De Meulenbergmolen was een houten korenwindmolen, type staakmolen op teerlingen, aan de noordzijde van Kil (nr. 78), op de grens met Lokeren, op een perceel dat tot in 1975 toebehoorde aan Lokeren (vroegere gehuchtnamen Boxelaar, Zele-Hoek). De molen stond zo dicht bij de weg dat als de wind uit een bepaalde richting kwam de wieken een gevaar waren voor de passanten. De parallelle Europalaan heeft nu de verbinding Lokeren-Zele overgenomen.

De molen werd voor 1571 opgericht en werd in 1584 verwoest tijdens de godsdiensttroebelen. De heropbouw gebeurde pas in 1628: Jan Anth(ueni)s, van een coorenwintmeulen binnen de prochie van Lokeren, up zeker ghewest ghenaempt den Meulenberch of daerontrent, oost d'hofstede(n) van Jan Fesseel, zuut 's Heerenstr(aete), west het Coninckstraetjen ende noort den voors(oemde) Fessel, t(en) j(ae)re 1628." (Rijksarchief Gent, Vorstelijke Domeinen Oost-Vlanderen, nr. 132).

We zien de molen aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met een cirkeltje
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met ernaast "den Molenberg (Cabaret)"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Vooraleer de molen in handen kwam van de familie De Vos, veranderde hij nog enkele malen van eigenaar. Daarna volgde rentenier Vermeulen-Dons uit Gent. Bij testament kwam de molen in 1845 in de handen van weduwe Verschelde, om vervolgens in 1860 door Catharina Bellon geërfd te worden. 0p 22 december 1869, werd de molen openbaar verkocht in een nabijgelegen herberg. Op de eerste roepdag werd hij voorlopig toegewezen voor de som van 7500 fr. aan Judocus De Vos-Blanckaert, een landbouwer uit Uitbergen. Op 6 januari 1870 volgde de definitieve toewijzing: Judocus kocht de molen voor de som van 9500 fr. Het verschuldigde bedrag diende betaald te worden met goud- of zilverstukken, de voor die tijd gebruikelijke manier om dergelijke bedragen te betalen. Het vertrouwen in papiergeld was, na het falliet van de assignaten tijdens de Franse Revolutie, over geheel Europa verdwenen en dat zou zo blijven tot de goudstandaard tijdens de jaren 1970 schoorvoetend werd opgegeven. Met zijn vrouw en 6 kinderen, waaronder 3 zonen, Camiel, Lodewyck en Edmond, baatte hij de molen uit.

Windmolens kregen het echter door de oprukkende tweede industriële revolutie steeds moeilijker en in 1877 plaatste de molenaar er een korenstoommolen bij. Na de dood van Judocus, nog datzelfde jaar, volgde Camiel zijn vader op als molenaar. Lodewyck, die ook door dit beroep was aangesproken, werd molenaar op de Napoleonsmolen in Hamme. Edmond bleef ook in Zele wonen, maar werd kantwerkverkoper. Camiel huwde met Louise Wauters. Samen kregen ze 6 kinderen, 5 meisjes en 1 zoon, Remy (°1890). Met Remy was de opvolging als molenaar verzekerd. Dit plan ging echter 'voorlopig' niet door ... Want in 1912 werd Remy opgeroepen om zijn legerdienst te vervullen en door het uitbreken van WOI bleef hij tot 1919 onder de wapens, met daaropvolgend nog een jaar grensbewaking. Door deze samenloop van omstandigheden was vader Camiel zijn zoon voor een aantal jaren kwijt en kwam molenaarsknecht 'Kromme Jan' in dienst van d familie. In 1914 werd de stoomketel afgekeurd en bouwde Camiel zijn korenstoommolen om tot magazijn. Hij bleef nog enkele jaren actief als molenaar met zijn oorspronkelijke korenwindmolen.

