Molenzorg

Nijlen, Antwerpen


De molenaarswoning, nu ingericht als brasserie-restaurant.
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Karelbergmolen
Caerlebergmolen
Calenbergmolen
Bevelsemolen
Nijlenmolen

Ligging
Bevelsesteenweg 158
2560 Nijlen

tegenover Molenbos
hoek met Legebaan
grens met Bevel


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1683
Verdwenen
1914 - mei, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Karelbergmolen was een houten korenwindmolen aan de Bevelsesteenweg, op de hoek met de Legebaan, tegenover de straat Molenbos, nabij de grens met Bevel - vandaar ook de benaming Bevelsemolen.

Deze standaardmolen werd voor 1683 gebouwed. In 1686 behoorde hij toe aan H. Gansacker.

We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen met de benaming "Calenbergh Molen". Benaming op de kaart Van der Maelen (ca. 1850): "M(oul)in de Nijlen" en op de Poppkaart (ca. 1860): "Nijlen Molen", De benaming Nijlenmolen wijst op het feit dat de molen lange tijd de enige van Nijlen was.

Op 30 maart 1732 werd Adriaan Wouters, in de geboorteakte van zijn zoon Martinus Wouters te Olen, vermeld als 'molinaris in Bevel'. Zijn echtgenote was Dijmpna Helsen. Adriaan stierf te Olen op 8 november 1759.

Burggraaf Vilain XIII verkocht de molen in 1788 aan de familie de Ram.

In het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Nijlen van 1829 wordt de molen als volgt omschreven: "deze windgraanmolen is eenen houten standaardmolen, hij heeft eenen omgang en twee paar steenen welke niet gelijktijdig kunnen werken. Hij is tamelijk gunstig in de wind gelegen zuidwaarts van het grondgebied en is in goeden staat, de pachter is A. Dom, molenaar te Nijlen".

In 1834 bedroeg het kadastraal inkomen 572 frank voor de molen en de grond van 3365 m² grootte.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: De Ram Jan Jacob en de kinderen, dokter te Lier
- later, erfenis: de kinderen: a) De Ram Pierre François Xavier, professor aan de universiteit van Leuven, b) De Ram Joseph François, onderpastoor te Puurs, c) De Ram Jan-Baptist, geneesheer te Grobbendonk, d) De Ram Charles Emmanuel, substituut te Turnhout en e) De Ram Edouard Jacques, advocaat te Leuven (overlijden van Jan Jacob De Ram)
- 12.09.1836, verkoop: Stalpaert-De Ram Gommari Joseph, advocaat te Lier (notaris Notelteirs)
- 09.04.1844, erfenis: de weduwe (overlijden van Gommair Stalpaert)
- 20.05.1862, verkoop: Verbist-Van Hoof Petrus Franciscus, molenaar en landbouwer te Nijlen (notaris Notelteirs)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Van Hoof)
- 02.10.1881, verkoop: Vn Acker-Peeters Modestus Maria Francisca, notaris te Lier (notaris Leemans)
- 20.05.1894, erfenis: a) Van Acker Modestus Maria Francisca, notaris te Lier en b) Bergmann-Van Acker Ernestus Henricus Emilius Augustus, rentenier te Lier (overlijden van vrouw Peeters)
- 09.12.1896, erfenis: Bergmann-Van Acker Ernest Henri Emile Auguste, rentenier te Lier (overlijden van Modestus Van Acker)

Molenaar rond 1830 was A. Dom. Van 1876 tot 1900 werd de molen uitgebaat door Rikus Blockhuys, wiens weduwe in 1902 hertrouwde met de maaldersgast Oosters.

De molen werd in mei 1914 gesloopt. Aldus werd hij niet in september 1914 vernield door het Belgisch leger bij de doortocht van de Duitsers, zoals soms ten onrechte werd beweerd.

Tot kort voor 1960 was de molenberg met brokstukken van de teerlingen nog te zien.

De molenaarswoning bestaat nog en is nu ingericht als brasserie-restaurant 't Molenhuis (S. Wuijts, tel. 03 290 96 99, www. hetmolenhuis. com)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 80-81
Leo Nestor, "Nijlen, ons lieflijk dorpje", s.l., 1987, p. 59-60.
J.B. Stockmans, "Geschiedenis der gemeenten Kessel, Bevel, Nylen,  Emblehem en Gestel", Lier, 1910.
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 20.
Mailbericht Dries A.W. Martens, Nijlen, 07.12.2013.
Mailbericht José Meyvisch, 22.11.2015.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 28 juli 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens