De "Beyensmolen", "Beentjesmolen" of "molen Beenmets" was een houten koren- en oliewindmolen, type driezolder-staakmolen, aan de zuidzijde van de huidige Esenweg (nr. 5), aan de vroegere Oostpoort, op enkele tientallen meter rechts over de spoorweg in de heuvelachtige weiden van de oude vestingen.

De molen werd opgericht bij octrooi, verleend op 2 januari 1764 door de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia aan Jacobus Desprez de Camusel. We zien hem afgebeeld met een bruin symbool van een staakmolen op de Ferrariskaart van ca. 1775, op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en de kaart van Vandermaelen (ca. 1850).

In de "Gazette van Gend" van 10 januari 1799 verscheen de volgende vekoopsadvertentie:
Op 26 nivôse (of 15 januari) en 16 pluviôse jaar VII (of 4 februari 1799) worden, in de herberg den Gouden Leeuw van burger J.B. Adam in Diksmuide, diverse patrimoniële goederen openbaar verkocht. De kopen I, II en IX betreffen woonhuizen, de kopen III tot VII betreffen renten. Koop VIII wordt als volgt beschreven : een schone en welbeklante koren- en oliewindmolen, enkele jaren voordien nieuw gemaakt, met zijn roerende en draaiende werken, benevens een spacieus woonhuis met erf, stallingen en hoveniershof, met nog vier aaneengebouwde huisjes, gestaan en gelegen binnen Diksmuide, buiten de Oostpoort, ter zuidzijde van de kasseiweg naar Eessen, op tijdelijke cijns die nog 65 jaren geldt (jaarlijks 4 £ gr. courant). De molen en het molenhuis worden gebruikt door de weduwe van H.M. Loncke, de vier huisjes worden bewoond (nog tot 26 ventôse a.s.) door resp. Pieter Minne, Melchior Camerlynck, Pieter Casteele en Jacobus van Daele (totale jaarpacht : 12 £ 6 sch. 8 gr. courant).
Verkoopsvoorwaarden in te zien bij de oud-notarissen Joseph Peellaert en Pieter des Prez en bij de burger Louis Derressauw, griffier-secretaris van het vredegerecht van het kanton Diksmuide. “Daer zyn wyngelden (= premie op de opbrengst van de openbare verkoping) te winnen.”

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Hamers-Vandevelde Karel, eigenaar te Diksmuide
- 15.01.1844, verkoop: Spynts François en consoorten, molenaar te Diksmuide (notaris Schottery)
- 29.03.1870, deling: Beyen-Spyns Joannes, de weduwe, molenarin te Diksmuide (notaris Wauters)
- 12.09.1890, verkoop: Beyen-Billiet Karel, molenaar te Diksmuide (notaris Wauters)
- 15.10.1891, begin vruchtgebruik: a) de weduwe Billiet van Karel Beyen (voor vruchtgebruik), molenarin te Diksmuide en b) de erfgenamen van Karel Beyen (voor naakte eigendom) (overlijden van Karel Beyen)
- 19.08.1902, verkoop: a) Van Elslande Amand, brouwer te Zuidschote, b) Van Elslande Cornelis en c) Van Elslande Aloïs (notaris Wauters)
- 25.02.1904, verkoop: Van Elslande Amand, brouwer te Zuidschote (notaris Baert)

Molenaar Charles Beyen-Billiet, overleden op 15 oktober 1891, was de grootvader van de kinderen Tratsaert.

De staakmolen werd op 15 oktober 1914 in puin geschoten.

Uitzicht
Het was een driiezolder-staakmolen met open voet, zonder molenwal. Hij had een zadeldak, bedekt met eiken schaliën. Was uitgerust met een houten askop en houten pestelroeden.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1873 (oprichting, met plan van de plaatsen waar de andere molens van Diksmuide staan, 02.01.1764)
Plan van Diksmuide (1613)
Figuratieve stadsplan van Martinus Haecke (1716) (stadhuis Diksmuide)
Kopie van Jan Mergaert, "Caerte Figurative van de stadt van Dixmude" (1752-1753)

Uitgegeven bronnen
Plan van Deventer (ca. 1550)
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (ca. 1845)
Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
"Gazette van Gend", 10 januari 1799, of 21 nivôse jaar VII

Werken
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-G", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1994.
Herman Demoen, "Het Diksmuidse van toen. Een verzameling beknopte historische gegevens, aangevuld met historische foto's en prentbriefkaarten", Brugge, 1985.
"De molen beyens of beentjes molen te Diksmuide", in Curiosa, jg. 39, nr. 389, 2001, p. 23-24.
H. Missiaen & P. Vanneste m.m.v. F. Gherardts  & O. Scheir, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18", 2005.