Molenzorg

Sint-Niklaas, Oost-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen Cant
Canters molen

Ligging
Brugsken 78
9100 Sint-Niklaas

noordoostzijde
1,4 km ten O v.d. hoofdkerk
kadasterperceel D1384 (windmolen)
                        D1387 (rosmolen)


toon op kaart
Type
Stenen bergmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
ca. 1800
Verdwenen
1901, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Molen Cant of Cantensmolen (naar de oprichter) was een stenen korenwindmolen aan de noordoostzijde van Brugsken (nr. 78), achter de huizenrij, op 1,4 km ten oosten van de hoofdkerk van Sint-Niklaas. Aan de noordoostzijde van de windmolen stond een vierkante houten buitenrosmolen om ook in windstille periodes te kunnen malen.

We zien hem nog niet verschijnen op de Ferrariskaart (ca. 1775), maar wel op:
We zien hem aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met een rond grondvlak, met aan de noordoostzijde een vierkantje dat de rosmolen voorstelt
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met een algemeen windmolensymbool
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een stenen molen.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Cant Joseph Ferdinand, molenaar te Sint-Niklaas
- later, erfenis: de weduwe en de kinderen en de erfgenamen: a) Cant Virginie, zonder beroep te Sint-Niklaas, b) Cant Louis Augustin, bakker te Sint-Niklaas, c) Cant Jeanne-Thérèse, zonder beroep te Sint-Niklaas, d) Cant Victor, bakker te Sint-Niklaas, e) Cant Léocardie, zonder beroep te Sint-Niklaas, f) Bosteels Victoire, minderjarige te Sint-Niklaas, g) Bosteels Cesar Joseph, minderjarige te Sint-Niklaas, h) Bosteels Ferdinandine, minderjarige te Sint-Niklaas, i) Bosteels Caroline, minderjarige te Sint-Niklaas, j) Bosteels Louis Joseph, minderjarige te Sint-Niklaas, j) Bosteels Louis Joseph, minderjarige te Sint-Niklaas en k) Bosteels Lorentius, minderjarige te Sint-Niklaas (overlijden van Joseph Ferdinand Cant)
- 16.08.1849, verkoop: Van Geertsom-Van Dooren Karel Amand, molenaar te Sint-Niklaas (notarissen Lauwerijs en Verschelden)
- 03.01.1886, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Karel Amand Van Geertsom)
- 08.08.1893, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Van Dooren van Karel Amand Van Geertsom)
- 03.11.1893, afstand: a) Van Geertsom Antoon Frans, b) Van Geertsom Edmond, c) Van Geertsom Maria Antonia en d) Van Geertsom Victor Emmanuel, te Sint-Niklaas.

De stenen windmolen werd in 1901 gesloopt, nadat hij werd aangekocht door Joseph De Moor, molenmaker te Sint-Pauwels.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

R. Van Lierde, "Sint-Niklaas en zijn windmolens", in: Annalen van de Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, LXXIII, 1970, afl. 2, p. 255-282 (uitgegeven handschrift uit januari 1934).

CANT' ERS MOLEN

6.21.N.
Op ongeveer 40 à 50 meters in een dreefje vlak ten zuiden van de groote molen stond Cant'ers Molen, zoo genaamd omdat hij vroeger door een zekere firma "Cant" moest gebouwd zijn. Die firma Cant baatte een grote bakkerij uit en bouwde de molen voor hun eigen graan te malen en ook voor de klanten. Dat is de uitleg van dien naam, en ik ben die uitleg verschuldigd aan den heer Jan Vermeulen, oud maalder, ik hoop wel nog in leven.
Rond 1885 hoorde de molen toe aan Dame Wwe Ch. Van Geertsom en kinderen, grootouders van de heer Julien Van Geetsom.
Dit was misschien wel een der grootste en schoonste windmolens die er ooit gebouwd zijn: uitermate breed, toonde hij zoo hoog niet als hij eigenlijk was. Doch er lagen drie paar stenen op van 1 m 50, iets wat men zelden ontmoet en die gingen goed onder de wielen om ze open te doen.
De molen stond niet hoog; niettemin draaide hij als eene der beste bij kleine wind, en bij felle wind wierd er veel geweld meê gedaan rond die tijd. De molen was ook bijzonder goed onderhouden, en wierd prachtig gevoerd, want "Soo" was een perfecte maalder.
Hij bezat ook, van voor en in 't midden, twee conieke rondsels met platte ijzeren spillen, iets dat bijzonder geruischloos werkte.
Rondom de jaren '90 verviel echter ook het kliënteel en de molen moet enige jaren later verkocht zijn, aangekocht door de heer Jos. De Moor, molenmaker te St. Pauwels die hem afbrak, alsook de vuurmolen die er deel van maakte. Van het molenhuis wierd eene herberg gemaakt, en zo verdween er alweer eene der schoonste windmolens die er ooit stonden: hij was niet oud.

Literatuur

Landkaarten
- Ferrariskaart (ca. 1775) (nog niet aangeduid)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) m
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
W. Smet, "Kijk op het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1977, p. 17-66.
R. Van Lierde, "Sint-Niklaas en zijn windmolens", in: Annalen van de Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, LXXIII, 1970, afl. 2, p. 255-282.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963)
G.K. Kockelberg, "De molens van Sint-Niklaas", in: Ons Molenheem, jg.30, 2005, nr. 3, juli-september, p.56-57, ill.
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, 2007.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 12 april 2018

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens