Vuylpannemolen

De Vuylpannemolen was een houten koren- en oliemolen, type driezolder-staakmolen, die in 1795 werd gebouwd door Francis of Jerome Callewaert, in de Lichterveldsestraat, op 800 meter ten westen van de kerk van Koolskamp.

In de "Gazette van Gend" van 29 maart 1798 verscheen de volgende aankondiging: "Martinus Damman, wonende in Koolskamp, zal op zaterdag 14 april in de herberg den Hert aldaar, openbaar verpachten: een koren- en oliewindmolen, nieuw gebouwd en nog maar één jaar gewerkt hebbende, gestaan en gelegen in Koolskamp, ten westen van de kerk, langs de kasseiweg van Tielt naar Oostende. Bij de molen hoort ook een woonhuis met schuur en stalling".

Opeenvolgende eigenaars:
- ca. 1795, opbouw: Callewaert Francis of Jerome, Koolskamp
- voor 1834, eigenaar: a) Callewaert-Callewaert Hiëroniumus (voor 31/32), molenaar te Koolskamp en b) Raes Antoine (voor 1/32), te Beveren-Roeselare
- 28.09.1836, verkoop: a) Dejonghe Joseph, landbouwer te Koolskamp en b) Dejonghe Leon, landbouwer te Koolskamp
- 18.07.1876, verkoop: Dejonghe-Roelandts Leo, molenaar te Koolskamp (notaris De Mûelenaere)
- 1878, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Leo Dejonghe)

De molen werd al in 1886 afgebroken.

De molenaarswoning, een dubbelhuis van twee bouwlagen, bestaat nog en is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Over de molenaarswoning (Benjamin Boone & Pieter Santy, Agentschap Onroerend Erfgoed)

Aanvankelijk stond het molenaarshuis, met herberg "de Vuylpanne", aan de zuidzijde van de steenweg. De landbouwers/molenaars Joseph en Leon De Jonghe lieten in 1837 een nieuwe molenaarshuis bouwen ten noorden van de steenweg. In 1902 kwam het huis in bezit van Alberic De Jonghe-Vandeputte, die in 1909 de naastgelegen brouwerij "Sint Arnoldus" (nrs. 98-98A) bouwde. In 1956 verkocht Jules De Jonghe-Devos, advocaat uit Izegem het woonhuis dat hij sinds 1928 bezat aan handelaar Michel Coghe-Nollet die reeds sinds 1926 de naastgelegen voormalige brouwerijgebouwen als maalderij uitbaatte.
De molenaarswoning is een dubbelhuis van vijf bouwlagen en vijf traveeën onder een stomp zadeldak. Deze merkwaardige dakvorm was gebouwd om de windvang van de molen (die er achter, ten noordoosten stond) niet te verstoren. Het huis is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Archieven
Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koolskamp, 1886/51, 1892/21, 1906/26, 1909/10, 1941/7, 1946/37, 1956/49.

Uitgegeven bronnen
"Gazette van Gend", 29 maart 1798 of 92 germinal jaar VI (aankondiging verpachting)

Werken
[A. Vervenne], Oude hoeven en hun bewoners te Koolskamp, Ardooie, 1997, p. 56-62.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1980, Deel IV, Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
P. Santy & B. Boone m.m.v. G. Callaert, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie met deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, 2010.
De Flou K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel II, Brugge, 1921, kolom 1037.
Dendooven L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 799.
Van Acker L., Vervenne A. & Callewaert A., Geschiedenis van Koolskamp, Koolskamp, 1996.