De Molen van Strijland was een houten graanwindmolen op Het Strijland, op 2,3 km ten westen van de kerk van Gooik. Hij stond op een 45 meter hoge heuvel, tussen de Heideheuvel en Neigembos, niet zo ver van de steenweg Halle-Vilvoorde.

Het octrooi van deze molen (als koren- en oliewindmolen) werd in naam van keizer Jozef II verleend op 22 juli 1789 aan Michel De Ro uit Gooik. Twee jaar later, op 31 augustus 1791, bekwam hij de toestemming voor een termijnverlenging van 9 à 10 maanden om zijn molen op te richten. In zijn verzoekschrift maakte De Ro kenbaar dat hij met de oprichting al begonnen was, maar dat "la malheureuse insurrection qui éclate peu de tems après dans ces Provinces" hem verhinderde om de molen af te werken. Dat hij alludeert op de politeke-militaire gebeurtenissen (de Brabantse Omwenteling) blijkt ook  uit: "la fureur d'endosser le harnois bigaré des trouppeaux Patriotiques rendoit les villes dépeuplées d'artisans et les campagnes dégarnies de cultivateurs". In de akte werd bepaald dat, indien de molen na het verstrijken van de nieuwe termijn nog niet gebouwd zou zijn, het octrooi (van 1789) vervallen zou verklaard worden. De opeenvolgende Franse invallen zorgden ervoor dat Michel De Ro andermaal zijn molen niet af kon werken. In de "sethboeken" van het jaar 1795 staat de molen nog niet aangetekend voor de belastingen.; eerst in 1796 werd hij uitgebaat.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dero-Walravens Michaël, molenaar te Gooik
- 18.05.1837, deling: Dero Carolus, molenaar te Gooik (notaris Zeghers)
- 27.07.1873, gift-verdeling & 12.07.1880, erfenis: a) Dero Philemon, molenaar te Gooik en b) Dero Caroline Pauline (notaris De Valkeneer Sylvain, Gooik)(overlijden van hun vader Carolus De Ro op 12.07.1880).
- 03.01.1905, erfenis: Dero Philemon, molenaar te Gooik (overlijden van Paulina Dero)
- 14.07.1910, testament van Philemon Dero (+09.08.1910): Dubois-Polle Theodore, molenaar te Gooik (notaris Bulck)

Philimon De Ro en De Ro Paulina Carolina De Ro werden eigenaars bij het overlijden van hun vader Carolus De Ro te Gooik op 12 juli 1880. (Akte nr. 179 verleden voor notaris De Valkeneer Sylvain te Gooik op 27-07-1873, "Donation Partage"). Bij het overlijden van Pauline De Ro te Gooik op 3 januari 1905 werd De Ro Philimon De Ro alleen eigenaar. Bij testament van 14 juli 1910 gaf Philimon De Ro aan Theodore Dubois de graandwindmolen, het hof, het huis en de boomgaard (wijk D nummers 501, 502, 503 en 504).
Philimon De Ro overleed enkele dagen later op 9 augustus 1910.

De standaardmolen van Strijdland was uitgerust met drie steenkoppels: twee paar Franse van 1,80 meter en een paar Engelse van 1,50 meter, elk voorzien van een regulator. Daarnaast bevatte hij een builmolen, een kuismachine en een haverpletter.

Naast de molen kwam een stoommaalderij, maar er werd ook nog met de wind gemalen. Op vastenavond 1931 brak de houten pestel af op 1 meter van de askop, terwijl de molen hard draaide. Na dat ongeluk geraakte de molen stilaan in verval, waarna hij in 1944 werd afgebroken. De molenberg is nog zichtbaar.

De voormalige molenaarswoning met één verdieping (19de eeuw) en het gebouw van de aanpalende mechanische maalderij bestaan nog en zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Tekst op een prentkaart

Gooik. - Molen van Strijland
Dateert van 1792 (toelating Keizer Jozef II); staat tusschen Heide-heuvel en Neigem-bosch, op een boogscheut van Steenweg Halle-Ninove; 45 m. hooggelegen; is vervangen door vuurmolen.

---------------------------

J.-F. Vinckx, "De Molens van ’t Payottenland", in: Eigen Schoon en De Brabander, XIV, 1931, 3-4, p. 87-88 (Gooik Molen van Strijland)

Een half uur van ’t dorp, langsheen de Oetingse baan, 45 m. hoog, is hij gelegen. Een steenworp vandaar ziet hij de statige olmenrijen, die de steenweg Halle-Ninove omzomen; daar achter, in ’t verschiet, de vermaarde heuvel van Kester-Heide; links en rechts achter en voren, steken de torennaalden hemelwaarts der kerken van Oetingen, Neigem, Lieferingen, Gooik, Meerbeek en Ninove.
De toelating tot het bouwen werd in 1789 gegeven uit naam van keizer Jozef II, te Brussel, op 22 juli (De toelating is een Frans stuk op perkament, voorzien van een groot rood zegel in een doosje gestoken). De molen diende binnen het jaar nog afgewerkt. Denkelijk werd de molen dan met de slechte tijden niet afgewerkt; want eerst in 1796 werd hij uitgebaat (graan- en oliemolen); zo zegt ons een verdeling van het grondgebied der gemeente op 22 Flor. Jaar V. Daar spreekt men van 1e sectie van den “ouden windtmolen”, 2e sectie van den “nieuwen windtmolen”.
In de “sethboeken” over 1795 staat hij nog niet aangetekend voor de belastingen, daar waar én de water- én de windmolens wel staan.
Het molenaarshuis dagtekent van 1791. De molen werd afgewerkt, heel nieuw, te Denderhoutem en opgetrokken voor de familie de Ro. Op de molentremel staat het jaartal 1813. In het begin der XIXe eeuw vermelden de gemeenteboeken de Wwe Michiel De Ro, maalderin. Haar zoon Karel “verklaert te beginnen van de 1 juli 1823 de wooninge van zijne moeder te verlaeten en voor zijne wooninge te nemen op den graen- windmolen tot Strijlant onder dito Gooik”.
De familie De Ro bleef eigenaar tot in 1892. Alsdan kocht Alfons Zeghers de molen; in 1894 verhuisde hij naar de molen van Tuitenberg (St. Kwintens-Lennik), die hij gekocht had, en liet Strijland over aan zijn broeder Hendrik, gehuwd met Clementina Van der Perre, dochter van Jan, de bekende molenaar van Lennik (Men herleze, wat we over de molens van Tuitenberg en Lennik-dorp hebben medegedeeld). Hendrik Zeghers maalde op Strijland tot in ’t jaar 1900, wanneer hij naar Schepdaak, zijn geboortedorp, terugtrok om er eigenaar-molenaar te worden op de watermolen van St. Gertrudis-Pede. (In september 1917 heeft hij die molen aan zijn oudste zoon Jozef overgelaten). Sedert 1900 is Theodoor Dubois de eigenaar van Strijland-molen, en zet er nog steeds het bedrijf voort.
Strijland kent de Molenbeek, die water en kracht geeft aan drie molens: een op zijn grondgebied, een te Neigem en een te Meerbeek; - in de buurt van zijn windmolen, den Molenberg, het Molenveld of den Molenkouter en de Molenweg.

(De meeste bijzonderheden over Strijland danken wij aan M.M. Luc. De Weerdt en Jozef Roobaert).

(Afbeelding: Molen Strijland 1930 – pentekening Luc. De Weerdt) 

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Raad van Financiën, nr. 1932 (akte van verlenging, 31.08.1791).

Werken
J.-F. Vinckx, "De Molens van ’t Payottenland", in: Eigen Schoon en De Brabander, XIV, 1931, 3-4, p. 87-88 (Gooik Molen van Strijland)
E. D(e) K(inderen), "De molen van Strijland te Gooik", De Belgische Molenaar, LXXIII, 1978, 23, p. 304-306.
Moonens Serge, "Het windmolenbestand in Gooik. Eenoverzicht van de 8 Gooikse windmolens", Heemkundige Kring van Gooik, XXIV, 2009, 2 (nr. 84), p. 16-17.
Moonens Serge, "Wiekentaal. De taal van de windmolens", Heemkundige Kring van Gooik, XXIV, 2009, 1 (nr. 83), p. 20-21.
Bernard Roobaert, Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen, Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180;
B. Roobaert, Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen, in: Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.
Els De Kinderen, De molen van Strijland te Gooik, Levende Molens, I, 1978, nr. 20, p.304-306.
Herman Holemans, Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L), Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
M.A. Duwaerts e.a., De molens in Brabant, Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Christiane De Maegd & Suzanne Van Aerschot, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent, 1985.
De Kinderen Els, "De molen van Strijland te Gooik", in: Levende Molens, I, 1978, 20, p. 304-306.

Mailberichten
Marc Dero (afstammeling van de molenaarsfamilie Dero), 21.10.2016.