Vanaf 1920 nam de activiteit van de molen zienderogen af en zat er nog weinig beweging in de wieken. In 1924 volgde Remy De Vos zijn vader Camiel op als molenaar. Remy was ondertussen gehuwd met Helena Heirman. Ook zij werden de trotse ouders van 6 kinderen. De molenaar deed zijn uiterste best om het slechte tij te doen keren. Tegen de zware concurrentie van de machinale maalderijen was echter niets te beginnnen. Heel snel volgde de volledige afbraak van de windmolen en Remy werd handelaar in veevoeders. Zijn vader Camiel De Vos overleed in 1933, zijn moeder Louise Wauters in 1953. In 1958 liet Remy de handel over aan een van zijn zonen, Marcel. In 1973 overlieed Remy De Vos, de laatste die de Meulenbergmolen heeft doen draaien! Twee van zijn zonen wonen nog steeds op de molensite. Antoine heeft een nieuwbouw gezet op de plaats waar de molen stond, met de naam 'Molenberg'. Marcel De Vos-Nobels woonde ernaast en dreef met zijn vrouw tot aan zijn pensieon handel in granen en zaden.

Helena, een dochter van Petrus Heirman, huwde in 1924 met Remy De Vos, molenaar top de Meulenhoekmolen in Zele (voorheen Lokeren). Zo komen wij langs Zogse mensen in contact met de molenaarsfamilie De Vos. De familie De Vos bleef wonen op het oude molenhof, dat thans nieuwbouw is, terwijl het oude verdwenen is. Mevrouw Helena Heirman verschafte ons op 82-jarige leeftijd bereidwillig inlichtingen aangaande de molen. Haar man Remy De Vos overleed in 1973 op 82-jarige leeftijd.

Volgens akte van 22 december 1869 werd deze molen met hof en afhangen openbaar verkocht 's namiddags ter herberg der kinderen De Wilde te Zele Hoek. Deze herberg stond op de hoek van de oude Lokerenbaan en de Hoekstraat. Het huis is er nog als burgerhuis en was laatst café Mechant. Verkoopster van de molen was Juffrouw Catharina Bellon, grondeigenaarster te Lokeren. De verkopende notaris dhr. Amandus Schieks te Zele. Steeds volgens deze akte moest elke opbieding met ten minste 10 fr. zijn, waaraan we zien welke waarde 10 frank toen nog had. Er waren 2 verkoopsdagen, de eerste op 22 december 1869. Toen werden molen en afhangen voorlopig toegewezen aan Judocus De Vos landbouwer te Uitbergen, voor de som van 7500 fr. Deze was de grootvader van de laatste mulder Remy De Vos. De tweede verkoopdag had plaats op 5 januari 1870, 's namiddags in dezelfde herberg. Er waren dan nog liefhebbers en de koopsom werd gebracht op 9500 Fr met als laatste bieder Judocus De Vos aan wie dan ook de molen en afhangen werden toegewezen. Volgens akte moest deze koopsom betaald worden in gouden of zilveren muntstukken van tenminste 5 frank, geen papier of kopergeld, dat men toen als waardeloos beschouwde. Judocus De Vos kwam dan met zijn vrouw Marie-Josepha Blanquaert het erf en de molen bewonen als mulder.

De molen draaide lustig door tot 1886. Dan heeft Judocus de molen verkocht aan zijn zoon Camiel De Vos, waarvan akte opgesteld door notaris Philippe Meeus te Zele, met goedkeuring van de kinderen, en door hen mede ondertekend. Onder hen was ook dhr Karel Lodewijk De Vos, molenaar te Hamme. Deze was de mulder van de stenen graanwindmolen "Napoleon", die stond in de Rode-Lieve-Vrouwstraat te Hamme, thans Vlierkouter. Deze molen staat er nu nog (Napoleonsmolen), als laatste van Hamme, en bleef lang in handen van de familie De Vos. Tevens werd hij hersteld door de van oudsher gekende molenmakersfamilie Mariman van Zele.

