Op het erf van het nu verdwenen Lanteernhof, aan de zuidoostzijde van de Boekenberglei (nr. 279), op de hoek met de Ruimtevaartlaan, bij de Luchthaven Antwerpen-Deurne, stond van 1836 tot 1850 een schorsrosmolen, type binnenrosmolen.

We zien hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met de aanduiding van de boerderij "Lanteern" en op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de vermelding "Lanterne Ch(at)au".

Het Lanteernhof werd na de tweede wereldoorlog gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Wilfried Defillet, "Schatten van Deurne: deel 3: Lanteernhof", krugerpleinpeperbus.blogspot.be (28.03.2015)
Toen ik deze foto zag, werd ik even stil. Ik heb zowat het grootste deel van mijn bestaan in de nabijheid van de site van het verdwenen Lanteernhof gewoond. Het goed sprak tot de verbeelding omdat een boek van Hendrik Conscience verbonden is met dit landgoed. De roman ' Hugo Van Craenhove', geschreven in 1845, speelt zich af in het Lanteernhof. (De straat waar ik nu woon heette in het verleden Hugo Van Craenhovestraat, voordat zij herbenoemd werd naar een of andere verkavelaar.) Hoogstwaarschijnlijk is Conscience hier voorbij gewandeld op een van zijn uitstapjes naar herberg De Exter aan het Eksterlaar.

Het hof zelf is na de 2de wereldoorlog roemloos gesloopt. In een vroegere bijdrage schreef Hans dat in de 16de eeuw dit speelhof ‘Goed ter Hagen’ heette. Vanaf de 17de eeuw kreeg het een nieuwe naam naar de lantaarn in witte steen die de toren bekroonde. Het leeft nu nog verder dank zij de herdenkingspanelen aan het huis van Jef Coenen in de Boekenberglei. Of door een beuk  die mogelijk nog op het domein is aangeplant. En in de naam van een straat in de buurt van het vliegveld.

Een van de bewoners van het Lanteernhof was schilder en cartograaf Joris Hoefnagel, die leefde in de 16de eeuw. Hoefnagel heeft een zesdelig atlas met Europese topografische tekeningen gemaakt en later ook nog een reeks van 90 olieschilderijtjes van vogels. Hij heeft op het Lanteernhof gewoond alvorens hij voor de Spanjaarden wegvluchtte naar Duitsland.   Het goed situeerde zich ter hoogte van de hoek Boekenberglei - Ruimtevaartlaan. De foto haalde ik van de webstek Schatten van Deurne. Het was de eerste keer dat ik het Lanteernhof zag. En ik vind het best indrukwekkend.   ---------------------------- Hans H., "Het Lanteren Hof", krugerpleinpeperbus.blogspot.be (12.09.2010)
"Huizen van de Lantaarnhofstraat (sic) opgericht tot oplossing van het vraagstuk der krotten" luidt het bijschrift bij de bovenste foto uit 1958. In het kader van de krotbestrijding werden intra-muros achterbuurten en gangen gesloopt, en kregen de bewoners "nieuwe, gezonde, en moderne huisvesting" extra-muros aangeboden.
De straatnaam is afgeleid van een oud buitengoed, het Lanteernhof. In de 16e eeuw heette dit speelhof Het Goed ter Hagen, vanaf de 17e eeuw krijgt het een nieuwe naam naar de lantaarn in witte steen die de toren bekroonde.
Ondanks het 'nieuwe, gezonde en moderne' bovenste plaatje zou ik liever in het speelhof wonen, maar dat bestaat helaas niet meer.
Bovenste foto uit Borgerhout 1958, het onderste komt oorspronkelijk uit (even diep ademhalen) het Caertboek der thiende Competeerende aen de Abdye van S. Michiels binnen Antwerpen gelegen onder Aertselaer, Borsbeek, Lent, gehucht onder Contig, Borgerhout, Deurne, Harinkrode jurisdictie Van Antwerpen, Wommelgem, 's-Graevenwezel, Langenelst jurisdictie van Antwerpen, S. Willebors en Westrem Land van Aelst, 18de eeuw. --------------------- Wilfried Defillet, "School wordt op een historische site gebouwd", gazetvandeurne.be (4 april 2016).

“Begin niet onmiddellijk te bouwen maar onderzoek de bodem eerst op archeologische resten van het historische Lanteernhof.”

