Op 't Hof Van de Putte, een vierkantshoeve in de Sint-Ursmarsstraat 16, in het centrum van Zegelsem, staat nog het gebouw van een binnenrosmolen. Vroeger een houten gebouw, achteraanpalend aan een dwarsschuur ten zuidoosten van het erf. Het houten stijlwerk werd later opgevuld met baksteen.

De rosmolen dateert uit 1803. De inrichting is vewijderd. Er wordt nog een kam van een kamwiel bewaard.

De landbouwersfamilies en Christiaens waren eeuwenlang de uitbaters. De laatste landbouwer, tot 1989, was Remi Van de Putte. Toen kocht Georges De Busscher de vierkantshoeve aan en richtte hem in als kunstgalerij en feestzaal. Het rosmolengebouw zelf is ingericht als bar. De gebouwen zijn niet beschermd, maar wel opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Maarten OSSTYN, Adegem

Over 't Hof Van De Putte (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Voormalige hoeve z.g. ".t hof Van De Putte" naar de laatste landbouwersfamilie die sinds 1913 de hoeve bewoonde en ze van 1951 tot 1989 in haar bezit had. Sedertdien vernieuwingen en aanpassingen vooral binnenin wegens functiewijziging.
Aan de straat gelegen grote gesloten hoeve, gedeeltelijke aanpassing en vergroting uit het derde kwart van de 19de eeuw  van hoeve met losse bestanddelen die volgens locale bron zou opgericht zijn in 1792 door Bernaerdus Baert, ten noordoosten palend aan de tuinmuur van de pastorie. Rondom gekasseide onregelmatige vierhoekige binnenplaats heden met centraal aangelegd tuintje in plaats van mestvaalt.

Ten noordoosten, bakstenen boerenhuis van zes traveeën onder zadeldak (pannen, niet evenwijdig aan de straat), met vlechtingen in beide zijpuntgevels.
Binnenshuis gedateerd 1792 op recent vernieuwde moerbalkconsole (groter model geïnspireerd op de originele). Steekboogvensters met luikduimen in de verankerde gewitte erfgevel (in het zuidwesten), vier ervan met sponning (houtwerk en lekdorpels vernieuwd). Twee in hardsteen gevatte getraliede keldervensters. Erfdeur met blind bovenlicht in grijsgeschilderde rechthoekige bakstenen omlijsting. Getrapte daklijst met hanggoot. Vierdelige huiskelder met gedrukte tongewelven en bakstenen keldertrap. Woning voorts met bewaarde indeling en nog enige typische interieurelementen: grote centrale keuken met binnenportaal en samengestelde balklaag; links in "beste kamer" bepleisterde zoldering met stuclijstwerk en eenvoudige neoclassicistische marmeren schouwmantel.

U-vormig tot een geheel aaneensluitende lange bakstenen bedrijfsgebouwen onder pannen zadeldaken, heden met uitzicht van het tweede kwart van de 19de eeuw doch waarschijnlijk nog deels uit eind 18de eeuw (cf. sporen van kleinere zijpuntgevels met vlechtingen en verschillend metselwerk). Brede korfboogvormige poorten met doorrit en gevelaflijning door getrapte daklijsten met overhoekse tandlijst. In de twee eerste traveeën aan de straat, links van de toegangspoort, balklaag met bepleisterde troggewelven tussen overhoekse kinderbalken.

Ten zuidoosten, dwarsschuur binnenin deels aangepast tot kunstgalerij. Achteraanpalende vroegere rosmolen recent aangepast (merendeels herbouwd). Tegen de linker zijpuntgevel in de oostelijke erfhoek aangebouwde bakoven onder lessenaarsdak.

Ten zuidwesten, vleugel met stallen voorzien van ovale vensters in de achtergevel; van zuid naar noord: koeienstallen, doorrit, paardenstallen en varkensstallen. Bewaarde stalinrichting met o.a. ruiven, voederbakken, voederluiken; hardstenen goot in bakstenen vloer van koeienstallen.

Breed ijzeren toegangshek met gekasseide oprit r. opzij naast afzonderlijk bakstenen wagenhuis evenwijdig aan de straat; in de blinde straatgevel ca 1950 ingebouwde oudere wegkapel (mogelijk opklimmend uit het laatste kwart van de 19de eeuw); gewitte puntgevel met rondboog op imposten en ijzeren hek; ondiepe nis met jongere bakstenen wandbekleding (midden 20ste eeuw). Wit O.-L.-Vrouwebeeld en St.-Jozefbeeld op altaarblad.

---------------------------------

Geschiedenis van het Hof Christiaens - Hof Van De Putte (www. hofvandeputte. be)

In dit boerenhof trouwden Michael Christiaens en Gertrudis Heusdens "in het Jaer Onzes Heren den 14 Mey 1668"...

Volgens eerdere "ommestellingen" (belastingslijsten) was het niet mogelijk, wegens het ontbreken van een landkaart, de vroegere bezitters van de hoeve te achterhalen. Vermoedelijk werd de originele hoeve gebouwd op het eind van de 16e eeuw.

Anno 1712 staat Michael Christiaens vermeld als schepen van Zegelsem. Petrus Joannes (Pieter) Christiaens (zoon van Michael)trouwt op 17 maart 1715 met Adriana Morre. Ze krijgen 2 dochters, Maria Theresia (°1716) en Anna Catharina (°1723). Laatstgenoemde treedt in het klooster van Sion te Oudenaarde, ze overlijdt op de ouderlijke hoeve op 30 april 1802 nadat het klooster door de Franse bezetters werd opgedoekt.

