De Hazewindmolen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Delaeystraat (nr. 9), op de hoek met de Grote Stadenstraat, in de wijk De Hazewind, op 3,6 kilometer ten westen/noordwesten van de kerk van Hooglede.

De staakmolen werd tussen 1811 en 1828 werd opgericht.

De molen werd, samen met het woonhuis en het erf (groot 12 roeden 23 ellen) openbaar verkocht in juni 1828 door notaris Soenen, krachtens de uitspraak van de burgerlijke rechtbank van het arrondissement Ieper op 9 juni 1828. De verkoping vond plaats in de herberg De Hazewind, bewoond door Karel Vander Marcke. De instelprijs bedroeg 1550 gulden.

Eigenaars na 1830:
- 1834, eigenaar: Proot Ivo en consoorten, winkelier te Hooglede.
- 28.02.1839, verkoop: Ghyselen-Pattyn Louis, olieslager te Hooglede (notaris Soenen).
- 22.07.1879, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Louis)
- 07.12.1885, erfenis: a) Buyse-Ghyselen Constant, molenaar te Hooglede en b)  Ghyselen-Ampe Bruno, landbouwer te Hooglede (overlijden van de weduwe Louis Ghyselen)
- 28.03.1891, begin vruchtgebruik: a) Buyse-Ghyselen Constant (voor 1/2 vruchtgebruik en 1/2 naakte eigendom), molenaar te Hooglede en b) Ghyselen-Ampe Bruno, de weduwe (voor 1/2 vruchtgebruik) (overlijden van Bruno)
- 18.12.1896, ruil: Buyse-Ghyselen Constant, rentenier te Hooglede (overlijden van de weduwe Bruno Ghyselen)
- 09.01.1914, erfenis: a) Buyse-Ghyselen Constant (voor vruchtgebruik), rentenier te Hooglede en b) Pattyn-Devriendt Emiel en consoorten (voor naakte eigendom), herbergier te Hooglede.

Een zekere Ooghe was de laatste molenaar.

De molen vond zijn ondergang tijdens de eerste wereldoorlog, meer bepaald in 1917. De Duitsers trokken het overgebleven houten karkas omver.

Er bestaan twee Duitse oorlogsfoto's waarop we de molen zien: op de eerste ziet de molen er nog vrij compleet uit, maar mist al een deel van de trap. Op de tweede (met een kolonne Duitse soldaten in de huidige Delaeystraat, richting Staden) zien we ontmantelde molenkast. Na de oorlog werd de molen niet heropgericht. Er werd gemalen met een mechanische maalderij, die inmiddels is stopgezet.

Lieven DENEWET

Gazette van de Provincie West-Vlaenderen en der Stad Brugge, maandag 16 juni 1828
Openbaere verkooping van eenen welgekalanten Koorn-Wind-Molen, te Hooghlede,
Uyt kragte van octroy uytgesproken door den burgerlyken rechtbank van het arrondissement Yperen, in daten 9 juny 1828, zal den Notaris Soenen t'Hooghlede, ten overstaen van die het behoort, in het openbaer verkoopen, eenen welgekalanten Koorn-Wind-Molen met een schoon Huys , onlangs nieuwe gebouwen en twaelf roeden dry-en-twintig ellen Erfve daer mede gaende, genaemd den Haze-wind-molen, gelegen in de gemeente van Hooghlede, verre west van de kerke, langst den heereweg van Staden naer Thourout.
Hand te slaen en in 't lyber gebruyk te komen met den Overslag.
De koopers zullen alle gemak van betaelen bekomen voor den koopprys.
Den INSTEL, zal gebueren op zaterdag 21 juny 1828, en den OVERSLAG op zaterdag 5 july daer-nae, in d'herberge den Hazewind, in de gemeente van Hooghlede, bewoond by Karel van Dumarcki (sic, lees: vander Marcke), telkens ten 4 ueren na middag precies.
De conditien van verkoopinge en tytelen van aenkomst, berusten ten kantoore van den Notaris Soenen voornoemd.
Elk zegge het voorts.

Gazette van de Provincie West-Vlaenderen en der Stad Brugge, juni 1828.
Openbaere verkooping van eenen welgekalanten Koorn-Wind-Molen, te Hooghlede.
Uit kragte van octrooi uitgesproken door den burgerlijke regtbank van 't arrondissement IJperen, den 9 junij 1828, zal den Notaris Soenen, te Hooghlede, ten overstaan van wien het behoort, in het openbaar verkoopen, eenen welgekalanten Koorn-Wind-Molen, met een schoon gerievelijk Huis , onlangs nieuwe gebouwen en B. 0-12-23 ellen Erf, er medegaande, genaemd den Hazewind-molen, gelegen ter gemeente van Hooghlede, west deszelfs kerke, langst den heerweg van Staden op Thourout;
Om in 't lyber gebruyk te komen met den Overslag.
De koopers zullen alle gemak bekomen int betalen huns koopprys.
Is maar ingesteld op gl. 1550-00 cents.
Den DEFINITIVEN OVERSLAG zal geschieden op zaterdag 5 julij aenstaende in de herberg den Hazewind,n te Hooghlede, bewoond door Karel vander Marcke, ten 4 ure na-middag precies.
De conditien en titels van eigendom, berustenbij van den Notaris Soenen, voorgezegd.
Elk zegge het voorts.

Mailbericht van Lieven Denewet aan Prof. Louis Vos, KULeuven
Mogen we u - als medeauteur van het boek over de Vlaamsche Vlagge - een vraag stellen u weet wie is: het pseudoniem AHRSIN, die in de Vlaamsche Vlagge van 1908 (34e jg., nr. 3, p. 97-98) het stuk "De Molen" schreef.
Het betrokken stukje is mooi prozaïsch geschreven en toont een merkwaardig vroege "lotsverbondenheid" m.b.t. de teloorgang van onze windmolens, meer bepaald de "Hazewindmolen", zoals die voorkwam in Hooglede maar ook in Vladslo (twee gemeenten in West-Vlaanderen).

AHRSIN (pseudoniem), "De molen", Vlaamsche Vlagge. Tijdschrift voor het Vlaamsche studentenvolk (Leuven, Vlaamsche Drukkerij) , XXXIV, 1907-1908, nr. 3, p. 97-98.

                                                                    DE MOLEN.

   Daar staat de grijsgrauwe windmolen; plomp, zwaarwegend, lijk te droomen in den vallenden avond, te droomen van verleden leven en verstorven landsche bedrijvigheid.
   Het schaliewijs onderschoven ticheldak is bij stukken losgeraakt en uiteengevallen, het hekkengeraamte met loshangende flarden zeil lijkt wel op de hopeloos uitgesteken armen eener verlatene. Dak, wieken, trap en wanden, vermolsemd is het al. 't Mos woekert tusschen de losgebrokkelde steenen der steunpijlers en op 't doorweekte hout van de wanden en 't gras waait er lang en vei op de mote. Waar eertijds 't molenhuis met zijn kraaknet witte gevels rees ligt nu een warklomp van vergruizeld steen en vergane mortel overal overgroeid met woekerende steennetels.
   De voorheen zoo diepe karrensporen van den molenslag zijn met den tijd - en door 't mijnen van de mollen in 't mulzig zand - toegereuzeld; nu ligt de slag vogelwei en de molen is verlaten.
   Hoe menigmaal, nog kind zijnde, kwam ik langs dien eigensten slag molenwaarts gehuppeld.
   Ik zie nog de wijdgespannen zeilen, in den grond rood - maar met tijd en slete zoodanig verlapt en vernaaid, dat zij bij 't traagzaam draaien een aardige dooreenwenteling van schreeuwende kleuren te aanschouwen gaven. Boven op 't spitstoeloopend dak stond een vluchtende hazewind als windwijzer; daarom ook wierd de molen in den wandel "Den Hazewindmolen" genoemd. Aan 't kijkgaatje stond dan 't bolblozend gelaat van den mulder, die van uit de hoogte zijn tuig bestierde, den kijk hield over Gods weer en winden en tusschenin nog 't gaan en komen van ketsers en boerenkarren langs den slag naspeurde.
   Dapper en met ruischebuischend gerucht kapte en korf het hekken door den vooruitspringenden wind die, verkorven en afgesneên, voortschoer om gedurig weer den aanval te herhalen. De storm kletste en stuikte op de zeilen dat heel 't gevaarte kraakte en waggeldaverde. De hekkens ploften neer; maar sterk, met reuzenkrachtinspanning rezen ze immeraan aan de andere zijde weer op; en zoo duurde gestadig 't lastig tuimelwentelen, zoolang de wind woei en 't zeil gespannen bleef.
   En zoo, immer, dag aan dag ging de landsche bedrijvigheid van malen en ketsen, wijl nu... daar staat en treurt hij nu in de heimelijke zachte maneklaarte. Door de boomen en over de winterakkers ommelands schuift de stil-ruischende nachtwind, en door de hekkens met flarden zeillappen klaagt hij een snikkensnakkend weemoedslied, dat verder wegzweeft over 't winterwoud, waar 't openruischt, uitvezelt in de naakte takkenrijzeling.
   Alleen en verlaten staat hij daar nu, mijn geliefde molen.

AHRSIN.

--------------------

Constant Buyse, geboren te Hooglede op 2 december 1843, overleden te Hooglede op 18 mei 1933.
Hij was de zoon van Josephus Buyse, landsman (°Oekene 04.02.1796, +Hooglede, 23.10.1868), gehuwd te Hooglede op 18.01.1832 met Nathalia Doom (°Hooglede 12.03.1809 - +Hooglede 02.04.1888).
Constant Buyse was gehuwd te Hooglede in 1875 met Lucie Philomena Ghyselen, geboren te Hooglede op 8 april 1844 en overleden te Hooglede Sint-Jozef op 9 januari 1914.

Archieven
- Gewestelijke Directie van het Kadaster te Brugge, Kadasterdocumenten van Hooglede.

Uitgegeven bronnen
- Gazette van de Provincie West-Vlaenderen en der Stad Brugge, maandag 16 juni 1828.
- Atlas der Buurtwegen (1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (1860)

Werken
- K. De Flou, "Toponymisch Woordenboek van Westelijk Vlaanderen..." (onder "Hazewindmolen")
- Lieven Denewet, Windmolens vroeger en nu. Hooglede-Gits, Hooglede, 1979.
- Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995, p. 31-32.
- Désiré De Laey, Geschiedkundige aanteekeningen over Hooghlede, Roeselare, J. De Meester- Roeselare,1902.
- Freddy Anckaert & F. Vanacker, Hooglede door de jaren heen, Hooglede, 1995, 2 dln.
- Dirk Verhelst, Vleugels boven Hooglede-Gits 1914-1918, Koekelare, 2008.
- Jozef Maes, "Rondom de oude molens van Hooglede", De Belgische Molenaar, 22.06.1976.
- AHRSIN (pseudoniem), "De molen", Vlaamsche Vlagge, XXXIV, 1907-1908, nr. 3, p. 97-98 (gedicht over de Hazewindmolen).