Molenzorg

Helkijn (Spiere-Helkijn), West-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Stampkotmolen
Stampmolen

Ligging
Doornikseweg 11
8587 Helkijn (Spiere-Helkijn)

zuidzijde
ten W v.d. Elleboogstraat
500 m NW v.d. kerk
kadasterperceel B484


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Oliemolen
Gebouwd
1755
Verdwenen
1858, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Stampkotmolen was een houten oliewindmolen op wal, type staakmolen op teerlingen, gelegen aan de zuidzijde van de Doornikseweg (nr. 11), ten westen van de Elleboogstraat, op een halve kilometer ten noordwesten van de kerk van Helkijn.

Hij werd in 1755 als een oliemolen gebouwd. Jan-Baptist Branswijck bekwam op 23 augustus 1755 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia om een oliewindmolen op te richten, middels een cijns van 3 ponden per jaar. Branswijck was timmerman en zou zijn beroep samen uitoefenen met die van olieslager. De molen zou komen "sur une pièce de deux cents verges, à Helchin, sous la jurisdiction du temporel de l'évêché de Tournay et du ressort du bailliage de Tournésis, tenant du côté du nord au grand chemin de Tournay à Audenarde, d'occident aux biens de Mr de Cazier du Breucq, de midi et d'orient à Etienne Froment".

We zien hem nog niet aangeduid op de Villaretkaart (1745-1748), maar wel op:
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen.
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met de benaming "Stampmolen. Moulin"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Stampkot molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met de benaming "Stampmolen"

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dumortier Pieter Jan Antonius, eigenaar te Outrijve
- 1844, erfenis: a) Dumortier Henricus, eigenaar te Outrijve en b) Dumortier Adolphe, eigenaar te Outrijve
- 12.04.1858, deling: Dumortier Hendrik Pieter Jan Francis, advocaat te Outrijve (notaris Reyntjens).

De staakoliemolen verdween al in 1858: in een notariële akte van 12 augustus van dat jaar wordt enkel nog de molenberg vermeld.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Algemeen Rijksarchief, Financiële Raad, nr. 1864 (bundel oprichting, 1755).
- Fricxkaart (1712) (niet aangeduid)
- Villaretkaart (1745-1748) (niet aangeduid)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- Despriet P. & Castelein R., "Helkijn in Archeologische en historische monografieën van Zuid-West-Vlaanderen", nr. 20, Kortrijk, 1988.
- Dewert Jules, "Les Moulins du Hainaut. Tome V. Arrondissement de Tournai", Zulte, Luc Goeminne, 1981, p. 91-92.
- "Een dorp in de West. Helkijn, het dorp van de bisschoppen van Doornik", in Curiosa, nr. 395, jg. 40, 2002, p. 25-30.
- Holemans Herman, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
- Holemans Herman, "Molens te Spiere-Helkijn", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem),  juni 1991, nr. 2, p. 8-12.
- Mulders Torie (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (niet vermeld).

Mailberichten
- Hans Nuyttens, 20.10.2021.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 12 november 2022

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens