Molenzorg

Brugge, West-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Kapitein van het Begijnhof
Molen van Jan Doude

Ligging
Begijnenvest
8000 Brugge

bastion tussen Minnewaterbrug en het Speitje
kadasterperceel C967


toon op kaart
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Oliemolen, later ook korenmolen
Gebouwd
1797
Verdwenen
1878, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De "Kapitein van het Begijnhof" of Molen van Jan Doude (naar de oprichter) was een stenen oliewindmolen op een aarden bastion tussen de Minnewaterbrug en het sas "'t Speytje", op de Begijnenvest, tussen het Minnewater en de Boeveriepoort. Zijn benaming "Kapitein van het Begijnhof", die in een inventaris na de dood van Frederik Louwage voorkomt, verwijst naar zijn dominante ligging tegenover het nabije Begijnhof.

De Brugse olieslager Jan Doude kreeg op 18 augustus 1797 de toestemming van het stadsbestuur om op deze plaats een stenen oliewindmolen, type stenen stellingmolen, op te richten, mits de betaling van een jaarlijkse rente. Later werd er ook graan gemalen.

Jan Doude was afkomstig uit Duinkerke alwaar hij op 11 maart 1780 geboren was. Op 23 november 1784 trouwde hij te Brugge met de aldaar op 25 juni 1766 geboren Philippina Heinckiens. Het gezin bleef kinderloos. Naast zijn molen liet Doude een klein bijgebouw optrekken dat later zonder toestemming uitgebreid werd tot een woonhuis.

Met de komst van deze molen ontstond heel wat commotie! De eigenaars van de aanpalende blekerijen verweten Doude dat hij hun grachten vervuilde door het verstuiven van het zout dat hij buiten opstapelde, terwijl het op redelijke afstand gelegen Sint-Juliaansgesticht voor zwakzinnigen voor geluidsoverlast vreesde. Jan Doude die zich in 1811 uit het zakenleven terugtrok, overleed op 30 juni 1828.

Eigenaars:
- 1797, oprichting: eigenaar (van de grond): Brugge, de stad en (van het gebouw) Doude Jan, olieslager te Brugge (+Brugge, 30.06.1828)
- voor 1834, eigenaar (van de grond): Brugge, de stad en (van het gebouw) Louwage-Vanhuele Frederik, koopman te Brugge
- 1844, erfpacht: Louwage Louis, olieslager te Brugge
- 21.10.1871, verkoop: (van het gebouw): Van den Broecke-Verhaeghe Louis, olieslager te Ingelmunster en afkomstig uit Izegem (notaris Fraeys - moulin en briques)
- 1877, verkoop: stad Brugge (voor afbraak, 500 frank)

Eigenaar Louis Van den Broecke verkocht de molen in 1877 de molen voor afbraak aan de stad Brugge voor amper 500 frank.
In 1878 volgde de afbraak in het kader van de herinrichting van de Begijnenvest.

Deze herinrichting bestond uit twee delen. Enerzijds een rooilijnplan voor een nieuw aan te leggen straat langs de vesting, anderzijds de parkaanleg volgens een plan van H. Van Hulle. Beide ontwerpen werden door de gemeenteraad goedgekeurd op 'respectievelijk 19 februari en 4 oktober 1882.

Op de vroegere standplaats van de molen staat nu het natuurstenen borstbeeld ter ere van de Brugse beeldhouwer Hendrik Pickery (Brugge, 1828-1894). met opschrift " AAN /BEELDHOUWER / H.  PICKERY / VAN ZYNER VADERSTAD", gekapt door zijn zoon Gustave en onthuld  in 1901.

 Lieven DENEWET, Jaak A. RAU & Herman HOLEMANS
Literatuur

Archieven
Stadsarchief Brugge, "Casernements", 1795-1838.

Gedrukte bronnen
Gemeenteblad van Brugge, 1877, p. 379 (verkoop aan de stad Brugge voor afbraak)
Gemeenteblad van Brugge, 1881, p. 697.
Gemeenteblad van Brugge, 1882, p. 155.

Werken
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
J.A. Rau & J. D’hondt, De Brugse parochies. 2. Het leven in Sint-Salvator, Sint-Jacobs, Sint-Gillis,Brugge, 1988, p. 11, 12, 17.
Jaak A. Rau & Jan D'hondt, "Een eeuw Brugge. Deel 1: 1800-1900", Brugge, Marc Vande Wiele, 2001.
Guillaume Michiels, Iconografie der stad Brugge, III, Brugge, 1968.
Jaak A. Rau, "François Stroobant. Een hart voor Brugge", Brugge die Scone, 2009, 1, p. 11.
Marc Ryckaert, "Historische Stedenatlas van België", Brussel, 1991.
Albert Schouteet, De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, Brugge, 1977,
Brigitte Beernaert e. a., Begijnenvest 1, Poertoren, in: Monument en steen, Open monumentendagen Brugge 2003, Brugge, 2003.
Brigitte Beernaerte. a., Begijnenvest 1, Poertoren en omgeving, in: Van Nature een monument, Open monumentendagen Brugge 2004, Brugge, 2004.
Chris Weymeis Brugge van Academiestraat tot Zwijnstraat. Geschiedenis van de straten in de binnenstad, Deel I, A-D, Brugge, 2011,
Brigitte Beernaert e. a., Begijnenvest, Poertoren met de nieuwe moestuin, in: De vier elementen, Open Monumentendag 2010, Brugge, 2010.
Brigitte Beernaert e. a., Begijnenvest, de Poertoren, in: 'Conflict', Open Monumentendag 2001, Brugge, 2011.
Vanhoutryve A., Brugse Stand- en Borstbeelden. Historische analyse en retrospectieve, Brugge, 1989, p. 153-159.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: dinsdag 29 december 2015

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens