3-18.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 199.
Marc Vansevenant, Historiek van het Gistels molenpatrimonium, Gestella Krantje, 2007, nr. 2, p. 39 e.v.
Jacques Lorthiois, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (119).