Ondankmolen

De Ondankmolen was een houten graanwindmolen aan de oostzijde van de Soetestraat (nr. 9), voorheen de Ondankstraat.

Karel Hillewaere-Willaert, molenaar te Staden, bracht deze molen in 1829 over uit Kortemark. Hij was wel voortvarend, want die verplaatsing was al gebeurd vooraleer hij daartoe de toestemming kreeg! Deze toelating werd pas op 24 april 1830 verleend door de Gedeputeerde Staten van West-Vlaanderen, dus nog net onder het Nederlands bewind.

Bouwheer Karel Hillewaere-Willaert overleed te Staden op 4 september 1849. Zijn vrouw Willaert was al op 13 augustus 1848 overleden. Zoon Ivo Hillewaere, gehuwd met Cecilia Van Loo, was er molenaar. Vincent Courtens-Phlypo, boswachter te Langemark, kocht de molen op 25 september 1849 van de kinderen van Karel Hillewaere-Willaert (akte notaris Deleghere). Na Vincents overlijden, erfden de weduwe (+ 23.02.1875) en de kinderen. Bij akte verleden voor notaris Titeca te Hooglede op 10 oktober 1879 kocht Aloïs Castelein-Deboutte de Ondankmolen aan. Vrouw Deboutte overleed op 14 augustus 1911. Hierna werden de kinderen mede-eigenaar.

Naast de molen werd in 1912 een maalderij opgetrokken, met een petroleummotor van 20 pk, vervaardigd door Ateliers de construction et Fonderie Sabbe-Maselis uit Roeselare.

In 1915 haalden de Duitsers de molen neer en staken hem in brand.
De familie Castelein bouwde na de oorlog een maalderij met gasmotor. Op het erf ligt nog een molensteen.
De heer Guido Pype uit Staden bezit nog een molenfoto van voor 1914, met aan de molendeur zijn grootvader Justin Castelein en op de trap diens vader Aloïs Castelein.

Donald VANDENBULCKE, Lieven DENEWET & Piet DELAEY

Archieven
Provinciaal Archief Brugge, 3de afdeling, Hinderlijke bedrijven, A3/A5/A7-GB/1997-87-q).

Werken
K. De Ceuninck, "Staden. Eertijds en Hedendaags", 1872.
Paul Billiet, "Staden 1914-1918. De frontstreek Poelkapelle-Langemark-Houthulst", Langemark, 1963.
Paul Billiet, "Staden, het hart van West-Vlaanderen. Bloemlezing van de geschiedenis van Vlaanderen", s.l., 1974;
Jozef Cornette, "Onze oudste windmolens", in: Het Gebied van Staden, 1992, p. 74-88.
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-U", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2003, p. 48.
Jozef Maes, "Verdwenen molens te Staden", in: De Belgische Molenaar, 22.07.1974.
Donald Vandenbulcke, "De Verdwenen Molens van Staden", Staden, 2010 (onuitgegeven)
Alidor Vangheluwe, "Staden door de Eeuwen heen", (1945).
D. Vandecandelaere, "Staden. Beelden uit het Verleden", 1987.

Elektronische bronnen
http:// www. beeldbankstaden.be (auteur: Donald Vandenbulcke)
http:// www. vandenbulcke-stamboom.be (auteur: Donald Vandenbulcke)