Eerstgenoemde, Maria Theresia, trouwt op 9 november 1741 met Jan D'Haese; ze krijgen 5 kinderen: Petrus Jacobus (1742-1754), Joanna Catharina (°1745), Christoffel (°1748), Petrus Josephus (°1751) en Jacobus (°1754, ingetreden bij de Augustijnen te Elsegem, overleden op 28 februari 1824 als geestelijke van het bisdom Gent). Jan D'Haese overlijdt "den 26 februari 1760" en laat 4 kinderen als minderjarige wezen achter. De opsomming van "den Staet van Goed" van 8 juli 1760 laten we buiten beschouwing...

Joanna (of Maria) Catharina D'Haese trouwt op 1 april 1770 met de van Elst afkomstige Gerardus Baert; dit paar neemt de hoeve naast de pastorij over. In 1777 wordt met toestemming van de weduwe D'Haese de wettelijke verkaveling geregeld van haar goederen tussen de 4 kinderen. Het hof komt toe aan Geraert Baert - Catharina D'Haese ("behuysde en beplante hofstede gestaen ende gelegen binnen de prochie van Segelsem aan de plaetse..."). Geraert Baert en Joanna Maria Catharina D'Haese krijgen 6 kinderen: Phillipina (°1771), Franciscus (°1773), Joannes (°1777), Carolus (°1780), Isabelle en Usmarsus (beiden jong gestorven).

Franciscus Baert trouwt met naamgenote Dorothea Baert. Hun dochter noemt Hortensia. Door het huwelijk van Hortensia Baert met Petrus Fransiscus Christiaens (St-Kornelis Horebeke 12 april 1831 - Zegelsem 5 januari 1899) komt de hoeve in bezit van laatstgenoemde familie. Ze krijgen 4 kinderen:Henri, Clementina, Celine en Charles. Henri wordt burgemeester te Segelsem en Charlesis aan het einde van de 19e eeuw geneesheer te Nederbrakel. Celine was gestorven op 2 november 1886 "in de ouderdom van 21 jaren en 2 maenden". Na de dood van Henri en Clementine Christiaens, beiden ongehuwd, komt de hoeve in 1936 toe aan Leon Christiaens, zoon van dokter Charles Christiaens.

Vanaf 1913 woont het echtpaar Van De Putte Theophiel (Schorisse 21-09-1869 - Seghelsem 3-04-1941) en De Vos Alida (Maarke-Kerkem 24-08-1881 - Seghelsem 5-03-1944) op de hoeve aan de Sint-Ursmarsstraat. Uit dit huwelijk worden 5 kinderen geboren: Oda (°1911), Martha (°1913), Remi (°1914), Maria (°1916) en Frans Van De Putte (°1922).

Na gedurende meer dan een eeuw de familie Christiaens te hebben toebehoord, koopt Remi Van De Putte "'tHof" in 1951 van Leon Christiaens.

In maart 1989 komt "'t Hof Van De Putte" in bezit van Georges De Busscher, die de hoeve laat restaureren naar het oorspronkelijke model van de 18e eeuwse herenhoeve in de Vlaamse Ardennen.

Het wapenschild van Zegelsem...

Bij decreet van 8 augustus 1818 kende Koning Willem 2 een kenschetsend wapenschild toe aan Zegelsem. Het schild was van lazuur, beladen met een egge, vergezeld van een gaffel en van een hark, met in het schildhoofd een oog en in de punt een ploeg, het geheel van goud.

Op de buitengevel van 't Hof Van De Putte is vandaag nog altijd een kopie van dit wapenschild terug te vinden...

Herman Teirlinck en Zegelsem...

Isidoor Teirlinck, vader van onze illustere Vlaamse letterkundige Herman Teirlinck (1870-1967), was afkomstig van Zegelsem. Herman, geboren te Sint-Jan-Molenbeek, verbleef om gezondheidsredenen vaak bij zijn grootouders in de Vlaamse Ardennen.

Over Zegelsem schreef Teirlinck in zijn autobiografische nota's:
"... Ik werd omwille van mijn wankele gezondheid uit het huis van mijn moeder naar het geboortehuis van mijn vader overgebracht. Dat was Zegelsem, een schamel dorp aan de rand van de gestapelde bergages..."
"... Te Brussel, in de straten en de schoolgebouwen waar ik woonde, was alles steen en muur, poort en gevangenis. Te Zegelsem was alles aarde en water, lucht, groen en ruimte. Daar heersten twee, drie rijke boeren, in wier dienst de overige bevolking stond... Ik heb te Zegelsem geleerd te leven van de simpele vruchten de aarde..." (uit: Herman Teirlinck - Autobiografische Nota's - 1954)

In Zegelsem heeft Herman Teirlinck het platteland en de natuur van het prachtige landschap van de Vlaamse Ardennen in zich opgenomen. Daar groeide één van zijn streekromans "Maria Speermalie, Levensgetijden op de heerlijkheid van 't Homveld" (1940).

Gelegen in het hart van de Vlaamse Ardennen, biedt het "Hof" een uniek kader voor al uw feestelijkheden. Geniet van culinaire en andere genoegens samen met uw geliefden in een prachtige historische omgeving, tenmidden van een natuurpracht die nauwelijks zijn gelijke kent in Vlaanderen...

Sinds kunsthoeve 't Hof Van De Putte in 1999 haar deuren opende hebben tientallen binnen & buitenlandse kunstenaars er hun opwachting gemaakt...

Literatuur

Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N4".
www. hofvandeputte. be
Luc De Staercke, "De invloed van de Vlaamse Ardennen en meer specifiek van Zegelsem op het werk van Herman Teirlinck", Brakel, Davidsfonds, 1979.