Volgens akte blijkt dat aan de molen te Zele-Hoek een stoommaalderij was toegevoegd, die gebruikt werd als er geen of te weinig wind was. Maar bij de verkoop was in de akte vermeld dat dit stoomtuig onbruikbaar was. Dus ook daar had, net zoals te Zogge-Hooigat, de oude windreus de stoommachine overleefd. Op zijn beurt liet Camiel De Vos en zijn vrouw Louise Wouters in 1924 de molen over aan hun zoon Remy en zijn vrouw Helena Heirman voor de som van 11.400 fr. Remy was er nog een tweetal jaren mulder maar door de opkomende mechanisatie was de molen niet langer renderend en werd deze reus geveld. Zo sneuvelden de molens de een na de ander en verdwenen ze uit onze landschappen, waarvan ze eeuwenlang het romantische sieraad waren en model stonden voor onze schilders

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Vermeulen-Dons, rentenier te Gent
- 1845, testament: Verschelde-Van den Berghe José, de weduwe
- 11.12.1860, erfenis: Bellon Catherine, eigenares te Lokeren (overlijden van de weduwe Van den Berghe van José Verschelde)
- 05.01.1870, verkoop: De Vos-Blancquaert José, landbouwer te Uitbergen (notaris Schicks)
- 08.09.1886, verkoop: De Vos Camille, molenaar te Lokeren (notaris Meeuws

Jean-Michel Van Bastelaere, Jerome VERCAMME, Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Zie ook: Lokeren, Meulenbergmolen, Molen De Vos

Jerome Vercamme, De "Meulenbergmolen" en de familie De Vos, in: Ons Dorp (tijdschrift).
Helena, een dochter van Petrus Heirman, huwde in 1924 met dhr. Remy De Vos, molenaar te Zele Hoek, maar werkelijk op grondgebied Lokeren. Zo komen wij langs Zogse mensen in contact met de molenaarsfamilie De Vos.
De familie De Vos woont nog steeds op het oude molenhof, dat thans nieuwbouw is, terwijl het oude verdwenen is. Mevrouw Remy De Vos, Helena Heirman, is thans 82 jaar. Remy, haar echtgenoot, overleed in 1973 op 82-jarige leeftijd. Mevrouw Helena verschafte ons bereidwillig inlichtingen aangaande de molen.
Zoals het in oude akten geschreven staat was het een houten staakgraanwindmolen. Volgens akte werd deze molen met hof en afhangen openbaar verkocht ten jare 1869 den 22ste december 's namiddags ter herberg der kinderen De Wilde te Zele Hoek.
Deze herberg stond op de hoek van de oude Lokerenbaan en de Hoekstraat. Het huis is er nog als burgerhuis en was laatst café Mechant.
Verkoopster van de molen was Juffrouw Catharina Bellon, grondeigenaarster te Lokeren. De verkopende notaris dhr. Amandus Schieks te Zele. Steeds volgens akte moest elke opbieding met ten minste 10 fr. zijn, waaraan we zien welke waarde 10 frank toen nog had, terwijl het nu zelfs geen glas bier meer waard is.
Er waren 2 verkoopsdagen, de eerste op 22 december 1869. Toen werden molen en afhangen voorlopig toegewezen aan Judocus De Vos landbouwer te Uitbergen, voor de som van 7500 fr. Deze was de grootvader van de laatste mulder Remy De Vos.
De tweede verkoopdag had plaats op 5 januari 1870, 's namiddags in dezelfde herberg. Er waren dan nog liefhebbers en de koopsom werd gebracht op 9500 Fr met als laatste bieder Judocus De Vos aan wie dan ook de molen en afhangen werden toegewezen.
Volgens akte moest deze koopsom betaald worden in gouden of zilveren muntstukken van tenminste 5 frank, geen papier of kopergeld, dat men toen als waardeloos beschouwde.
Judocus De Vos kwam dan met zijn vrouw Marie-Josepha Blanquaert het erf en de molen bewonen als mulder. De molen draaide lustig door tot 1886. Dan heeft Judocus de molen verkocht aan zijn zoon Camiel De Vos, waarvan akte opgesteld door notaris Philippe Meeus te Zele, met goedkeuring der kinderen, en door hen mede ondertekend. Onder hen was ook dhr Karel Lodewijk De Vos, molenaar te Hamme.
Deze was de mulder van de stenen graanwindmolen "Napoleon", die stond in de Rode-Lieve-Vrouwstraat te Hamme, thans Vlierkouter.
Deze molen staat er nu nog en is nog steeds eigendom der familie De Vos. Het is de laatste van de vele molens die te Hamme gestaan hebben en hij wordt nu geklasseerd. Tevens wordt hij nu gans hersteld door de van oudsher gekende molenmakersfamilie Mariman van Zele.
Ook volgens akte blijkt dat aan de molen te Zele Hoek een stoommaalderij was toegevoegd, die gebruikt werd als er geen of te weinig wind was. Maar bij de verkoop was in de akte vermeld dat dit stoomtuig onbruikbaar was. Dus ook daar had, net zoals te Zogge-Hooigat, de oude windreus de stoommachine overleefd.
Op zijn beurt liet Camiel De vos en zijn vrouw Louise Wouters in 1924 de molen over aan hun zoon Remy en zijn vrouw Helena Heirman voor de som van 11.400 fr. Remy was er nog een tweetal jaren mulder maar door de opkomende mechanisatie was de molen niet langer renderend en werd deze reus geveld. Zo sneuvelden de molens de een na de ander en verdwenen ze uit onze landschappen, waarvan ze eeuwenlang het romantische sieraad waren en model stonden voor onze schilders.
Inlichtingen:
Mw Remy De Vos, Helena Heirman.
Cesar Vercammen
Ouderen van Zogge

