De Watermolen bij Michem was een getijmolen tussen Brugge en Damme bij Michem, aan de noordzijde van de Reie.

Hij werd voor het eerst vermeld in 1252 in het toltarief van het Zwin als begrenzing van het tolgebied: “den cruce bi der moolne” (of kruispaal op de Reie tussen Damme en Brugge).

Volgens latere vermeldingen blijkt het een oliemolen geweest te zijn. Het water dat deze molen in beweging bracht, werd door een sluis uit de Reie gelaten en vloeide daarna verder langs een waterloop, die in 1358  “het Meulewater”  genoemd wordt, tot in het Zwin bij Damme.

Men zag al vroeg in, dat met dit water door uitspoeling, de verzanding van het Zwin kon worden tegengegaan. Daarom werd in 1361 naast deze watermolen,nog een speciale sluis aangebracht om op die manier het waterdebiet te regelen en nog meer water te kunnen gebruiken om het Zwin uit te spoelen.

In 1413 werd bij de oliemolen weerom een nieuwe sluis gebouwd en op dit ogenblik werd ook bij Damme, waar dit water in het Zwin liep, een sluis gebouwd. Deze laatste diende om bij vloed het zeewater uit het Zwin binnen te laten, dat dan bij laag water ook diende om het Zwin te schuren. Het Molenwater werd op die manier een waterreservoir die van dan af  “De Zeuge” werd genoemd.

De getijmolen werd in 1456 verbrand. Hij werd herbouwd en werd voor het laatst vermeld in 1481. Vermoedelijk behoorde die molen aan de stad Brugge, die ook eigenaar was van de Reie en van de daarlangs liggende dijken.

De oude manier om daar water uit de Reie te laten afvloeien werd in 1944 om geheel andere redenen opnieuw gebruikt. De Duitsers lieten daar van uit de Damse Vaart, die nagenoeg in de bedding van de Reie werd gedolven, door buizen water uitvloeien om de streek te overstromen tegen de gevreesde invasie van de geallieerden.

René DE KEYSER & Lieven DENEWET

Archief Burgelijke Godshuizen Brugge,  sectie Begijnhof: Ommeloper Watering Romboutswerve, anno 1456  f° 25. Het 11e Begin: ”dit beghint jeghens de olymuelne die verbrant was tusschen den dycke ende den weghe die vander dycke loopt te Michemwaert”.
Anno 1252  “den cruce bi der moolne”  of  kruispaal op de Reie tussen Damme en Brugge.
Gilliodts van Severen:  Inventaire des Archives de la ville de Bruges, 1e série, deel III, p. 335, anno 1361-62; deel IV, p. 211, anno 1413-14.
K. De Flou, Woordenboek der Toponymie van Westelijk Vlaanderen..., deel X, kol. 892 ("meulenwater"). deel XI, kol. 750 en 752.
M. Coornaert, "Een overzicht van de molens in het Noordvrije", in: Liber Amicorum René De Keyser, Speciale uitgave, Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Guthago, 1985, p. 43-78.
M. Coornaert, "Watermolens en hilteweren in West-Vlaanderen", Jaarboek van de Geschied- en heemkundige kring De Gaverstreke, 1980, p. 45-53.
René De Keyser, "Vroegere olie- en watermolens te noorden van Brugge", Rond de Poldertorens, III, 1961, 4, p. 140-146.
R. Vandenberghe, "Damme", VTB, 1956, p. 53 (vermelding “den cruce bi der moolne”  of  kruispaal op de Reie tussen Damme en Brugge, anno 1252). p. 77.
H. Hoste, "Damme", Antwerpen, 1956.
Johan Ballegeer, "Molens in de Zwinstreek", in: Rond de Poldertorens, 47ste jg., 2005, nr. 2, p. 39-75.£
René de Keyser, "De watermolen in de havenkille van Damme", in: Rond de Poldertorens, XXXII, p. 86.
Maurits Coornaert, "Sluizen en Watermolens", in: Rond de Poldertorens, XXXIX, p. 37.
L. Devliegher, "Damme, in Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 5, Tielt, 1971.
N. Pannier, De datering van de Duinkerke III-B transgressie en het dijksysteem ten noorden van Brugge, in Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XXIV, 1970, p. 113-126.
De Groote J., "Het waterrecht van Damme", Rond de Poldertorens, XLIII, 2001, 3, p. 103-115.