De Vonkhoutmolen was een houten korenwindmolen in het gehucht Vonkhout aan de Edingsesteenweg. Hij werd opgetrokken in 1858 door molenaar Henri Paridaens.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1858, opbouw: Paridaens Henricus, molenaar te Herfelingen
- 01.03.1859, verkoop: De Dobbeleer-De Doncker Carolus Ludovicus, molenaar te Herfelingen (notaris Giblet)
- later, erfenis: de kinderen
- 06.12.1904, deling: Van Bever-Vandereeckt Nestor, molenaar te Herfelingen (notaris Wielant)

In de nabijheid van de molen speelden zich allerlei gebeurtenissen af. Op 5 oktober 1914, rond 6 uur 's morgens, kwam een kolonne Duitse soldaten langs de molen voorbij. Toen de molenaar de zeilen op de wieken vastmaakte, dachten de Duitsers dat hij zodoende signalen gaf aan een hondertal Belgische Lanciers die in de omtrek verstopt waren. De Duitsers overvielen de molen en verwondden de molenaar.

In 1923 werd de standaardmolen gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

J.-F. Vinckx,  De Molens van ’t Payottenland, in: Eigen Schoon en De Brabander, XIX, 1931, 6, p. 171 ("Herfelingen Vonkhoutmolen")

Oostwaarts, op de hoogte, een boogscheut van de steenweg Edingen-Asse, zou een molen rijzen: mensenhanden hebben er een heuveltje opgeworpen en er de windvanger gebouwd. Hij beheerste het wijd-weglopende, zacht-golvende “Ertveld”, en was ideaal-goed gelegen voor mulder en wildstroper, om ’s daags het wild te bespieden, dat ’s nachts zijn laatste uitstap zou wagen…
Een genaamde Sergeant, uit Heikruis, had omstreeks 1850 de molen opgericht. Later had Lodewijk De Dobbeleer-De Doncker hem voor 11000 fr. gekocht. Ferdinand Van Bever, tweede echtgenoot van Rosalia De Doncker, had hem overgenomen. Deze heeft enige tijd aan mulder Viktor Geboes verhuurd.

“Vonkhoutmolen” werd afgebroken in 1923. Het molenhuis staat aan de overzijde van de steenweg, en wordt nog bewoond door een zoon van Ferdinand Van Bever. Een 50 m. noordwaarts heeft de tramlijn Brussel-Edingen een halt, officieel en door het volk “de Molen” genaamd: zo leeft zijn herinnering voort…

Op maandag 5 oktober 1914, omstreeks 6 uur van den morgen – ogenblik waarop de maalders hun wieken kleden – reden een 4000 Duitsers, met kanonnen, van Edingen naar Asse. Zij moesten weten dat er te Oetingen en te Goteringen (Kester)100 tot 150 Belgische lansiers lagen. De Duitsers dachten, dat de maalders door het draaien van hun molen en het kleden van de wieken, aan onze soldaten seinen gaven. Woedend vlogen zij naar “Vonkhoutmolen”; Viktor Geboes, de mulder, kreeg een scht-ot in de zijde en rolde ten gronde. Gelukkiglijk voor het slachtoffer genas zijn wonde. Nadien werd er een Duits gegradeerde aan de hoeve van J. Langhendries, terwijl hij te paard vluchtte, door een schot van een lansier getroffen. Hierop haalden de Duitsers de E.E.H.H. Felix Moens, pastoor, Karel Fierens, onderpastoor, en koster C. Vandenhoute uit de kerk en voerden hen als gijzelaars een eind mede. Te Kester schoten zij een man, die aan ‘t “pinkeren” was, den arm af (’t Was tijdens dezelfde furie, dat molenaar Th. De Leener, van Leerbeek, een long doorschoten werd).

(geen afbeelding)

J.-F. Vinckx,  De Molens van ’t Payottenland, in: Eigen Schoon en De Brabander, XIX, 1931, 6, p. 171 ("Herfelingen Vonkhoutmolen")
Bernard Roobaert, "Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen", Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180;
R. Billiet, "Enkele aardrijkskundige, historische en toponymische wetenswaardigheden over de gemeente Herne", in: Eigen Schoon en de Brabander, XLIII, 1960, p. 191-202;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
B. Roobaert, "Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen", in: "Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.
J.F. Vincx, "De Molens van 't Payottenland", Eigen Schoon en den Brabander, p. 21.
Roger Vannerom, Graanwindmolen te Herfelingen. De Karonjemolen, in: Het Oude Land van Edingen, IX, 1981, p. 93-109.