Jean-Michel Van Bastelaere, "De "Meulenbergmolen" en de familie De Vos", in: De Soevereinen (Heemkring Lokeren), jg, 42,  nr. 2.
De Meulenbergmolen was oorspronkelijk een Lokerse molen die zich bevond in het grensgebied tussen Lokeren en Zele, toen nog wijk Boxelaer, op de Zelebaan ter hoogte van huisnummer 236. Links van de molen lag het Koningstraatje. Door een grenscorrectie in 1975 zou de molen zich nu op het grondgebied Zele situeren, op het Kil 78 te Zele. De 'Meulenbergmolen' was een korenwindmolen van het type staak- of teerlingmolen. De molen stond zo dicht bij de weg dat als de wind uit een bepaalde richting kwam de wieken een gevaar waren voor de passanten. Vooraleer de molen in handen kwam van de familie De Vos, veranderde hij nog enkele malen van eigenaar. De eerste vermelding van de molen dateert uit 1638, eigenaar was toen Jan Antheunis.
"Rijksarchief Gent, Vorstelijke Domeinen Oost-Vlanderen, nr. 132: Jan Anth(ueni)s, van een coorenwintmeulen binnen de prochie van Lokeren, up zeker ghewest ghenaempt den Meulenberch of daerontrent, oost d'hofstede(n) van Jan Fesseel, zuut 's Heerenstr(aete), west het Coninckstraetjen ende noort den voors(oemde) Fessel, t(en) j(ae)re 1628."
Daarna volgde rentenier Vermeulen-Dons uit Gent. Bij testament kwam de molen in 1848 in de handen van weduwe Verschelde, om vervolgens in 1862 door Catharina Bellon geërfd te worden. Zeven jaar later, op 22 december 1869, werd de molen openbaar verkocht in een nabijgelegen herberg. Op de eerste roepdag werd hij voorlopig toegewezen voor de som van 7500 fr. aan Judocus De Vos-Blanckaert, een landbouwer uit Uitbergen. Op 6 januari 1870 volgde de definitieve toewijzing: Judocus kocht de molen voor de som van 9500 fr. Het verschuldigde bedrag diende betaald te worden met goud- of zilverstukken, de voor die tijd gebruikelijke manier om dergelijke bedragen te betalen. Het vertrouwen in papiergeld was, na het falliet van de assignaten tijdens de Franse Revolutie, over geheel Europa verdwenen en dat zou zo blijven tot de goudstandaard tijdens de jaren 1970 schoorvoetend werd opgegeven. Met zijn vrouw en 6 kinderen, waaronder 3 zonen, Camiel, Lodewyck en Edmond, baatte hij de molen uit. Windmolens kregen het echter door de oprukkende tweede industriële revolutie steeds moeilijker en in 1877 plaatste de molenaar er een korenstoommolen bij. Na de dood van Judocus, nog datzelfde jaar, volgde Camiel zijn vader op als molenaar. Lodewyck, die ook door dit beroep was aangesproken, werd molenaar te Hamme, op de Grote Napoleon. Edmond bleef ook in Zele wonen, maar werd kantwerkverkoper. Camiel huwde met Louise Wauters. Samen kregen ze 6 kinderen, 5 meisjes en 1 zoon, Remy (°1890). Met Remy was de opvolging als molenaar verzekerd. Dit plan ging echter 