Aan het woord is heemkundige Jef Coenen.  Hij woont al ruim een halve eeuw op de Boekenberglei op enkele luttele meters van waar ooit het Lanteernhof heeft gestaan. Aan zijn huis hangen trouwens herinneringspanelen die verwijzen naar het historische landgoed. Coenen: “Het oud buitengoed Lanteernhof dateert van 1552. In de 16de eeuw heette dit speelhof ‘Het Goed ter Hagen’, vanaf de 17de eeuw kreeg het een nieuwe naam naar de lantaarn in witte steen die de toren bekroonde. De geschiedenis eindigt in 1939. De oorlog zorgt voor de verdere afbraak. Ikzelf kan mijn nog de toren herinneren die er als laatste is blijven staan.” Ook Hendrik Conscience is onlosmakelijk verbonden met dit landgoed. Coenen: “Het boek ‘Geschiedenis van graaf Hugo van Craenhove en van zijnen vriend Abulfaragus’, geschreven in 1845, speelt zich namelijk af in het Lanteernhof.” Waarschijnlijk kent hij het landgoed van zijn wandelingen van zijn woonst in Borgerhout naar herberg Den Exter waar hij volgens heemkundige Ludo Peeters van Turninum: “met zijn vrienden de dubbele Seef dronk.”

Jef Coenen, die in Gazet van Deurne las dat op de site een nieuwe school wordt gebouwd, roept op tot archeologisch onderzoek van de bodem.  Hij is er van overtuigd dat de fundamenten nog in de grond zitten. Coenen: “ik herinner mij ook nog de toren, die nog enkele jaren als laatste relict is blijven staan.” Coenen suggereert om aan de school een foto te bevestigen van het oude landgoed. Of om, waarom niet, de school de naam ‘Lanteernhof’ te geven.

Enkele jaren geleden was er ook commotie om een losstaande rode beuk op de middenberm van de Boekeberglei.  Omdat de boom op de speelplaats van het kleuterschooltje staat dat  in 2012 na 32 jaar terug in gebruik werd genomen, wilde de ‘bedrijfseenheid actieve stad’ de boom simpelweg rooien. Na protest veranderden de plannen en zou hij enkel maar tot op 4 meter hoogte gesnoeid worden. Omdat het protest aanhield is ook daar op terug gekomen. Die boom zou best wel eens de laatste ‘bewoner’ van het Lanteernhof kunnen zijn. Groenkenner Juul Slembrouck riep eerder op deze boom te beschermen.

Kaarten
Caertboek der thiende Competeerende aen de Abdye van S. Michiels binnen Antwerpen gelegen onder Aertselaer, Borsbeek, Lent, gehucht onder Contig, Borgerhout, Deurne, Harinkrode jurisdictie Van Antwerpen, Wommelgem, 's-Graevenwezel, Langenelst jurisdictie van Antwerpen, S. Willebors en Westrem Land van Aelst, 18de eeuw.
Ferrariskaart, ca. 1775
Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Werken
T. De Vrij, "Deurne bij Antwepen. Geschiedkundige schets", Antwerpen, 1954.
P. Goetschalckx & B Van Doninck, "Oorkondenboek der abdij van Sint-Bernaards aan de Schelde", I, 1909.
J. Laenen, "Deurne en Borgerhout vanaf den oorsprong tot in het begin der XIVde eeuw", Mechelen, 1929.
P. Lemmens, "De windmolen van Deurne bij Antwerpen", Heemkundig Handboekje, XX, 1972, p. 25-26.
Mr. L.P.X., "Beschrijving van Deurne in 1809", in: Turninum, III, 1949, p. 28.
M. Nonneman, "Deurne in oude prentkaarten waarin ook afbeeldingen van Borgerhout", Zaltbommel, 1972.
P. Pittoors, "Middelmolen of Cruyningemolen te Deurne", in: 't Lauwerkransken, IV, 1960, p. 123-124.
F. Prims, "Geschiedenis van Borgerhout", Antwerpen, 1936.
J. Proost, "Gemeente Deurne. Sint-Rochusparochie", z.p., z.d.
J. Stockmans, "Geschiedenis van Deurne en Borgerhout", I-II-III, Brecht, 1895-1897-1899.
M. Van Goethem, "De Molen van Deurne", mededeling aan H. Holemans op 7 augustus 1967.
J. Van Thillo, "De molens van Deurne-Borgerhout", in: 't Lauwerkransken, III, 1960, p. 75-79.
"Kohier van belastingen te Deurne in 1544", in: Turnimum, III, 1949, p. 41.
"Zo was... Deurne", Antwerpen, 1972.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, Ten Bps - Nieuwkerken - Studiekring Ons Molenheem, 1983, p. 46-47.
G. Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen", Antwerpen, 1986.
Wilfried Defillet, "Schatten van Deurne: deel 3: Lanteernhof", krugerpleinpeperbus.blogspot.be (28.03.2015)
Hans H., "Het Lanteren Hof", krugerpleinpeperbus.blogspot.be (12.09.2010)
Wilfried Defillet, "School wordt op een historische site gebouwd", gazetvandeurne.be (4 april 2016).