De Hezewijkmolen was een houten korenwindmolen aan de noordoostzijde van Hezewijk (straat, tegenover de boerderij met het huisnummer 83), op het gehucht Hezewijk.

De standaardmolen behoorde in 1429 toe aan Jan Van Lier, hertog van Noorderwijk.

Rond 1569 ontstond er een ernstig geschil tussen Claas Verloo, de molenaar van Buul en de gebroeders Jan en Wilhelm Ghoes, molenaars van de windmolen van Hezewijk. Deze molen, ook gelegen in het graafschap Olen, werd van de heer van Merode in leen gehouden door de abt van Tongerlo. De bewoners mochten er dus ook hun graan laten malen. De gebroeders Ghoes hadden echter een "nieuwe manier van doen". Zij kwamen namelijk met paard en kar aan huis om het graan op te halen. Ze brachten het meel ook terug naar huis. Deze dienstverlenning resulteerde in een groot "bederf" van de banmolen van Buul. Heer Jan de Merode beval Jan Baeten, de meier van Olen, de wagen en het paard aan te slaan indien er nog graan aan huis werd afgehaald.

In het archief van de abdij te Tongerlo is een figuratieve kaart van 1658 aanwezig, waarop staat aangegeven: "Den molen tot Heeswijck, anno 1658, figuren gelegen onder heerlijckheit van Noderwijck ende Meurckhoven".

In 1683 had de standaardmolen een huurwaarde van 600 gulden. In mei 1746 moest malder Guillaume Peeters al zijn graan afstaan aan het Franse leger. In 1774 werd de molen vernieuwd, zoals in een balk te lezen stond: "in het jaer 1774 waren wij bomen in vollen fleur en die ons plock waer Ockers den provisor deen ons sy aen een groot last dat ons tot dagh van heden brast dens van augustus daer is de standaer gerecht voorwaer den 13 van..."

We zien hem aangduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een standaardmolen, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het grondvlak van een standaardmolen met open voet en op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de vermelding "Hesenwycks Molen".

Kadastrale beschrijvingen:
- 1818: les deux moulins à grains mus par le vent sont affermés avec l'habitation du meunier et une parcelle de terre labourable, l'un à raison de fl. 500 et l'autre pour la somme de fl. 200. A raison de la différence existant entre la valeur locative et la situation peu ou moins avantagueuse de ces moulins, ils ont été divisés en deux classes. D'après le résultat obtenu par le bail, celui rangé dans la première classe recevra, après la déduction du prix de location des propriétés étrangères à celui du moulin, une estimation brute de la somme de f. 825, laquelle se réduit distraction faite du tiers, à celle nette de f. 550. La même base qui a servi à établir le revenu du moulin dont il vient d'être fait mention, guidera également l'évaluation à appliquer à celui placé dans la deuxième classe, cette estimation sera brute de f. 300, laquelle se réduit à celle nette de f. 200".
- 1832: "molen als E107 (= Hoogbuulmolen te Olen) maar minder gunstig gelegen ten gevolge van te veel concurrentie"

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Verboven-Helsen Ferdinand, molenaar te Olen
- 26.01.1861, verkoop: Verboven Regina, echtgenote Verlinden Joseph, molenaar te Tielt (Tielt-Winge) (notaris Puls)
- 30.11.1886, verkoop: Loots-Van Baelen Louis, molenaar te Geel (notaris Walravens)
- 14.02.1912, verkoop: Loots Louis, molenaar te Vorst (notaris Walravens)
- 05.05.1933, verkoop: Mertens Remi, landbouwer te Olen (notaris Walravens)
- 06.07.1945, verkoop: Cannaerts-Janssens Josephus Aloysius, handelaar te Herentals (notaris Van Schoubroeck)

De laatste eigenaar-molenaar was Jan Baptist Vens. In 1948 waren de wieken verdwenen en verviel de molen zienderogen. In 1951 werd de houten molenkast omgetrokken.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Kaarten
Abdij Tongerlo, Figuratieve kaart van Noorderwijk (1658)

Werken
P.M. Soeten, "De Molen van Olen", in: Bijdragen tot de Geschiedenis, 1951, nr. 1;
J. Lauwerys, "Drie mooie molens", in: Oolensche Bijdragen, II, Brecht-Turnhout, 1941, p. 8-11;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 21.
J.E. Jansen & A. Erens, "De Norbertijnerabdij van Tongerloo 1133-1933", in: Taxandria, V, 1933, p. 151-192.
J. Th. De Raadt, "Norderwijck en zijne Heeren", Turnhout, 1892.
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 82-83, 86-87.
H. Melis, "Zoo was Norderwijck".
J.M. Goris, Herentals goed bekeken. Cultuurhistorische gids voor Groot-Herentals: Herentals, Noorderwijk en Morkhoven, Herentals, 1981, p. 95-126.

Mailberichten
Joeri Spellier, 16.11.2017.