'voorlopig' niet door ... Want in 1912 werd Remy opgeroepen om zijn legerdienst te vervullen en door het uitbreken van WOI bleef hij tot 1919 onder de wapens, met daaropvolgend nog een jaar grensbewaking. Door deze samenloop van omstandigheden was vader Camiel zijn zoon voor een aantal jaren kwijt en kwam molenaarsknecht 'Kromme Jan' in dienst van d familie. In 1914 werd de stoomketel afgekeurd en bouwde Camiel zijn korenstoommolen om tot magazijn. Hij bleef nog enkele jaren actief als molenaar met zijn oorspronkelijke korenwindmolen. Vanaf 1920 nam de activiteit van de molen zienderogen af en zat er nog weinig beweging in de wieken. In 1924 volgde Remy De Vos zijn vader Camiel op als molenaar. Remy was ondertussen gehuwd met Helena Heirman. Ook zij werden de trotse ouders van 6 kinderen. De molenaar deed zijn uiterste best om het slechte tij te doen keren. Tegen de zware concurrentie van de machinale maalderijen was echter niets te beginnnen. Heel snel volgde de volledige afbraak van de windmolen en Remy werd handelaar in veevoeders. Zijn vader Camiel De Vos overleed in 1933, zijn moeder Louise Wauters in 1953. In 1958 liet Remy de handel over aan een van zijn zonen, Marcel. In 1973 overlijdt Remy De Vos, de laatste die de Meulenbergmolen heeft doen draaien! Twee van zijn zonen wonen nog steeds op de molensite. Antoine heeft een nieuwbouw gezet op de plaats waar de molen stond, met de naam 'Molenberg'. Marcel De Vos-Nobels woont ernaast en heeft met zijn vrouw tot aan zijn pensieon handel gedreven in granen en zaden.
bronnen: Interview met Marcel De Vos op 4 oktober 2010. Rijksarchief Gent. Meyfroot R., Lokerse Molens.

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Gent, Vorstelijke Domeinen Oost-Vlanderen, nr. 132 (anno 1628)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
F. De Vos, "Onze Lokerse windmolens", in: De Stad Lokeren, 3-10-17 en 24 december 1960,
Roland Meyfroot e.a., Lokerse Molens, Ekeren, 2004, 82 p.
Jean-Michel Van Bastelaere, De "Meulenbergmolen" en de familie De Vos, in: De Soevereinen (tijdschrift Heemkring Lokeren), XLII, nr. 2.
Jerome Vercamme, De "Meulenbergmolen" en de familie De Vos, in: Ons Dorp (tijdschrift)
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2002
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).
W. Smet, "Kijk op het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1976.
W. Smet, "De Windmolens in het Waasland", Nieuwkerken-Waas, 1974.
Paul Huys, "Molens te Lokeren in 1769", De Souvereinen, XII, 1981, p. 101.

Mondelinge info
- Echtgenote van Remy De Vos, Helena Heirman. Cesar Vercammen, ouderen van Zogge, opgetekend door Jerome Vercamme 
- Marcel De Vos, opgetekend door Jean-Michel Van Bastelaere op 04.10.2010,
http:// users.telenet. be/mariodevos/