De Moulin Demey of Moulin des Quatre Vents was een houten korenwindmolen aan de oostzijde van de Houthemsesteenweg (chaussée de Houthem), iets ten zuiden van de Dadizelestraat (rue de Dadizele).

Een eerste houten korenwindmolen werd hier in 1772-1773 opgericht door de hertog van Orléans, in zijn hoedanigheid als heer van Komen waarvan het dorp Houthem afhing. Hij ontving op 19 juni 1772 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia.

We zien hem al aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen, in de Atlas der Buurtwegen (1846), op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Voor de eerste wereldoorlog werd de molen begaan door de molenaarsfamilie Igoth.
De molen werd door Duitse veldartillerie omvergeschoten op 1 januari 1915, tijdens de eerste Slag om Ieper.

Molenaar Emile Demey uit Houthem (°Geluveld 03.01.1882 - +Houthem 14.10.1960, gehuwd met Honorine Bonduelle) kocht in 1920 de houten windmolen van Bierbeek aan van J. Wuyts-Sallets (maalder-burgemeester te Bierbeek-Haasrode) en liet hem overbrengen naar Houthem. Hij maalde voor de eerste keer op 6 december 1922.

Op dinsdag 16 juni 1931, rond 18 uur, werd het tweejarig kleinzoontje André Masil van molenaar Emile Demey dodelijjk getroffen door een wiekslag. Zie hierna de berichtgeving in het weekblad "Het Ypersch nnieuws" van zaterdag 20 juni 1931 (p. 8, kol. 3):
"Houthem - Knaapje gedood. - Dinsdag, rond 6 u. 's avonds, was de windmolen van den maalder Demée (= Demey) stilgevallen, daar de wind van richting gedraaid had. De mulder kwam zijn vrouw roepen om hem bij het keeren van den molen te helpen, doch toen de molen terug naar den wind gekeerd was begon hij op 't onverwachts opnieuw te draaien. Het kleinzoontje van den maalder, André Masil, 2 jaar oud, dat zijn grootmoeder tot bij den molen vergezeld had, werd bij ongeluk door een der wieken van den molen gevat en een eind verder ten gronde geworpen. Het kindje was om zeggens op slag dood. Het verdriet der ouders en grootouders is pijnlijk om zien."

De staakmolen werd op 28 mei 1940 door Engelse genietroepen met springstof volledig vernield.

Lieven DENEWET

Le village d'Houthem relevait de la seigneurie de Comines. Le duc d'Orléans, en qualité de seigneur, fit construire sur ses terres en 1773 un moulin à vent qui était exploité avant 1914 par la famille Igoth. Détruit durant la Première Guerre Mondiale, il fut reconstruit et fontionna pour la première fois le 6 décembre 1922. Dès lors, il fut confié à la famille Demey. Les combats sur le canal de Comines provoquèrent sa disparation définitive le 28 mai 1940.
Le moulin et la maison du meunier ont été parés à l'occasion d'un mariage dans la famille.

Jean-Marie DUVOSQUEL

Archieves - Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamer, papiers des officiers comptables, nr. 111 (oprichting 1772).
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1890 (oprichting, 1772).

Sources édités - Uitgegeven bronnen
"Het Ypersch nieuuws", zaterdag 20 juni 1931, p. 8, kol. 3.

Ouvrages - Werken
J. Six, Histoire de Houthem en Flandre méridionale, Wervik, 1e edit., 1963, p. 12-13, 26; 2d ed., Wervik, 1970, p. 15-16, 43.
Edmond Eekhout, "Le dernier moulin à vent d'Houthem (1922-1940)", Mémoires de la Société d'Histoire de Comines-Warneton et de la Région, tome 22, 1992, p. 375-398.
Hanonia - Moulins en Hainaut", Bruxelles, Crédit communale, 1987, p. 363.
C. Devyt, De Westvlaamse windmolens in de oorlogsjaren, Biekorf, 1945.
Jozef Maes, "De Molen van Houthem bij Ieper", De Belgische Molenaar, jg. 1963, nr. 6, p. 102.
Jacques Lorthiois, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (119).

Info Joseph Six (+), plaatselijk heemkundige, Marcq-en-Baroeul (F).