Molenechos's Homepage Molenechos.org

Sint-Pieters-Kapelle (Herne), Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Smeiersmarkmolen, Smeyersmarkmolen, Molens Vannerom
Ligging
Geraardsbergsesteenweg 41
1540 Sint-Pieters-Kapelle (Herne)
tegenover de Smeyersmarkstraat
op de Mark
kadasterperceel C489
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
Geo positie
50.707623, 4.020442 (Google Streetview)
Eigenaar
Christiane Vannerom, Sint-Pieters-Kapelle
Gebouwd
Voor 1335
Type
Bovenslag watermolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Uitgebreid met hoog nijverheidsgebouw (elektrische maalderij)
Gevlucht/Rad
Restanten van metalen bovenslagrad, diameter 3,50 meter
Inrichting
Bijna geheel verdwenen op 2 steenkoppels na
Toestand
Gebouw: goed; waterrad vrijwel verdwenen
Bescherming
niet,
Niet beschermd
Molenaar
Geen
Openingstijden
Op aanvraag
Database nummer
576
© Foto: Donald Vandenbulcke, 09.03.2010

Beschrijving / geschiedenis

De Smeyersmarkmolen of Molens Vannerom is een graanwatermolen op de zuidzijde van de Geraardsbergsesteenweg (nr. 41), tegenover de Smeyersmarkstraat, op de westelijke oever van de Mark.

De watermolen werd voor het eerst vermeld in 1335. De eerste gekende molenaars die de molen pachtten in 1445-1448 waren Jehan Willeux en Jehan Spaens.

We zien hem duidelijk afgebeeld (op de voorgrond) op het schilderij van Sint-Pieters-Kapelle (ca. 1600) in de "Albums de Croy", op de Fricxkaart (1712) met de benaming "M(oulin) de Mauy", op de Ferrariskaart (ca. 1775) als"Smeynmercke Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

De molen was achtereenvolgens eigendom van de families De Mel (1741-1811), Lepers (1816-1868) en Clerebaut (1868-1930). De familie Lepers en Clerebaut bezaten eveneens de nabijgelegen windmolen van Smeiersmark die in 1882 verdween.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Lepers Pierre Joseph, landbouwer te Sint-Pieters-Kapelle
- 03.11.1857, deling: a) Lepers Marie Victoire, echtgenote Devroede Pierre Joseph, landbouwer te Herne, b) Lepers Josephine echtgenote Van Stgeenberghe Felix, eigenaar te Enghien, c) Lepers Benoit, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle en d) Lepers Joseph, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Choppinnet)
- 26.12.1868, verkoop: Clerebaut-Lepers Charles Louis, landbouwer te Herne (notaris Choppinnet)
- 19.02.1888, erfenis: de weduwe (overlijden van Charles Clerebaut)
- 28.09.1919, gift: Clerebaut Zoé Sophie Octavie, zonder beroep te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Carlier)
- 09.10.1937, verkoop: Vannerom-Vandenschrieck Albert Nestor Theodoor, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Choppinet)
- 30.11.1969, erfenis: de kinderen (overlijden van Albert Vannerom)

De molen bleef in werking tot in de jaren 1960. Van het metalen bovenslagrad (diameter 3,50 meter) zijn nog slechts restanten overgebleven. Het maalwerk is bijna helemaal verdwenen. Het peil wordt geregeld door een stalen regelbare (klep)stuw. Het verval is ongedeeld in 4 vervallen van ongeveer 0,4 meter. Pegel op 35,65 m. Tegen de molen is een vrij hoog gebouw opgetrokken (van 4 tot 5 verdiepingen), dat als opschrift draagt: "MOLENS - VAN NEROM".

Literatuur

Archieven
Arenbergarchief Kapucijnen Edingen, SEM 234.
Algemeen Rijksarchief Brussel, Arenbergfonds, C19 cas 492, f° 64 v°
Gemeentearchief Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Matrice cadastrael sommaire 1806 (nota uit 1816)

Werken
J. Van Hout, Molenproblemen..., Het Oude Land van Edingen en Omliggende, p. 123-125.
J. Dewert, Les Moulins du Hainaut. Mons, p. 161.
J.M. Duvosquel (ed.), Albums de Croy, Tome X, Comté de Hainaut VII, Brussel, 1991, p. 318-319.
Bernard Roobaert, "Toponymie van Sint-Pieters-Kapelle", Het Oude Land van Edingen en Omgeving, XXIII, 1995, nr. 500, 663.
Bernard Roobaert, "Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen", Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180;
B. Roobaert, "Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen", in: "Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.
vzw Tsap, "Watermolens als 'potentiële kleinschalige waterkrachtcentrales' toegepast op de Mark (bijrivier van de Dender) vanaf Edingen", in: Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 181-203;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992;

Overige foto's

Smeiersmarkmolen, Smeyersmarkmolen, Molens Vannerom, Sint-Pieters-Kapelle (Herne), Foto: Donald Vandenbulcke, 09.03.2010 | Database Belgische molens
© Foto: Donald Vandenbulcke, 09.03.2010
Smeiersmarkmolen, Smeyersmarkmolen, Molens Vannerom, Sint-Pieters-Kapelle (Herne), Foto: Donald Vandenbulcke, 09.03.2010 | Database Belgische molens
© Foto: Donald Vandenbulcke, 09.03.2010
Smeiersmarkmolen, Smeyersmarkmolen, Molens Vannerom, Sint-Pieters-Kapelle (Herne), Foto: Mina De Vis | Database Belgische molens
© Foto: Mina De Vis
Smeiersmarkmolen, Smeyersmarkmolen, Molens Vannerom, Sint-Pieters-Kapelle (Herne), Foto: Armand Carre (col. Levende Molens - Molenzorg vzw) | Database Belgische molens
© Foto: Armand Carre (col. Levende Molens - Molenzorg vzw)