Molenzorg

Sint-Kwintens-Lennik (Lennik), Vlaams-Brabant


Prentkaart Nels. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen van het Dorp

Ligging
Zavelstraat
1750 Sint-Kwintens-Lennik (Lennik)

Caudenborreveld
400 m ZW v.d. kerk
kadasterperceel E438
LC 134 55 O en 166 01 N


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
ca. 1700 / 1835
Verdwenen
1835, storm / 1928 - 22 mei, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Molen van het Dorp stond, even buiten de dorpskom, in de Zavelstraat, achter het kloostergoed van de zusters Visitandinen. Zuidwaarts, in de diepte ligt Zwartenbroek; westwaarts begint de traag stijgende heuvelrug van Saffelberg.

De staakmolen werd rond 1700 gebouwd, maar waaide in 1835 om. Hij werd nog in 1835 heropgetimmerd  met het hout uit het kasteelbos van Gaasbeek dat  markies Jozef-Arconati-Visconti tegen billijke prijs had geschonken.

Het oude molenhuis is gelegen op de hoogte boven de Molenbergstraat. In 1848 liet de toenmalige eigenaar, Frans Sterckx-Leemans, het veranderen in paarden- en veestallen en bouwde hij, in oud-Brabantse stijl,de huidige woning, die meer noordwaarts en gelijk met de straat gelegen is. Een herinnering is het opschrift boven de ingangsdeur, in grauwgrijze steen uitgekapt: "F. S. X. I. L. M. 1848".

Eigenaars na 1830:
- voor 1830: Leemans-Van Doorselaer, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik
- voor 1834, eigenaar: Van Elsen-Van Doorselaer Petrus, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik
- 22.05.1834, erfenis: Van Elsen Petrus en cie, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik
- 29.12.1837, deling: Leemans-Van Doorselaer, de 3 minderjarige kinderen (Constantin, Joséphine en Antoinette) met als voogd Crockaert Henri (notaris Van den Eeckhoudt)
- 12.03.1846, verkoop: Sterckx-Leemans Adrianus Ferdinandus, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Van den Eeckhoudt)
- 12.02.1899, gift: Van der Perre-Lemmens Petrus Josephus, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Velge)

Rond 1830 was Leemans er molenaar. Zijn weduwe Van Doorselaer hertrouwde met Van Elsen. Diens zoon Pieter nam het bedrijf over, maar stierf vroegtijdig.
Een van Leemans’ dochters, Jozefina, huwde met Frans Sterckx (+ 13 april 1854) en later met Jan Van der Perre. Deze werd om zijn ervarenheid in het malen wijd en zijd bekend. Hij overleed op 29 juni 1918, op de leeftijd van bijna 93 jaar. Op 12 februari 1899 had zijn zoon Joseoh de maalderij en het hof overgenomen.

Eind september 1913 - op een dinsdag, rond 11 uur 's voormiddags - overrompelde een woeste wervelwind de molen en rukte twee roeden af. De ene smakte neer op de molenwei, de andere vloog oostwaarts over het molenhuis, 200 meter ver, op het land van “Kamiel van Lichtert”. Ondertussen waggelde de molen zo geweldig, dat de doodsbange knecht in drie sprongen de trap afsnelde. Jef de mulder, die aan het malen was, behield zijn koelbloedigheid. Hij slaagde erin  zijn molen met de vang stil te leggen. Daarna riep hij al zijn volk samen om met vereende krachten op de “steert” (staart) te duwen. Het werd als een wonder beschouwd dat hij met de gehele molen niet naar beneden “gedonderd” was.

