Molenzorg

Bevere (Oudenaarde), Oost-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Kapellemolen
't Snuifkot

Ligging
Deinzestraat 76
9700 Bevere (Oudenaarde)

zuidzijde
hoek met Windmolenstraat
Middelkouter
kadasterperceel A247


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Oliemolen, later koren- en oliemolen
Gebouwd
1735
Verdwenen
1918 - 3 nov., oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Kapellemolen werd in 1735 opgericht als houten oliewindmolen. Voor 1834 werd hij ook ingericht was als korenmolen. Hij stond aan de zuidzijde van de Deinzestraat (nr. 76) en de Windmolenstraat (die op de Poppkaart van ca. 1860 de "Molenaerstraet" wordt genoemd).

In de "Gazette van Gend" van 24 september 1792 verscheen de volgende advertentie: "Te huur of te koop: een oliewindmolen met het woonhuis (keuken, drie kamers, kelder, bakoven, zolder voor het leggen van zaad, enz.) en twee annexe “lochtingen”, groot 63 Oudenaardse roeden in erf met de molendam, staande in Bevere bij Oudenaarde buiten de Gentse Poort, ten voorhoofde op de nieuwe steenweg van Oudenaarde naar Deinze, verbinding gevende met de steenweg van Oudenaarde naar  Gent, Kortrijk en Doornik. De molen wordt nog tot de aanstaande kerst-avond gepacht door sieur Ludovicus Gevaert, burgemeester van Bevere. Inlichtingen bij advocaat Lefebure d’Hof-driesche, wonende in Oudenaarde (Hoogstraat)."

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: a) Roelandts Mathieu, de erfgenamen en b) Verspieren, de weduwe en de kinderen
- 1841, verkoop: Onraet Charles, te Gent
- 06.06.1850, verkoop: Senesal Jan-Baptist, handelaar te Bevere-Oudenaarde (notaris Platteau)
- later, erfenis: de kinderen: a) Senesal Justine, eigenares te Bevere-Oudenaarde, b) Senesal Pierre Edouard, geneesheer te Waregem, c) Senesal Charles Henri, gemeentesecretaris te Bevere-Oudenaarde en d) Senesal Nathalie Marie, eigenares te Bevere-Oudenaarde (overijden van Jan-Baptist Senesal)
- 08.11.1866, deling: Senesal Nathalie Marie, eigenares te Bevere-Oudenaarde (notaris grau - pacht voor vijftig opeenvolgende jaren)
- 15.06.1879, erfenis: (van het gebouw): a) Hauman Marcellus, olieslager te Bevere-Oudenaarde en b) Hauman Romain, olieslager te Bevere-Oudenaarde (overlijden van Leonard Hauman)
- 13.01.1888, erfenis: (van de grond): a) Senesal Polydoor, brouwer te Oudenaarde, b) Senesal Alfred, minderjarige en c) Senesal Gaston, minderjarige (overlijden van Nathalie Marie Senesal)
- 07.02.1897, deling: (van de grond) Senesal-Paeme Gaston, zonder beroep te Bevere-Oudenaarde (notaris Vandenstaepele)
- 05.04.1898, erfenis: (van het gebouw) Hauman Cesar, molenaar te Bevere-Oudenaarde  en b) Hauman Marcellin, zonder beroep te Bevere-Oudenaarde (overlijden van Romain Hauman)
- 11.12.1898, erfenis: (van het gebouw) Hauman Cesar, molenaar te Bevere-Oudenaarde (overlijden van Marcellin Hauman)
- 1905, verkoop (van de grond) Hauman Cesar, molenaar te Bevere-Oudenaarde
- 08.06.1929, gift: Hauman Gabrielle Marie Pelagie Constance, zonder beroep te Bevere-Oudenaarde (notaris Pede - de puinen op A247a worden nog vermeld)

De driezolder-staakmolen werd in de nacht van 3 op 4 november 1918 door de Duitsers in brand gestoken.

De laatste molenaar, Cesar Hauman, vertelde rond 1930 aan molenaar Hector-Arthur Vindevogel (pseudoniem: Torie Mulders) uit Tiegem over de verdwijning, het uitzicht en de inrichting van de molen. Gebaseerd op deze getuigenis schreef Mulders: "Er hingen acht snuifstampen, vier oliestampen, twee heyen, voor- en naslag, een koppel zaadbrekers, een koppel graanmaalstenen en een kleinere koppel steen om lijnmeel te maken". Hij had de molen ook nog zelf gezien: "''k Zie ze nog, zoo donker van kleur en buitenmate groot van afmeting de gansche streek beheerschen". De bovenste twee zolders waren voorbehouden voor de graanmolen; de onderste zolder herbergde de olieslagerij en de snuifstamperij (vandaar de volksnaam 't Snuifkot).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (58-59).
Links van de baan naar Kruishautem, in den hoek van de straat die langs 't Fortje en de Schurse naar de "Belle Hötesse" leedt, op den barm, stond hoog en breed van steek de Kapellemolen.
'k Zie ze nog, zoo donker van kleur en buitenmate groot van afmeting de gansche streek beheerschen.
z'Is weg...
In den nacht van 3 naar 4 November 1918 werd ze door de Duitschers in brand geschoten.
Oscar Hauman, de gewezen molenaar, een flinke zeventiger die ik in zijn schoon ouderwetsch molenhuis ging opzoeken vertelde mij met weemoed hoe hij ze heeft zien ten gronde afbranden, laaiende als een machtige fakkel in de nacht, met haar schoon en veelvuldig materiaal.
Er hingen acht snuifstampen, vier oliestampen, twee heyen, voor- en opslag, een koppel zaadbrekers, een koppel graanmaalsteenen en een kleinere koppel steenen om lijnmeel te maken.
Moest ze inderdaad groot zijn?
Haar eigenlijke naam, zijne de Kapellemolen, werd niet vernoemd, daar die molen mondsgemeen gekend was onder den naam van 't Snuifkot, gezien daar snuif gestampt werd.
Ze werd gebouwd in 1735 en heeft alzoo omtrent twee eeuwen lang, gebruikt door de familie Haquman, de stormen doorstaan. De laatste oorlogsstorm was haar te machtig.
't Muldersbloed is er nog niet uit, uit die familie, want alhoewel de jonge Hauman een andere levensweg dan windmolenaar gekozen heeft, leeft nog in de dochter den drang naar de windmolen.
Tusschen de teerligen, in 't midden van den nog onschonden dam is een notelaar geplant.

Literatuur

Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", 24 september 1792.

Werken
Lieven Denewet, Windmolens met drie en meer functies in Vlaanderen", Molenecho's, XVI, 1988, 1, p. 3-13.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
J. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974.
Marc De Smet & M. Versmessen, Herinneringen aan Bevere, Oudenaarde, 1978.
Oudenaarde in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (58-59).

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 31 augustus 2023

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens