Voormezele (Ieper), Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- Vierstraatmolen, Molen Vandenbroucke
- Ligging
- Kemmelseweg
8902 Voormezele (Ieper)
oostzijde
Kemmelstraat 1 (Kemmel, Heuvelland)
hoek met Vierstraat
gehucht (Grote) Vierstraat
grens met Kemmel (Heuvelland)
kadasterperceel A651b
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- 1844
- Verdwenen
- 1915 - 13 november, oorlog
- Type
- Stenen stellingmolen
- Functie
- Korenmolen, oliemolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 4743
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Vierstraatmolen was een stenen koren- en oliewindmolen, type stellingmolen, in het gehucht (Grote) Vierstraat, op de hoek van de Kemmelseweg en de Vierstraat, maar waarbij het woonhuis in de Kemmelstraat 1, grondgebied Kemmel (Heuvelland), is gelegen.
De molen werd in 1844 werd opgericht, mits toelating van de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen aan Karel Vanpoucke uit Kemmel.
We zien hem aangeduid met het rond teken van een stenen molen op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).
Molenaar Henri Vandenbroucke plaatste in 1909 een stoommaalderij. Hij overleed een jaar later.
Tijdens de slag om de Kemmelberg in 1915 werd het gehucht met de molen verwoest. Onderpastoor Achiel Van Walleghem schreef in zijn oorlogsdagboek "De oorlog te Dickebusch en omstreken" (1914-1918): "Zondag 13 november 1915 - Slecht weder. Op de Vierstraat staat de molen nog recht, doch men kan er doorzien". Van de molenuïne werd door een Engelse soldaat een tekening gemaakt die nu bewaard wordt in het Imperial War Museum te Londen.
Op vrijdag 1 februcari 1918 bezocht Van Walleghem nogmaals Vierstraat met landbouwer Remi Depuydt. Hij schrijft: "Op en rond de Vierstraat stonden vele soldatententen, doch van het gehucht bleef niets meer over. Molen, brouwerij en huizen waren ten gronde afgebrokkeld".
Na de oorlog werd op dezelfde plaats een mechanische maalderij opgericht, die sinds 1930 werd uitgebaat door de familie Nuytten. Deze maalderij ligt al lang stil, maar het gebouw (met het typische kapje voor het hijsen van de zakken) bestaat nog.
Opeenvolgende eigenaars:
- 1844, opbouw: Vanpoucke-Packet Karel, olieslager te Kemmel (op grond van Leuridan-Dehem Joannes Franciscus, brouwer te Kemmel)
- 03.06.1851, verkoop: (van het gebouw) Vandenbroucke-Schrevel Pieter Jacobus, molenaar te Kemmel (notaris Mahieu)
- later, erfenis: (van de grond) en de kinderen (ovelrijden van vrouw Dehem)
- 19.04.1875, verkoop: (van de grond) Vandenbroucke-Schrevel Pieter Jacobus, handelaar te Kemmel (notaris Butaye)
- 29.06.1896, gift: (voor vruchtgebruik) Vandenbroucke-Schrevel Pieter Jacobus, handelaar te Kemmel en (voor naakte eigendom): a) Vandenbroucke Henri, zonder beroep te Kemmel, b) Vandenbroucke Pharaïlde, zonder beroep te Kemmel, c) Vandenbroucke Kamiel, zonder beroep te Kemmel en d) Vandenbroucke Renilde, zonder beroep te Kemmel (notaris Thevelin).
- 08.07.1900, erfenis: a) Vandenbroucke Henri, zonder beroep te Kemmel, b) Vandenbroucke Pharaïlde, zonder beroep te Kemmel, c) Vandenbroucke Kamiel, zonder beroep te Kemmel en d) Vandenbroucke Renilde, zonder beroep te Kemmel (overlijden van Pieter Jacobus Vandenbroucke)
- 25.09.1900: verkoop: a) Vandenbroucke Henri, zonder beroep te Kemmel, b) Vandenbroucke Pharaïlde, zonder beroep te Kemmel, c) Vandenbroucke Renilde, zonder beroep te Kemmel (notaris Thevelin - deel van Camiel)
- 27.12.1910, erfenis: a) Vandenbroucke Pharaïlde, zonder beroep te Kemmel en b) Vandenbroucke Renilde, zonder beroep te Kemmel (overlijden van Henri Vandenbroucke)
Lieven DENEWET, John VERPAALEN & Herman HOLEMANS
Literatuur
W. Desodt, "Voormezele", Voormezele, eigen beheer, 1982.
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z" , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
John Verpaalen, "Molens van de frontstreek", Koksijde, De Klaproos, 1995.
Jozef Maes, "Twee molens te Voormezele", De Belgische Molenaar, LXII, 1962, 12 (22 juni).
Roland Annoot, "De molens in het Westland", Ieper, 1950.
Achiel Van Walleghem, "De oorlog te Dickebusch en omstreken 1914-1918", I, p. 189.