Sint-Pieters-Kapelle (Herne), Vlaanderen - Vlaams-Brabant
- Naam
- Smeiersmarkmolen, Smeyersmarkmolen, Molens Vannerom
- Ligging
- Geraardsbergsesteenweg 41
1540 Sint-Pieters-Kapelle (Herne)
tegenover de Smeyersmarkstraat
op de Mark
kadasterperceel C489
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
- Geo positie
- 50.707623, 4.020442 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Christiane Vannerom, Sint-Pieters-Kapelle
- Gebouwd
- Voor 1335
- Type
- Bovenslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Uitgebreid met hoog nijverheidsgebouw (elektrische maalderij)
- Gevlucht/Rad
- Restanten van metalen bovenslagrad, diameter 3,50 meter
- Inrichting
- Bijna geheel verdwenen op 2 steenkoppels na
- Toestand
- Gebouw: goed; waterrad vrijwel verdwenen
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op aanvraag
- Database nummer
- 576
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Smeyersmarkmolen of Molens Vannerom is een graanwatermolen op de zuidzijde van de Geraardsbergsesteenweg (nr. 41), tegenover de Smeyersmarkstraat, op de westelijke oever van de Mark.
De watermolen werd voor het eerst vermeld in 1335. De eerste gekende molenaars die de molen pachtten in 1445-1448 waren Jehan Willeux en Jehan Spaens.
We zien hem duidelijk afgebeeld (op de voorgrond) op het schilderij van Sint-Pieters-Kapelle (ca. 1600) in de "Albums de Croy", op de Fricxkaart (1712) met de benaming "M(oulin) de Mauy", op de Ferrariskaart (ca. 1775) als"Smeynmercke Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).
De molen was achtereenvolgens eigendom van de families De Mel (1741-1811), Lepers (1816-1868) en Clerebaut (1868-1930). De familie Lepers en Clerebaut bezaten eveneens de nabijgelegen windmolen van Smeiersmark die in 1882 verdween.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Lepers Pierre Joseph, landbouwer te Sint-Pieters-Kapelle
- 03.11.1857, deling: a) Lepers Marie Victoire, echtgenote Devroede Pierre Joseph, landbouwer te Herne, b) Lepers Josephine echtgenote Van Stgeenberghe Felix, eigenaar te Enghien, c) Lepers Benoit, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle en d) Lepers Joseph, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Choppinnet)
- 26.12.1868, verkoop: Clerebaut-Lepers Charles Louis, landbouwer te Herne (notaris Choppinnet)
- 19.02.1888, erfenis: de weduwe (overlijden van Charles Clerebaut)
- 28.09.1919, gift: Clerebaut Zoé Sophie Octavie, zonder beroep te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Carlier)
- 09.10.1937, verkoop: Vannerom-Vandenschrieck Albert Nestor Theodoor, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Choppinet)
- 30.11.1969, erfenis: de kinderen (overlijden van Albert Vannerom)
De molen bleef in werking tot in de jaren 1960. Van het metalen bovenslagrad (diameter 3,50 meter) zijn nog slechts restanten overgebleven. Het maalwerk is bijna helemaal verdwenen. Het peil wordt geregeld door een stalen regelbare (klep)stuw. Het verval is ongedeeld in 4 vervallen van ongeveer 0,4 meter. Pegel op 35,65 m. Tegen de molen is een vrij hoog gebouw opgetrokken (van 4 tot 5 verdiepingen), dat als opschrift draagt: "MOLENS - VAN NEROM".
Literatuur
Archieven
Arenbergarchief Kapucijnen Edingen, SEM 234.
Algemeen Rijksarchief Brussel, Arenbergfonds, C19 cas 492, f° 64 v°
Gemeentearchief Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Matrice cadastrael sommaire 1806 (nota uit 1816)
Werken
J. Van Hout, Molenproblemen..., Het Oude Land van Edingen en Omliggende, p. 123-125.
J. Dewert, Les Moulins du Hainaut. Mons, p. 161.
J.M. Duvosquel (ed.), Albums de Croy, Tome X, Comté de Hainaut VII, Brussel, 1991, p. 318-319.
Bernard Roobaert, "Toponymie van Sint-Pieters-Kapelle", Het Oude Land van Edingen en Omgeving, XXIII, 1995, nr. 500, 663.
Bernard Roobaert, "Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen", Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180;
B. Roobaert, "Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen", in: "Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.
vzw Tsap, "Watermolens als 'potentiële kleinschalige waterkrachtcentrales' toegepast op de Mark (bijrivier van de Dender) vanaf Edingen", in: Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 181-203;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992;