Molenzorg

Dessel, Antwerpen


Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Oude Molen

Ligging
Turnhoutsebaan
2480 Dessel

Molenhoek
kadasterperceel B24


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1533
Verdwenen
1954, gesloopt
Beschrijving / geschiedenis

De Oude Molen stond ten oosten van de Turnhoutsebaan in het noorden van Dessel, in de Molenhoek, nabij het gehucht Heide.

Deze banmolen van de hertogen van Brabant werd in 1533 opgericht. In dat jaar durfden de ingezetenen van Dessel het aan "van nieuw te doen construeren en opmaecken ... eenen wintmolen om haere Graenen en Coren daer op te maelene". Het was een dwang- of banmolen die toebehoorde aan de opeenvolgende hertogen van Brabant.

Molenaar Frans Van de Vliet en Maria Daems kochten in 1786 voor 44.928 gulden van keizer Jozef II de windmolen van Mol-Achterbos, de watermolen van Mol en de Oude molen van Dessel. Een jaarloon van 100 gulden was toen niet slecht. Van de Vliet was dus een vroeg-kapitalistische ondernemer, vergelijkbaar met Gustaaf Helsen (bouwmaterialen), meer dan honderd jaar later.

Enkele jaartallen in de balken: 1734 H.M. en 1820 Henricus Claes.

Een kadasterdocument uit 1827 beschrijft: "in hout vervaardigd, twee paar steenen welke niet gelijktijdig kunnen werken, minder goede staat, minder gunstig gelegen, onverhuurd".

Eigenaars:
- Ancien Régime: opeenvolgende hertogen van Brabant
- 1786, verkoop: Van de Vliet Frans Jan Francis en Daems Maria (zie hoger)
- voor 1834, eigenaar: Van de Vliet-Daems Jan Francis, de erfgenamen, in leven molenaar te Dessel
- 02.04.1851, erfenis: Vosters-Verwaest Jan Francis Simon, molenaar te Dessel (overlijden van Van de Vliet Elisabeth)
- 25.12.1873, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Jan Francis Vosters)
- 12.05.1892, verkoop: Vosters-Van Herck Louis, landbouwer te Dessel (notaris Ceulemans)
- 28.07.1895, verkoop: Vosters-Verbeeck Victor, molenaar te Dessel (notaris Ceulemans)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Verbeeck)
- 11.05.1899, erfenis: de kinderen (overlijden van Victor Vosters)
- 24.03.1903, verkoop: Raeymaekers-Van Gansenwinkel Carolus, bakker te Retie (notaris De Vel)
- 26.10.1911, verkoop: Raeymaekers-De Moitié Pieter Jozef, molenaar te Retie (notaris De Vel)
- 25.01.1952, verkoop: (van de grond) Mermans-Peeters Augustijn Jan-Baptist, betonwerker te Dessel (notaris Van Ussel)

In 1920 en 1930 werd de molen door de bliksem getroffen. In september 1932 sloeg de bliksem nogmaals in en verbrijzelde één van de wieken. Hij werd hersteld op aandringen van de Vlaamse Toeristenbond (V.T.B.), onder impuls van Jozef Van Overstraeten.

Tijdens de harde oorlogsjaren 1940-'45 geraakte de molen in verval door gedwongen rust. Men wilde hem laten klasseren, maar tevergeefs. De laatste eigenaar van deze molen Jos Raemaekers, bijgenaamd de Sterke, liet de vervallen molen in 1954 neerhalen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen


Literatuur

Dessel in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
Dessel zoals het vroeger was. Bijdragen tot de geschiedenis van Dessel, s.l., 1995.
J. Goots, Geschiedenis van Dessel, s.l., 1971.
R. Knaepen, Mol-Baelen-Desschel 1559-1795. De oude Keizerlijke Vrijheid en haar Voogdijdistrict, Mol, 1982.
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Noorder- en Oosterkempen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 72, 74-75
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 20.

Overige foto's

<p>Oude Molen</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Oude Molen</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Oude Molen</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Oude Molen</p>

Foto P.J. Lemmens (negatief en copyright: Stichting Levende Molens, Roosendaal)

<p>Oude Molen</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 1 mei 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens