Molenzorg

Brugge, West-Vlaanderen


Foto ca. 1900. De sluis en het houten waterrad in werking naast de Sint-Lenaardsbrug
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Watermolen Vandamme

Ligging
Sasplein
8000 Brugge

Sint-Lenaardsbrug
Dampoortkwartier


toon op kaart
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
jaren 1860
Verdwenen
1926, gebouw gesloopt
Beschrijving / geschiedenis

Deze korenwatermolen was de jongste van Brugge. Hij stond aan het Sasplein in het Dampoortkwartier bij de Sint-Lenaardsbrug. Aan de Dampoortsluizen stond al in de 13de eeuw een watermolen, maar de molen bij de Sint-Lenaardsbrug werd pas in de jaren 1860 opgericht, na verleende toestemming door de Bestendige Deputatie van de provinice West-Vlaanderen.

Op 12 februari 1872 's morgens werd de 47-jarige Joseph Mille uit Koolkerke, gehuwd met Mathilde Enneman, per ongeluk geval door het grote wiel terwijl hij in de molen werkte. Hij werd met een vermorzeld been naar het Sint-Janshospitaal overgedragen. Aldaar werd hij 's namiddags zijn been afgezet.

De watermolen was uitgerust met een onderslagrad voorzien van houten schoepen. De sluis, met een natuurstenen basis en houten schotdeuren, maakte gebruik  van het niveauverschil tussen de Ringvaart en de Lange Rei. Vandamme hield de molen in werking tot 1926, waarna het gebouw werd gesloopt, op last van de Directie van Bruggen en Wegen. De kademuren en de stenen basis van de sluis bestaan nog steeds.

Lieven DENEWET

Bijlagen

Brugge, Watermolen Sint-Lenaardsbrug, 12.02.1872. Gegrepen door het waterwiel

- De genaemde Joseph Mille, oud 47 jaar, echtgenoot van Mathilde Enneman, en wonende te Coolkerke, werkende in den watermolen, digt by de Dampoort, is dezen morgen, by toeval door het groote wiel van den molen gevat en met een vermorzeld been naer het sint Jans hospitael overgedragen. Men zal dezen namiddag tot de afzetting er van moeten overgaen.

Bron: Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, 12.02.1872, p. 2, kol. 2.

- De genaemde Joseph Mille, oud 47 jaar, echtgenoot van Mathilde Enneman, en wonende te Coolkerke, werkende in den watermolen, digt by de Dampoort, is gisteren morgen, by toeval door het groote wiel van den molen gevat en met een vermorzeld been naer het Sint Jans hospitael overgedragen. Men heeft gisteren namiddag tot de afzetting er van moeten overgaen.

Bron: Standaerd van Vlaenderen, 13.02.1872, p. 2, kol. 1.

M. Cafmeyer, "Aan en rond de Langerei in Brugge. Handel en bedrijf eertjids", Biekorf, jg. 77, 1977, p. 100-107 (102-104: Watermolen en Sasplein)
Watermolen en Sasplein
Wat peis je ervan zouden we nu niet best naar 't Sasplein overstappen? Daar stond het groot magazijn van een Oostvlaamse blommeulen meen ik. De toezichter, een chieke here met een bleekbeize bolhoed op, kwam alle dagen een keer kijken hoe de zaken stonden, maar 't was eigenlijk Beuls die de kommersie deed draaien, kommandeerde en de wagen met blomzakken deed laden om ze naar de aangeduide klanten te voeren.
Al de overkant draaide de watermeulen van de maalderie Vandamme, ho! dat was een heel spektakel voor een vreemde voorbijganger: kijk het water viel van die hoogte zie op de trapplanken en deed binnenshuis het wiel van de graanmaalderie draaien en we hoorden tot in de verte het ruisen van het vallende water. Wadde vervelend? Wel ba neen! dat ruisen stak niet tegen, ter kontrarie, de ruisende watermeulen was de aantrek want meer of een artiest kwam hier een tablootje schilderen van Vandammens watermeulen. Heel 't gebuurte was danig spijtig als die meulen moest afgebroken worden. Waarom? ja dat weet ik niet, ze zeiden dat 't bevel van de direksie van bruggen en wegen kwam. Mijn vader vertelde dat de afgesmeten Dampoorte daar eentwaar omtrent moet gestaan hebben.

Op dezelfde kant van de watermeulen en het woonhuis Vandamme stond een sashuizetje van een sasknecht, maar het groot huis van de sasmeester met een hekkentje ervoor stond te peerde tussen het Zuidervaartje en de Gentse vaart, alla we gaan een keer zeggen op 't ende van de Dampoortstraat van Sinte Kruis. Daar kwamen de schippers hun papieren in orde stellen en bleven voor het groot sas liggen. Dat huis is sinds lang afgesmeten omdat d'autoos beter hun draai en zwaai zouden kunnen halen; potverkromme! is 't nu beter? 't is een echt mierennest. Wat voor een ouder mens of kind gaat daar nu niet over de weg op 't gevaar van zijn leven? zeg mij een keer! Nu w'h'en wijnder 't kakelen en z'h'en zijnder d'eiers; alles moet buigen voor het autogeweld.

Literatuur

Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, 12.02.1872, p. 2, kol. 2.
Standaerd van Vlaenderen, 13.02.1872, p. 2, kol. 1.
Lieven Denewet, "Ongevallen met Westvlaamse molens - 14", Mededelingenblad Werkgroep Westvlaamse Molens v.z.w., XI, 1995, 3, p. 166.
Jaak A. Rau & Jan D'hondt, Een eeuw Brugge. Deel 1: 1800-1900, Brugge, Marc Vande Wiele, 2001.
Guillaume Michiels, Iconografie der stad Brugge, III, Brugge, 1968.
Marc Ryckaert, Historische Stedenatlas van België, Brussel, 1991.
M. Coornaert, Watermolens en hilteweren in West-Vlaanderen, Jaarboek van de Geschied- en heemkundige kring De Gaverstreke, 1980, p. 45-53.
M. Cafmeyer, "Aan en rond de Langerei in Brugge. Handel en bedrijf eertjids", Biekorf, jg. 77, 1977, p. 100-107 (102-104: Watermolen en Sasplein).

Overige foto's

<p>Watermolen Vandamme</p>

Prentkaart Nels, ca. 1900. Het watermolengebouw is aangeduid met een kruisje.

<p>Watermolen Vandamme</p>

Foto ca. 1896. Het watermolengebouw is aangeduid met een kruisje.

<p>Watermolen Vandamme</p>

De kademuren en de basis van de sluis. Foto Robert Van Ryckeghem, 2010

<p>Watermolen Vandamme</p>

De ligging. Foto Robert Van Ryckeghem, 2010

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 26 maart 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens