De 's Hondsmeulen was een houten korenwindmolen die deel uitmaakt van een boerderij. Ernaast stond een rosmolen. De staakmolen werd voor 1612 werd opgericht. Aan de benaming 's Hondsmolen is een sage verbonden. Door de pest zou heel de molenaarsfamilie, die op de bijbehorende boerderij woonde, gestorven zijn. Enkel de hond bleef nog leven. Deze overlevering kan teruggaan op een echt gebeurd feit. De molen dateerde van voor 1612 en in de 17de eeuw waren hier regelmatig pestepidemieën. Een onderzoek in de parochieregisters kan uitsluitsel brengen.

Eigenaars na 1830:
- 1834, eigenaar: Cloosterman-Van Buynder Gilles, brouwer te Sint-Pauwels
- later, erfenis: de weduwe Amelie Caroline (overlijden van Gilles Coosterman)
- 25.05.1858, verkoop: Hillegeer-Heyrman Frederik, handelaar te Beveren en later brouwer te Sint-Pauwels
- 05.06.1887, erfenis: de weduwe Maria Juliana en de kinderen (overlijden van Brederik Hillegeer)
- 16.11.1891, verkoop: Hillegeer-Vereecken Joseph Camiel, brouwer te Sint-Pauwels (notaris Raemdonck)
- 10.01.1912, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Camiel)
- 14.03.1923, deling: Hillegeer René Edmond Joseph, brouwer en molenaar te Sint-Paulwels (notaris Bohijn).

De staakmolen werd door  laatste eigenaar René Hillegeer in 1926 afgebroken. De brouwerij en mouterij werd met uitzondering van de funderingen en de kelders in 1939 gesloopt.

Het malen werd verdergezet in een stoommaalderij uit de 19de eeuw die in 1968 buiten werking werd gesteld. Bij het achterliggend bakstenen maalderijgebouw behoorde een cilindrische schouw van de oorspronkelike stoommachine, die later vervangen werd door elektrische aandrijfkracht. In 1981 was de haverpletmolen nog bewaard. Toen waren al verdwenen: de steenkoppels op eikenhouten stoel (tarwe en rogge), stoommachine en builmolen. Het maalderijgebouw is thans gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Sage. Enkel de hond van de muldersfamilie blijft leven

"Bij het uitbreken eener besmettelijke ziekte (het jaar is onbekend) werd de gansche muldersfamilie aangetast en stierf ten gevolge der ziekte. - De hond alleen bleef over. - Van daar den naam van 's hondsmolen of molen van den hond."
------
"In Simpâls is d'r ne meulen, die stout d'r âchter de kèrk; en die noemen ze 's Hondsmeulen. Da komt omdat d'r vroeger iës 'n ziekte geweest is op da boerenhof, waorda die mulder weundne. En iederiën op dien hof is dor gestorven van de pest uitgenomen den hond die is overgebleven. En dourom hên ze da dour 's Hondsmeulen g'hiëten."
(omzetting A.N.) In Sint-Pauwels is er een molen die achter de kerk staat. En die noemen ze "'s Hondsmeulen". Dat komt omdat er vroeger eens een ziekte was op de boerderij waar de mulder woonde. En iedereen op dat hof is door de pest gestorven, uitgezonderd de hond die overbleef. En daardoor hebben ze de molen "'s Hondmeulen" genoemd.
----
"Hiernevens stond vroeger nen houte molen, der stonden hier vruger 24 meules moar die zijn sedert den twiëden oorlog amoal verdwene, alleen den deze staot nog recht. En die heete d'hondsmeule. En da kwam omda hier vruger es de pest hee gewest en iedereen is gesteurve behalve diën hond en daorom heet die meule d'hondsmeule. Doar is oëk een straot die zoë hiët, en da's oëk deur diën hond."
(omzetting A.N.). Hiernaast (= naast de nog bestaande stenen molen) stond vroeger een houten molen. Er stonden hier vroeger 24 molens, maar die zijn sinds de tweede (wereld)oorlog allemaal verdwenen. Enkel deze hier (= de Roomanmolen) staat nog recht. En die (houten molen) heette "d'Hondsmolen". En dat kwam doordat h ier vroeger de pest was en iedereen gestorvenwas, behalve die hond. Daarom heet die molen "d'Hondsmolen". Daar oks ook een straat die zo heet, en dat is ook door die hond.

a. Zegspersonen: 1) onbekend, mogelijk de eigenares van de molen (in 1923): de weduwe van Joseph Camiel Hillegeer-Vereecken); 2) Frans Van Buynder, °Sint-Pauwels 03.12.1907, winkelier, A. Rodenbachstraat 45, Sint-Niklaas; 3) René Honoré Rooman (Sint-Pauwels, 17.12.1902 - 1968), molenaar, Beekstraat 6, Sint-Pauwels. Hij was gehuwd met Margareta Hillegeer, dochter van de molenaar van 's Hondsmolen. Zelf was hij eigenaar-molenaar van de nog bestaande stenen molen (aangekocht door zijn vader August in 1896).

b. Bronnen: 1) "Algemeene voorloopige lijst der Windmolnes op het grondgebied der Provincie Oost-Vlaanderen", Gent, s.d. (1923), 36 p. Opgesteld door het "Provinicaal Comiteit voor Monumenten en Landschappen" van de Provincie Oost-Vlaanderen. Een exemplaar ervan in: Centrale Bibliotheek Universiteit Gent, Hs. III-16 (Doos 110-Varia). Fragment overgenomen in: P. Huys, "Een ijst der Oostvlaamse windmolens anno 1923", Molenecho's, XVI, 1988, 2-3, p. 105; 2) H. Arens, "Bijdrage tot de studie van de volkssagen in het Land van Waas", Gent, 1954 (licentiaatsverhandeling), p. 209-210; publ.: Oostvlaamsche Zanten, XXXIII, 1958, 2, p. 59; 3) H. Verherstraeten, "Sagenonderzoek in het noordelijk gedeelte van het Land van Waas", Leuven, 1970 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), p. 208.

c. Sagenmotief: historische sage - etymologische sage - naamverklarend.

Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).
Lieven Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, 3-4.
W. Smet, De windmolens in het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1974.
W. Smet, Kijk op het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1977, p. 17-66.
H. Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2007.
A. Demey, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N2 (S-T), Brussel - Gent, 1981.