De molen Dochy was een stenen graan- en oliewindmolen, type stellingmolen,  aan de westzijde van de Molenstraat ten noorden van de kerk van Passendale. Hij stond vóór de Eerste Wereldoorlog in de volksmond gekend als de molen Dochy. De molen werd kort voor 1792 opgericht door De Bie. Het was een zware molen van constructie, uitgerust met een stampkot (olieslagerij) op he gelijkvloers, maar hij was in de hogere zolders in gebruik  als korenmolen.

In de "Gazette van Gend" van 26 april, 10 en 24 mei 1792 verscheen de volgende verkoopsadvertentie: "Oproep door Joannes Baptiste de Bie, gezworen prijzer en deelman te Roeselare, aldaar wonende, en Servatius François Glorie, landmeter-prijzer te Beveren, als “uitreders” ten sterfhuize van heer en meester Antonius Xaverius de Bie (geboren in Roeselare en op 14 januari 1792 aldaar overleden als oud-pastoor). Door de Vierschaar van Roeselare wordt op 9 juli 1792 een publieke verkoop gehouden van zijn nagelaten onroerende goederen, waaronder - benevens twee notabele woonhuizen in Roeselare, twee kleine hofsteden resp. in Roeselare en in Rumbeke, en talrijke partijen land, bos en meers  in  Roeselare  en  Beveren - ook  een  schone koren- en oliewindmolen, enkele jaren voordien nieuw opgetrokken in steen, staande aan de Plaetse te Passendale. Instel der verkoping te Roeselare op 1 mei 1792 in de herberg het Trompete bij sieur Antonius de Jonckheere in Roeselare."

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dochy Bernard, landbouwer te Passendale
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Bernard Dochy)
- 04.056.1835, deling: Dochy Pieter (zoon van Bernard), olieslager te Passendale (notaris Christiaen)
- 27.08.1868, deling: Dochy-Logier Amandus Fidelius Constant (zoon van Pieter), olieslager te Passendale (notaris Verlez)
- 12.06.1886, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Amandus Dochy)
- 18.06.1891, verkoop: Vandenweghe-Dochy Arseen, koster te Passsendale (notaris Begerem)

Tussen 1820 en 1830 kwam de molen in het bezit van Bernard Dochy landbouwer te Passendale. In 1835 erfde zoon Pieter Dochy de molen. Hij bracht in 1850 aanzienlijke verbeteringen aan. Naast de windmolen liet hij een stoommaalderij met een hoge schoorsteen bouwen, maar maakte ook nog gebruik van de wind. De olieslagerij werd de belangrijkste activiteit.  Zoon Amand Dochy, gehuwd met Philomena Logier, erfde de molen in 1868.

Amandus Dochy overleed in 1886 en op 18 juni 1891 verkocht zijn weduwe de molen aan haar schoonzoon en dochter Arseen Vandenweghe-Dochy. Deze Arseen Vandenweghe was de koster van de kerk te Passendale. Een andere schoonzoon (Sylvain Vanlerberghe - Leontine Dochy) zorgde voor de uitbating vanaf 1900 ongeveer. In zijn woning hield Sylvain eveneens de herberg ‘Freyburg’ open. Deze naam vindt haar oorsprong in de Boerenoorlog in Transvaal.

De kap en de wieken werden in 1902 verwijderd en van dan af werd enkel nog mechanisch gemalen. De molenkuip werd alleen nog gebruikt als magazijn.

De molenromp werd in 1914-1915 volledig vernield. Na de oorlog werd op dezelfde plaats een nieuwe maalderij opgericht, opnieuw uitgebaat door Sylvain Vanlerberghe en later door zijn zoon Arthur Vanlerberghe - Julia Beheyt. Onder zijn impuls groeide de zaak uit tot een handel in granen, meststoffen en cichoreidrogerij. Deze zaak wordt nu verder uitgebaat door zoon Fritz Vanlerberghe - Linda Depuydt. In hun tuin ziet men vandaag nog de vooroorlogse molensteen ingewerkt.

Lieven DENEWET, Jozef MAES & Herman HOLEMANS

"Gazette van Gend", 26 april, 10 en 24 mei 1792
Jozef Maes, De Oude Windmolens van Passendale in: De Belgische Molenaar, LXIII, 1968, nr. 18, 23.
Gabriël Versavel, "Passendale en omliggende door de eeuwen heen", Het Zonneheem, XIV, 1984, 1, p. 5-16; 3, p. 2-14.
Gabriël Versavel, "Passendale 1914-1918. Met hulde aan de gesneuvelden en oudstrijders", Passendale, 1968².
H. Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R", Rotem, 2001.
Gabriël Versavel, "Passendale. Geschiedenis", Het Zonneheem, VII, 1978, nr. 2.
John Verpaalen, "Molens van de Frontstreek", Veurne, De Klaproos, 1995.
Mailbericht Willy Everaet, Zillebeke, 14.02.2014.