Molenzorg

Boekhoute (Assenede), Oost-Vlaanderen


Prentkaart ed. Camille Buysse-Hamerlinck. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Oostmolen
Molen Ego
Molen Matthys

Ligging
Tingelhoek 9
9961 Boekhoute (Assenede)

noordzijde
300 m N v.d. kerk
kadasterperceel A303


toon op kaart
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1446 (hout) / 1866 (steen)
Verdwenen
1923, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Oostmolen was een houten korenwindmolen op de noordzijde van Tingelhoek (nr. 9), op 300 meter ten noorden van de kerk van Boekhoute. Hij werd voor 1466 gebouwd. We vinden hem aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Boekhoute:
"il y a deux moulins à vent, ne formant qu'une classe. J'estime qu'en raison de leur situation et de la population ils peuvent être évalués à fr. 350 en revenu brut."

De windmolen werd in 1834 ondergebracht in de 1ste klas, met een kadastraal inkomen van 324 frank.

Naast de windmolen stond een rosmolen (nog vemeld in 1892) om ook in windstille periodes te kunnen malen.

In 1866 werd de staakmolen vervangen door een zeer hoge, stenen stellingmolen. Het was een zogenaanmde kettingkruier, waarbij het wiekenkruis met een omlopend touw naar de wind werd gericht (gekruid), in plaats van met staart en schoren.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Ego Jan-Baptist, bakker te Boekhoute
- 15.05.1843, deling: Ego Alexander Frederik, molenaar te Boekhoute (onderhandse akte)
- 14.04.1876, erfenis: Ego Charles Louis, bakker en later molenaar te Boekhoute (overlijden van Alexander Ego)
- 26.03.1889, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Charles Louis Ego)
- 18.09.1889, deling: Ego-Van Hecke Hugo, bakker te Boekhoute (notaris Van Peene)
- 24.03.1892, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Hugo Ego)
- 08.05.1892, deling: De Vleeschouwer-Ego Seraphin, de weduwe en de kinderen, zonder beroep te Boekhoute (notaris Van Hecke - "eenen schoonen koornwindmolen, onlangs in steen nieuwgebouwd met berg, roskot").
- 03.09.1905, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Ego)
- 24.11.1909. verkoop: Matthys-Berckmoes Désiré, molenaar te Boekhoute (notaris Steegers - een stenen graanwindmolen)
- 06.07.1915, erfenis: de kinderen (overlijden van Désiré Matthys)
- 21.02.1920, verkoop: Matthys-Mattheeuws Jules, molenaar te Boekhoute (notaris De Dobbelaere - stenen windmolen met magazijn)

In 1911 werd een petroleummotor in de molen geplaatst. In de eerste wereldoorlog gebruikten de Duitsers de molen, naast de kerktoren, als tweede observatiepost.

Jules Matthys-Mattheeuws, molenaar te Boekhoute, liet de grootse molen in 1923 afbreken. Die sloop veranderde heel de dorpsaanblik van Boekhoute. J. Van de Walle schreef toen in een plaatselijk blad: «De wieken waren als vermanende vingers voor de gemeentenaren. Die molen werd enkele maanden geleden afgebroken en dat was een roekelooze daad, waar men nog lang om zal treuren»!
Toen vroeger talrijke landverhuizers naar Amerika trokken konden zij van op de Westerschelde bij Philippine voor het laatst de drie kenschetsende hoge gebouwen van hun dorp nog eens zien: de kerktoren, de stenen molen (hoogte 42 m) en de mouterij.

Na de sloop van de windmolen werd in 1923 een nieuwe korenmaalderij met gasmotor gebouwd. In 1956 werd de maalderij nog vergroot. De bedrijvigheid werd rond 1989 stopgezet.
De maalderij is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige en technische beschrijving van de maalderij (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Aan de straat gelegen, gewit bakstenen maalderijgebouw met ijzeren schuifpoort en rondboogvensters. Goed bewaarde maalinrichting met twee steenkoppels met alle bijbehorende uitrusting: steenkisten, kaar, lichtwerk, onderaandrijving, regel- en touwwerk, meelgoten, enz. Dieselmotor Deutz met inbegrip van mazoutvat, waterpomp voor koelwater en aandrijving, geplaatst ter vervanging van de oorspronkelijk armgasmotor, aangekocht voor WO II, doch slechts in gebruik na de oorlog. Overbrenging met drijfriem. Bewaarde haverpletter, eveneens met aandrijving, en bascuul.

Literatuur

Alfons Ryserhove & Romano Tondat, "Oud Boekhoute 3", Ons Meetjesland, V, 1972, 1.
Alfons Ryserhove & Romano Tondat, "Oud Boekhoute (4)", Ons Meetjesland, V, 1972, 2.
Paul Van Britsom, "Enkele gegevens over de oorlog 1914-1918 te Boekhoute", Ons Meetjesland, XVII, 1974, 2;
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Assenede, Eeklo, Kaprijke, Maldegem en Sint-Laureins, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 21N.

Overige foto's

<p>Oostmolen<br>Molen Ego<br>Molen Matthys</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Oostmolen<br>Molen Ego<br>Molen Matthys</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Oostmolen<br>Molen Ego<br>Molen Matthys</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Oostmolen<br>Molen Ego<br>Molen Matthys</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Oostmolen<br>Molen Ego<br>Molen Matthys</p>

Prentkaart.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 18 oktober 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens