De Westmolen of Gravenmolen was een houten graan- en schorswindmolen aan de noordzijde van de Reuzemolenstraat (vroegere Molenstraat), op de hoek met het Schoolplein. op de vroegere Westvesten. De Molenstraat is naar deze molen vernoemd. (De huidige benaming Reuzemolenstraat verwijst naar een andere molen, met name de Reuzemolen, zie aldaar).

We vinden hem aangeduid op:
-  het plan van Deventer (ca. 1550)
- Plan van Diksmuide (1613)
- Figuratieve stadsplan van Martinus Haecke (1716) (stadhuis Diksmuide)
- Kopie van Jan Mergaert, "Caerte Figurative van de stadt van Dixmude" (1752-1753)
- Ferrariskaart van ca. 1775 (met het bruin symbool van een staakmolen)

De molenaarswoning of "het molenhuyscken" was gelegen in de "Goedekijnstraet" (de huidige Reuzemolenstraat) en behoorde tot in 1796 toe aan de heer van Diksmuide. De bewoner-molenaar betaalde in 1796 voor de jaarlijkse "cheynspacht" 4 schellingen aan deze heer.

Eigenaar-molenaar rond 1830 was Joannes Loncke (sr.) uit Diksmuide. Bij akte verleden voor de Diksmuidse notaris Schottey van 6 n ovember 1841 werd de molen verkocht aan de stad Diksmuide, met het oog op afbraak.

In 1844 werd de molen verplaatst naar Bovekerke. De molen staat maar niet meer aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844).

Zie veder: Bovekerke, Olifantmolen

Lieven DENEWET

Uit de stadsrekening van Diksmuide van 1796
Pieter Lacante heeft in cheynse voor 99 jaeren eene party land voor desen stadsvesten tusschen den Graeven Molen en de Calsyde buyten de Westpoorte (nu de IJzerlaan), ghenaemt het Peerde Kerckhof om 36 pond sjaers. (Het Peerdekerkhof lag tussen het einde van de vroegere Weststraat (de huidige Generaal Baron Jacquesstraat en de stadsscholen, half en half in de huidige IJzerlaan en in het blok Generaal Baron Jacquesstraat, IJzerlaan en Schoolplein). 

Uit de stadsrekening van Diksmuide van 1796 (7)
In de "Goedekynstraet" (huidige Reuzemolenstraat)
"Het Molenhuyscken competeerende den Heere van Dixmude 4 schellingen (sjaers).
Het gaat hier over "cheynspacht",: de grond behoorde toe aan de stad Diksmuide.

De Ferrariskaart van 1770-1778 toont voor Diksmuide acht molens, waarvan zes op de vestingen:
1) de "Kattemolen", een houten koren- en oliemolen aan de Oostvesten, afgebroken ca. 1895 of 1901.
2) het "Reuzen-" of "Koffiepotmeulentje", een houten achtkanter op stenen onderbouw. Deze koren- en schorsmolen op de oude vestingen (huidige Gasthuisstraat, recht tegenover het Heilig Hartplein, gelegen tussen de toenmalige straatjes "De Acht Zaligheden" en "De Vier Uitersten") is vernietigd in 1914.
3) de "Molen Beyens" of "Beentjes molen", een houten koren- en oliewindmolen, wordt in 1914 in puin geschoten (huidige Esenweg, enkele tientallen meter rechts over de spoorweg in de heuvelachtige weiden van de oude vestingen).
4) de houten graanwindmolen van het 'Schependom' aan de Oostvesten, is reeds in 1868 verdwenen.
5, 6 & 7) drie molens aan de Weststraat, de huidige Generaal Baron Jacquesstraat: de houten graan- en oliewindmolen "Den Olieslager" naast de gelijknamige herberg, in 1886 gesloopt, de houten molen "Stampkot", afgebroken in 1871, de "Hooghe Brugghemolen", een houten graan- en schorsmolen, in 1846 afgebroken.
8) de "Westmolen", een houten graan- en schorswindmolen aan de kruising Westvesten en Molenstraat (huidige Reuzemolenstraat), verdween in 1844.

Archieven
Stadsarchief Diksmuide, Stadsrekening, 1796.
Stadsrchief Diksmuide, Plan van Diksmuide (1613)
Stadsarchief Diksmuide, Figuratieve stadsplan van Martinus Haecke (1716) (stadhuis Diksmuide)
Stadsarchief Diksmuide, Kopie van Jan Mergaert, "Caerte Figurative van de stadt van Dixmude" (1752-1753)

Uitgegeven bronnen
Plan van Deventer (ca. 1550)
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Burutwegen (ca. 1844)
Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)

Werken
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-G", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1994.
H. Missiaen & P. Vanneste m.m.v. F. Gherardts  & O. Scheir, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18", 2005.