Congomolen

De Congomolen was een houten korenwindmolen op het gehucht de Congo, aan de noodoostzijde van de Diksmuidestraat, ter hoogte van het huidige huisnummer 173, schuin tegenover de Hogestraat, nabij de kruising met de Vuilpanstraat, op 1,7 km ten noordwesten van de kerk van Staden.

Deze staakmolen werd gebouwd in 1807 door Henri Crombé. Dit wordt gemeld door molenaar Joannes Van Biervliet die in hetzelfde jaar de Zwartegatmolen te Klerken had gebouwd (maar gedwongen werd die weer af te breken omdat die te dicht bij het Houthulstbos stond).

We zien hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844), op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855), als een staakmolen op teerlingen.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1807, opbouw: Crombez Henri
- 1834, eigenaar: Crombez-Doom Henri, de weduwe, molenarin te Staden
- 23.10.1834, verkoop: Packet-D'Hulster Ambroise, molenaar te Esen (notaris Deleghere)
- 21.10.1878, verkoop: (van de grond) Mullie-Vandaele Fidelis en kinderen, herbergier te Staden (notaris Vuylsteke)

Bij de verkoop van de grond op 21.10.1878 aan de Stadense herbergier Fidelis Mullie-Vandaele en kinderen noteerde notaris Vuylsteke: "de molen staende op dit goed wordt behouden door de verkoopers dewelke zich verplichten dezen molen af te breken binnen de maend na data dezer". Deze afbraak gebeurde ook effectief in 1879: we zien hem nog voor de laatste keer getekend op een mutatieschets van dat jaar (met als grondplan: een kruisje met vier blokjes op de uiteinden, dus een staakmolen op teerlingen).

Lieven DENEWET & Donald VANDENBULCKE

Archieven
Rijksarchief Brugge, Franse Hoofdbesturen, nr. 2918 (perikelen bij de oprichting van de Zwartegatmolen te Klerken, 1807-1810)

Werken
K. De Ceuninck, "Staden. Eertijds en Hedendaags", 1872.
Paul Billiet, "Staden 1914-1918. De frontstreek Poelkapelle-Langemark-Houthulst", Langemark, 1963.
Paul Billiet, "Staden, het hart van West-Vlaanderen. Bloemlezing van de geschiedenis van Vlaanderen", s.l., 1974;
Jozef Cornette, "Onze oudste windmolens", in: Het Gebied van Staden, 1992, p. 74-88.
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-U", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2003, p. 44-45.
Jozef Maes, "Verdwenen molens te Staden", in: De Belgische Molenaar, 22.07.1974.
Donald Vandenbulcke, "De Verdwenen Molens van Staden", Staden, 2010 (onuitgegeven)
Alidor Vangheluwe, "Staden door de Eeuwen heen", (1945).
D. Vandecandelaere, "Staden. Beelden uit het Verleden", 1987.

Elektronische bronnen
http:// www. beeldbankstaden.be (auteur: Donald Vandenbulcke)
http:// www. vandenbulcke-stamboom.be (auteur: Donald Vandenbulcke)