De Molen van Morette is een stenen korenwindmolen op de heuveltop aan de westzijde van Edingsesteenweg nr. 208 (de oude Romeinse baan of Duivelsweg), op 3 k ilometer ten zuidwesten van het centrum van Asse.

Een zekere Oris bouwde rond 1830 de gesloten hoeve aldaar om tot "het kasteel van de Morette". Toen werd aldaar eveneens een grote stellingmolen opgericht (jaarankers "1831" in de romp) ten bate van een likeurstokerij. Het geheel werd in 1838 verkocht aan Luc François Maillard en in 1857 geërfd door Henri Felix Van Hoorde uit Brussel, die er zijn zomerverblijf van maakte. Sindsdien bleef het goed ononderbroken in het bezit van deze familie.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1831, opbouw: Oris-Parijs, te Sint-Ulriks-Kapelle
- 1838, verkoop: Maillard Luc François, eigenaar te Brussel
- 03.06.1857, erfenis: Van Hoorde-Maillard Henri Felix, koopman te Brussel (overlijden van Luc Maillard)
- 05.11.1880, erfenis: a) Van Hoorde Joseph Henri Philippe, eigenaar te Brussel en b) Van Hoorde Emile Antoine, advocaat te Brussel (overlijden van Henri Van Hoorde)
- 10.01.1884, deling: Van Hoorde-Spitaels Jean
- 15.06.1904, deling: a) Van Hoorde-Spitaels Jean, de weduwe en b) Van Hoorde Hubert Joseph Henri Jacob, eigenaar te Brussel (notaris Lagasse)
- 26.01.1918, erfenis: a) Van  Hoorde-Spitaels Jean Joseph, de kinderen en b) Van Hoorde-Falesse Hubert Henri Jacob, eigenaar te Brussel (overlijden van de weduwe Spitaels van Jean Van Hoorde)
- 25.02.1947, deling: Tigar-Van Hoorde Stephen Thomas, zonder beroep te Asse (notaris Lohet)
- 01.04.1979, erfenis: a) Van Hoorde Géneviève Elisabeth Marie, zonder beroep te Asse en b) Van Hoorde Cathérine Marie Hélène, zonder beroep te Asse (overlijden van Stephen Tigar)

Reeds in 1880 werd de bedrijvigheid stilgelegd. Bij een hevige wind rond 1895 is eerst één wiek uitgevallen en daarna verwijderde men de drie andere. Enkele jaren later stortte de houten gaanderij in, de molenkap geraakte klem, weer en wind begonnen hun vernielend werk...

Voor de tweede wereldoorlog had de Touring Club van België de Morettemolen als toeristische trekpleister in zijn lijsten opgenomen. In 1937-1938 werd de molen uitwendig gerestaureerd en werd de kap vernieuwd. Het molenwerk was toen al grotendeels verdwenen. Tijdens de tweede wereldoorlog nestelde de bezetter zich in het kasteel en de molen deed dienst als uitkijkpost om de hele streek onder conrrole te houden. De Duitsers verwijderden in 1942 het bovendeel van de kap om een plat dak te bekomen. Vandaag getuigt de bakstenen romp van een bewogen verleden. Begin 1987 waren er plannen om van het natuurdomein één groot pretpark te maken. Deze plannen gingen gelukkig niet door en op het einde van 1987 werd het domein beschermd als landschap.

De molenromp onderging onlangs een renovatie, waarbij de hoog opgeschoten klimop werd verwijderd. Een restauratie als volledige windmolen zit er evenwel niet in. Ook al is de molen op een grote hoogte gelegen, de vele omringende bomen zouden hem alle windvang ontnemen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

H.J. Herpelinck, "Het landschap met de Morette-molen te Asse eindelijk beschermd", in: Molenecho's, XVII, 1989, p. 62-65.
Herman Holemans, "De windmolens van Asse", in: Ons Molenheem, 1997, 3, p. 72.
Jaak Ockeley, Historiek der straten van Asse, Asse, 1967.
Jaak Ockeley, Leven aan de bron. Een inleiding tot de geschiedenis van Asse, Asse, 1965.
Jan Lindemans, "Toponymie van Asse", Brussel, 1952.
"Asse in oude prentkaarten waarin tevens afbeeldingen uit Asbeek, Asse-Terheiden, Terlinden, Waarbeek en Walfergem", Zaltbommel, 1973, nrs. 48, 49, 50;
H. Holemans, "De windmolens van Asse", in: Ons Molenheem, 1997, 3, p. 72-78.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991, p. 17.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
J. Van der Meulen (pseud. van Jozef Van Overstraeten), "De windmolens van Asse", in: "De Galm", Asse, 1947, 15 en 22 februari.
F. Ringoot, "Wind- en Watermolens te Asse (Brabant)", in: Ons Molenheem, jg. 6 (1986), nr. 1 (maart), p. 17-18.
"De windmolens van het Payottenland en de streek van Asse", in: Brabant, maandelijks informatiebulletin van de Toeristische Federatie van de Provincie Brabant, XII, 10, oktober 1960, p. 29-30.
[Jozef van Overstraeten], "De molens uit onze streek; de molens van Assche [door] Jozef van der Meulen", in: De Galm, weekblad voor West-Brabant, Asse, II, 5, 1.2.1947; II, 6, 8.2.1947; II, 7, 15.2.1947 en II, 8, 22.2.1947. [Geschiedenis, beschrijving en iconografie van alle molens die in Asse staan of stonden];
H.J. Herpelinck, "Ternat - De Memoires van een Dorp", Ternat, 1996, p. 123.
D. De Grave, "Geschiedenis der gemeente Assche", Assche 1900, p. 535 (enkele regels);
H.J. Herpelinck, "Ternat: De drie gemeenten", Ternat 1999, p. 102-103.
Lieven Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, nr. 2-3.