Halen, Vlaanderen - Limburg
- Naam
- Van Helmontmolen, Getemolen
- Ligging
- Zwarte Duivelsstraat 35
3545 Halen
op de Gete
kadasterperceel B834
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 50.948017, 5.119764 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Claude Jacquet - Mathijs, Halen
- Gebouwd
- 17de eeuw
- Type
- Turbine watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Zandsteenbanden, trapgevels
- Gevlucht/Rad
- Turbine
- Inrichting
- Nog aanwezig
- Toestand
- Verbouwd tot woning
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd, wel op vastgestelde inventaris bouwkundig erfgoed - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Niet toegankelijk
- Database nummer
- 281
- Ten Bruggencatenummer
- 50281
Karakteristiek
© Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 25.04.2010
Beschrijving / geschiedenis
Deze watermolen werd in de 17de eeuw gebouwd als watergraanmolen.
De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 15 september 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 2,500 meter (de hoogste van geheel Limburg!) goed. De toenmalige eigenaar was het Bureau van Weldadigheid van Halen.
Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Halen, de Armen (en compagnie)
- 1856, eigenaar: Vandenhove Augustus (en compagnie), rechter van instructie te Leuven
- 1858, verkoop: Hermans Eugenia, echtgenote Vandenhove Augustus, rechter te Leuven
- 1869: de weduwe
- 1882: de weduwe en de kinderen
- 1891, erfenis: de kinderen: Vandenhove Emiel, Albert, An, Adèle en August
- 1907, deling: Elens-Vandenhove Joseph, vrederechter te Herk-de-Stad
- 1918: Elens-Vandenhove Joseph, de weduwe
- 1930, erfenis: Elens-Filaine Joseph, raadsheer te Luik
- 1962: de weduwe en de kinderen
- 1976, eigenaar: Jacquet-Mathijs Claude, handelaar te Zelem, later te Halen
Molenmaker Asnong verving het waterrad in 1910-1912 door een turbine. Nu is de molen verbouwd tot een woning, waarbij het gaande werk in de woning geïncorporeerd werd. De sluisbrug is nog aanwezig. Interessante industriële site op de Gete met 17de-eeuwse watermolen en 19de-eeuwse brouwerij en stokerij. Het statige molengebouw verdient een bescherming als monument.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Els De Kinderen, "Een gesprek met Herman Van Helmont te Halen. De laatste van een molenaarsgeslacht", in: "De Belgische Molenaar en Levende Molens", Mol, jg. 84 (1989), p. 13-15, ill.
Van de Velde, E., Deville, T. & Houbrechts, S., Velpe te Halen (gem. Halen). Archeologisch onderzoek door middel van boringen, verkennende fase, onuitgegeven rapport, Vlaamse Milieumaatschappij, 2010.