Op dinsdag 22 mei 1928 haalde Jozef Van der Perre-Lemmens zijn molen neer. Het huis en de omgeving bleven in de herinnering nog een tijdlang “de meulen” en de straat, die naar Zwartenbroek afzakt, de “Meulenberg”.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

J.F. Vinckx, "De Molens van ’t Payottenland. Sint-Kwintens-Lennik: de Molen van het Dorp", in: Eigen Schoon en De Brabander, XIII, 1930-1931, p. 200-201 (inleiding p. 199 gedateerd St.-Kwintens-Lennik 24 augustus 1929)

Hij stond, even buiten de dorpskom, in de Zavelstraat, achter het kloostergoed der zusters Visitandinen; Zuidwaarts, in de diepte ligt Zwartenbroek; Westwaarts begint de traag stijgende heuvelrug van Saffelberg.
Ten jare 1835 was hij in de plaats gekomen van een anderen molen, die alsdan bij storm was omgewaaid. Hij werd heropgetimmerd  met het hout, voortkomende uit het kasteelbosch van Gaasbeek en door markies Jozef-Arconati-Visconti tegen billijken prijs geschonken. De overlevering getuigt dat de oorspronkelijke molen van omstreeks 1700 dagteekende.

Het oude molenhuis verheft zich op de hoogte boven de molenbergstraat. In 1848 heeft de toenmalige eigenaar, Frans Sterckx-Leemans, het veranderd in paarden- en veestallen, die nog in gebruik zijn en bouwde hij, in Oud-Brabantschen stijl,de huidige woning, die meer Noordwaarts en gelijk met de straat gelegen is. Zulks herinnert ons het opschrift boven de ingangsdeur, in grauw-grijzen steen uitgekapt: F. S. X. I. L. M. 1848

Gekende molenaars: omstreeks 1830 was er Leemans, wiens weduwe hertrouwde met Van Elsen; deze zoon, Pieter, nam het bedrijf over, doch stierf vroegtijdig. Een van Leemans’ dochters, Jozefina, trad in den echt met Frans Sterckx (+ 13 april 1854) en later met Jan Van der Perre. Deze werd om zijn ervarenheid in het malen wijd en zijd bekend. Hij overleed den 29 juni 1918, in den gezegenden ouderdom van haast 93 jaar. Sedert O.-L.-V.-Lichtmis 1899 had zijn zoon Jozef de maalderij en het hof overgenomen.

Op ’t laatst van september 1913 – een Dinsdag, omtrent 11 uren in den voornoen – overrompelde een woeste wervelwind den molen en rukte twee roeden af: de eene smakte neder op de molenwei, de andere vloog over het molenhuis, Oostwaarts, 200 m. ver, op het land van “Kamiel van Lichtert”. Onderwijl waggelde en “rutselde” de molen zoo geweldig, dat de doodsbenauwde knecht in drie sprongen de trap afsnelde; maar Jef de mulder, die aan ’t malen was, behield zijn koelbloedigheid: hij gelukte erin zijn molen stil te leggen en riep daarna al zijn volk te gaar, om met vereende krachten op den “steert” te drukken. Heden nog aanziet men het als een wonder, dat hij met molen en al niet beneden “gedonderd” is.

Op dinsdag 22 mei 1928, heeft Jozef Van der Perre-Lemmens zijn molen neergehaald. De molen is weg; maar wie weet, hoelang huis en omgeving “de meulen” zullen blijven; en de straat, die naar Zwartenbroek  afzakt, heet “Meulenberg”, - en zal zoo blijven heeten.

Literatuur

J.F. Vinckx, "De Molens van ’t Payottenland. Sint-Kwintens-Lennik: de Molen van het Dorp", in: Eigen Schoon en De Brabander, XIII, 1930-1931, p. 200-201 (inleiding p. 199 gedateerd St.-Kwintens-Lennik 24 augustus 1929)
J. Penninckx, "Merkwaardige gebouwen te Sint-Kwintens-Lennik", in: De Autotoerist, 8 juni 1978, p. 808-811.
J. Vrancken, "Sint-Kwintens-Lennik in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1973.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.

Overige foto's

<p>Molen van het Dorp</p>

Dezelfde prentkaart, opgenomen in: Eigen Schoon en de Brabander, 1930-31, p. 200

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 12 september 2015

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens